Recenzja książki: Bajdy Bajbary

Recenzuje: Danuta Awolusi

Czy kłamstwo może być stylem życia? Czy da się tak długo tkwić w fikcji, że zaczniemy wierzyć w nią sami? Na te pytania odpowiada Katarzyna Ryrych w książce Bajdy Bajbary, która po raz pierwszy ukazała się w 2018 roku, a w lutym 2025 powróciła w nowej odsłonie. To powieść, która łączy lekkość historii młodzieżowej z poważnymi pytaniami o prawdę, iluzję i potrzebę akceptacji.

Basia, nazywana przez rówieśników Bajbarą, ma niezwykły talent do kłamstwa. Wymyśla historie tak przekonujące, że trudno się zorientować, gdzie kończy się rzeczywistość, a zaczyna fikcja. Kłamstwo jest jej codziennością, tarczą ochronną przed światem i ucieczką od trudnej prawdy. A prawda jest bolesna: niestabilna emocjonalnie matka, popadająca w zakupoholizm i objęta kuratelą, ojciec znikający z życia i dom, w którym raz pojawia się kawior, a raz w lodówce zostają tylko sucharki.

Dzięki kłamstwom Basia unika współczucia i litości. Kreuje wizerunek dziewczyny, która ma więcej, jest ciekawsza, bardziej barwna. Jednak im bardziej rozbudowuje swoje opowieści, tym głębiej wpada w sieć, z której trudno się wyplątać.

Przełom przychodzi wtedy, gdy Basia trafia do domu ludzi, którzy okazują jej życzliwość i zapewniają stabilność. To właśnie tam dostaje zeszyt – sekretnik – w którym ma zapisywać tylko prawdę. To prosty, ale symboliczny gest. Każde zapisane zdanie staje się krokiem ku zmianie, ku odkrywaniu siebie bez masek.

Katarzyna Ryrych świetnie pokazuje, jak trudno jest wyrwać się z przyzwyczajenia do kłamstwa. Dla Basi to nie tylko zabawa, ale też fundament, na którym zbudowała swój świat. Porzucenie kłamstw oznacza konieczność zmierzenia się z bolesną rzeczywistością, a to wymaga odwagi.

Kulminacyjnym momentem powieści jest podróż do Gdańska w poszukiwaniu ojca. Basia staje przed pytaniem, czy prawda – nawet bolesna – jest lepsza od fikcji. To nie tylko wyprawa po odpowiedzi dotyczące własnej rodziny, ale też metaforyczna droga w głąb samej siebie.

Czytelnik obserwuje dojrzewanie Basi, powolne zrozumienie, że nie da się żyć wyłącznie bajdami. Pojawia się pytanie o to, kto naprawdę jest rodziną: biologiczny rodzic czy ten, kto daje ciepło, bezpieczeństwo i uwagę.

Katarzyna Ryrych pisze lekko, przystępnie, z dużą wrażliwością. Bajdy Bajbary to książka dla młodszych czytelników, ale jej przekaz jest uniwersalny – również dorosły odnajdzie tu coś dla siebie.

Autorka potrafi budzić emocje. Razem z Bajbarą śmiejemy się z jej fantazji, by chwilę później współczuć jej samotności. To postać, której nie sposób nie polubić – pełna sprzeczności, ale też niezwykle ludzka.

Bajdy Bajbary to książka o granicy między kłamstwem a prawdą, o pragnieniu bycia zauważonym i o trudnej sztuce mówienia tego, co naprawdę się czuje. Powieść pokazuje, że kłamstwo daje tylko chwilowe bezpieczeństwo, a dopiero prawda pozwala budować autentyczne więzi.

To również lekka w formie, ale głęboka w treści opowieść o dojrzewaniu, samotności i potrzebie bliskości. Dla młodzieży będzie to ciekawa, poruszająca lektura, a dla dorosłych – przypomnienie, jak trudne bywają pierwsze próby budowania własnej tożsamości. Polecam!

Tagi: Beletrystyka dla dzieci i młodzieży Literatura sensacyjna i przygodowa dla dzieci i młodzieży Opowieści obyczajowe i rodzinne dla dzieci i młodzieży Opowieści o uczuciach dla dzieci i młodzieży Dzieci od ok. 8 lat