Niemiecki czołgista na froncie wschodnim. Dziennik dowódcy

Pamiętnik pt. 'Niemiecki czołgista' to pisane na bieżąco uwagi, komentarze i refleksje Fridericha Sandera, niemieckiego czołgisty na froncie wschodnim, pisane w latach 1938 do 1943. Jak można zauważyć na początku pamiętników był on wraz z innymi szkolony do wojny. Teraz to jest oczywiste, ale musimy pamiętać, że wtedy cała Europa, poza Polską, łudziła się, że wojny nie będzie. Tu widać, że machina wojenna była w toku. Drugie moje spostrzeżenie z tej części pamiętników było takie, iż istotnym czynnikiem dla tych rekrutów było wynagrodzenie. Sam fakt, iż walizka lub spodnie kosztowały cały żołd, było dla mnie takim porównaniem cen. Sander nie snuje rozważań ideowych, co może być motywowane tym, iż wyraźnie zaznacza w wielu miejscach, że jego pamiętniki były czytane przez przełożonych, a 'mędrkowanie' nigdzie nie jest mile widziane.
Jak Sander widzi świat? Jest to po pierwsze jego bycie żołnierzem jako praca. Wiele jest tu opisów tego jak wywiązuje się z obowiązków, jak walczyli, jak widzieli wroga, jak stopniowo uodparniał się na zabijanie i cierpienie swoje i innych. Zarazem odnosiłam wrażenie, że był to człowiek inteligentny i w miarę wrażliwy. Pytanie czy to lepiej dla żołnierza czy gorzej? Na pewno ciekawe są jego spostrzeżenia na to, co widział. Opisy bitew w jego wykonaniu są naprawdę świetne literacko. Pełne dynamizmu. Jednocześnie zatrzymywał się, żeby opisać umierającego żołnierza, czołg z drewna, czy chłopskie furmanki. To pamiętniki w mojej ocenie świetne literacko.
Poza tym ich wielką wartością jest to, co Sander opisuje, a opisuje Kampanię Wschodnią od początku i jest świetnym, bo od wewnątrz, pokazaniem tego, co myślał i widział inteligentny niemiecki oficer. Jest też obrazem żołnierza w ogóle, tego jak wojna odczłowiecza żołnierza. Mocno zszokowały mnie obrazy tego, gdy Sander opowiada o początku wojny, gdy jego znajomi z pracy giną, gdy on patrzy jeszcze na wroga jak na człowieka i gdy wie, że ten z naprzeciwka musi być zabity, bo takie jest zadanie żołnierza, bo inaczej zginie on. Widać oswajanie z cierpieniem i śmiercią.
Książka jest niesamowitym pamiętnikiem z wojny. Dla mnie tym ciekawa, że od kolegi otrzymałam inne pamiętniki 'Wańka trep', pamiętniki czerwonoarmieńca. Dobrze będzie zestawić te zeznania. Innym motywem, który mnie skłonił do tej książki jest fakt, że to opis przemarszu przez Łotwę, a na Łotwie w latach 1938-1945 przebywali moi dziadkowie jako pracownicy u łotewskiego gospodarza.
Książkę polecam i przyznaję jej 10 gwiazdek.
Książka z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl.

Informacje dodatkowe o Niemiecki czołgista na froncie wschodnim. Dziennik dowódcy:

Wydawnictwo: RM
Data wydania: 2024-03-25
Kategoria: Historyczne
ISBN: 9788381510028
Liczba stron: 464
Tytuł oryginału: Blood, dust and snow, Diaries of a Panzer Commander in Germany and on the Eastern Front 1938-1943
Język oryginału: Angielski
Tłumaczenie: Ignacy Kurowski
Dodał/a opinię: Renax