Recenzja książki: Podróż do Carcassonne

Recenzuje: Piotr Piekarski

Podróż do Carcassonne Agnieszki Janiszewskiej to opowieść o miłości i przebaczeniu, o realizowaniu marzeń i o tym, jak historia wpływa na losy zwyczajnych ludzi.

Akcja dwutomowej sagi rodzinnej Agnieszki Janiszewskiej rozpoczyna się w dwudziestoleciu międzywojennym. Oto podrzędna aktorka, Natalia Moore, wplątuje się w romans z arystokratą, Konstantym Leszczyńskim. Mimo namiętności pomiędzy dwojgiem młodych ludzi, mimo, że Natalia zachodzi w ciążę, matka Konstantego, Stefania, nie wyraża zgody na ślub. Mierzy zdecydowanie wyżej: pragnie, by mężczyzna wżenił się w dobrą rodzinę i zrobił karierę w dyplomacji. Ożenek ma być dla niego tylko narzędziem, trampoliną do kariery. Miłość zupełnie się dla niej nie liczy.

Natalia odrzuca uwłaczające jej propozycje ze strony rodziny Leszczyńskich. Uważa, że jakoś sobie poradzi. Wyprowadza się ze stolicy do Krakowa, by tam na nowo ułożyć sobie życie. Ta decyzja odciśnie się niezatartym piętnem na życiu jej i jej córki, Iwony, która stanie się główną bohaterką drugiego tomu sagi.

Saga Agnieszki Janiszewskiej to opowieść o skomplikowanych relacjach rodzinnych. Autorka ukazuje w swych książkach losy Natalii i Iwony Moore, złożoność więzi pomiędzy matką i córką, wszystkie urazy i niedopowiedzenia pomiędzy nimi. Portretuje Natalię, której życie zostało złamane przez to, że związała się z niewłaściwym mężczyzną – z człowiekiem, któremu zabrakło odwagi, by wziąć na siebie odpowiedzialność za własne czyny. Janiszewska wskazuje, że jedno wydarzenie może bardzo mocno wpłynąć na charakter i kolejne wybory podejmowane przez człowieka, może zdecydować o jego konformizmie lub nonkonformizmie. Postać Natalii zderza autorka z jej córką, ale mimo wszystkich różnic widać, jak bardzo obie kobiety są sobie bliskie, jak silne więzy mimo wszystko zawsze będą je łączyć.

Równolegle Agnieszka Janiszewska opisuje najważniejsze wydarzenia, jakie zachodzą w rodzinie Leszczyńskich. Małe „dramy” i wielkie dramaty, potężne smutki i chwile radości. Ciekawa jest postać hrabiny Stefanii Leszczyńskiej, która – choć zniszczyła życie Natalii – zarazem potrafiła trzymać w ryzach poszczególnych członków swojej rodziny (może nawet ją spajając w najtrudniejszych chwilach?). To bohaterka nie tak jednowymiarowa, jak początkowo należałoby oczekiwać. Równie niejednoznaczna jest postawa jej męża, który wprawdzie podjął wiele trudnych decyzji, by wynagrodzić innym krzywdy wyrządzone przez Leszczyńskich, równocześnie jednak nie będąc uczciwym wobec bliskich. Można powiedzieć, że Droga do Carcassonne to saga rodzinna złożona z półcieni i bardzo zniuansowana. Agnieszka Janiszewska pokazuje, że powinniśmy wystrzegać się łatwych, jednoznacznych ocen innych ludzi czy ich postaw. Że wybory dokonywane przez nas nie poddają się łatwej kategoryzacji. Że żadnego człowieka nie powinno się starać szufladkować, bo można wyrządzić mu ogromną krzywdę.

Opisywani przez autorkę złożeni bohaterowie żyją w równie skomplikowanych czasach. Agnieszka Janiszewska opisuje, jak wielkie wydarzenia historyczne wpływają na ludzkie losy. Znać solidny research, widać, że Podróż do Carcassonne to saga zanurzona w historii, bardzo rzetelna. To, co dla ludzi współczesnych jest tylko kolejną datą „do wykucia”, dla bohaterów powieści stanowi codzienność. W tle mamy także Kraków i Warszawę doby dwudziestolecia wojennego, wojny i okupacji.

Wreszcie – jak na sagę rodzinną przystało – Podróż do Carcassonne to opowieść o rodzinnych więzach. O tym, że trzeba poukładać sobie relacje z bliskimi, że ucieczka nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem. Natalia wyprowadziła się do Krakowa, by nigdy już nie spotkać rodziny dawnego ukochanego. A jednak ścieżki kobiet z rodziny Moore i Leszczyńskich nieustannie się przecinały bądź biegły równolegle, jednak wciąż bardzo blisko siebie. Powieść Agnieszki Janiszewskiej uświadamia, że nie można całkowicie wyprzeć się swojej rodziny, korzeni, pochodzenia, swoich dawnych związków, przeszłości. Przeszłość w ten czy inny sposób zawsze powraca – to ona bowiem nas kształtuje, współdecydując o tym, kim w istocie jesteśmy.

Tagi: bóg