Gdy zniknęły gołębie

Książek poruszających tematykę II wojny światowej ukazuje się wiele. Poruszają różne jej aspekty, opisują losy różnych narodów podczas wojennej zawieruchy, a także różne postawy osób, które w nią zostały wplątane.

Sofi Oksanen w swojej powieści Gdy zniknęły gołębie skupia się na wojennych i powojennych losach narodu estońskiego. Dzięki temu czytelnik może poznać jego losy, które są mało znane. Losy dwóch kuzynów Rolanda i  Edgara  oraz jego żony Juudith przedstawione są na tle zmiennej polityki, gdy ich ojczyzna napadnięta najpierw przez bolszewików, dostaje się pod okupację nazistów (postrzeganą jako wyzwolenie), by wkońcu na dłuższy czas wrócić do strefy wpływów ZSRR.

Trójka bohaterów przyjmuje odmienne postawy wobec wojny, na co wpływają także ich osobiste problemy. Drogi walczących do tej pory razem przeciw bolszewikom Johan i Roland, w obliczu wkroczenia do kraju nazistów rozchodzą się. Dla Edgara są one szansą na zrobienie kariery, Ronald kontynuuje walkę w ruchu oporu, choć nie do końca z pobudek czysto patriotycznych. Najbardziej destrukcyjnie wojna wpływa jednak na Juudith.

Powieść Sofi Oksanan w bardzo przejrzysty sposób ukazuje wpływ wojny na życie człowieka i to, że nie zawsze dobrze na niej wychodzą ci prawi, walczący w dobrej sprawie. Dla każdego z bohaterów ta dobra sprawa ma ponadto inne znaczenie. Ponadto, tak jak w przypadku Edgara i Juudith, patriotyzm przedkładany jest nad osobistą kożyść. Liczy się tylko to by wojnę przetrwać. W ten sposób czytelnik może dowiedzieć się, że nie istnieje jedna odpowiedź na wojnę - walka z okupantem. Równie często chodzi tylko o to by ocalić "własną skórę". Czytelnik może poznać trzy drogi wyboru bohaterów i utrzsamić się z nimi.

Sofi Oksanan zwraca także uwagę na to, że jedna okupacja zastępująca drugą nie musi być jednznacznie traktowana przez wszystkich. Po przejściach jakich doświadczył naród estoński podczas okupacji bolszewickiej, naziści traktowani są jako sojusznicy, gwarant wolności dla kraju. I w tej kwestii, także podzieleni są kuzyni.

Powieść opisana jest z trzech punktów widzenia. Rolanda, Edgara i Juudit. To pozwala czytelnikowi wczuć się w sytuację, każdego z nich i uwiarygadnia motywy jakie nimi kierują. Poznajemy charaktery bohaterów, ich kręgosłup moralny i uczuciowy oraz to co jest dla nich najważniejsze. Dalsze losy każdego z nich już po wojnie w latach 60-tych pozwolą czytelnikowi ocenić kto na wojnie "wyszedł" najlepiej. Patriota czy kierujący się prywatnym dobrem.

Język Sofi Oksanan jest przejrzysty i prosty w odbiorze. Płynie razem z opisywaną historią i nie przeszkadza w jej odbiorze. Ponadto autorka zamieściła na końcu książki słownik wyjaśniający pojęcia związane z II wojną światową w Estonii, co czyni treść powieści zrazumiałą dla osób nie znających wnikliwie historii tego okresu na ziemiach estońskich.

Zakończenie powieści jest mało przejrzyste. Wymusza na czytelniku refleksję nad tym jak potoczyły się losy bohaterów.

Powieść Gdy zniknęły gołębie jest wspaniałą pozycją dla czytelników, którzy chcą poznać inne spojrzenie na wojnę i postawy wobec niej.  Sięgnąć po mnią mogą także osoby, które nie znały do tąd wojennych losów Estonii. Może ona być swoistą zachętą, by poznać tę historię dogłębniej. Jest to napewno powieść niebanalna i godna uwagi.

Informacje dodatkowe o Gdy zniknęły gołębie:

Wydawnictwo: Czarne
Data wydania: 2015-04-29
Kategoria: Obyczajowe
ISBN: 9788380490710
Liczba stron: 368
Dodał/a opinię: Edyta Kosik