Natura matką wynalazków
Jeżeli chcesz zbudować teleskop rentgenowski, popatrz homarowi głęboko w oczy. A może zastanawiasz się, jak bezpiecznie przewozić szczepionki? Weź pod lupę niesporczaka. Gdy brakuje ci wody, przyjrzyj się, jak sekwoja pozyskuje ją z mgły. Oto biomimikra w działaniu: czerpanie pomysłów z natury w celu sprostania wyzwaniom stojącym przed ludźmi.
Kristy Hamilton wspina się na zamarznięte wodospady, przemierza lasy i pustynie w poszukiwaniu zwierząt oraz roślin będących inspiracją dla naukowych innowacji. Odwiedza laboratoria i rozmawia z naukowcami, w pasjonujący sposób przedstawiając kulisy ich pracy. Badania nad sposobem, w jaki omułki przyczepiają się do skał, doprowadziły do wynalezienia nietoksycznych klejów. Odkrycie mechanizmu działania substancji obecnej w ślinie jadowitej jaszczurki przyczyniło się do powstania leku na cukrzycę typu 2. Uciskowe legginsy zostały zaprojektowane na wzór twardej, nieelastycznej skóry nóg żyrafy. Od medycyny przez inżynierię po technologie przyszłości natura podsuwa specjalistom z różnych dziedzin wiedzy nieoczywiste rozwiązania.
Dzikie pomysły natury uświadamiają nam, że jeśli nadal chcemy uczyć się od otaczających nas stworzeń, musimy o nie dbać, zachowując różnorodność biologiczną.
Czy wiesz, że:
NASA chce wykorzystać badania nad stresem niesporczaków do opracowania metod wsparcia psychologicznego astronautów? brodawki na płetwach wieloryba były inspiracją dla firmy rowerowej, która dodała do kół pokryte guzkami obręcze poprawiające stabilność przy silnym wietrze? trwają badania nad technologią chłodzenia bez użycia prądu wykorzystującą sposób, w jaki kudłaty wielbłąd chłodzi się w pustynnym słońcu?Rozwiązania inspirowane światem natury, testowane przez miliardy lat, mogą stać się dla ludzkości prawdziwą skarbnicą wiedzy i nowych patentów.
Stanisław Łoboziak, biolog, popularyzator nauki
Aby pokazać, jak inspirująca potrafi być natura w rozwiązywaniu problemów współczesnego świata, dziennikarka naukowa Kristy Hamilton nie tylko przeprowadziła wywiady z wieloma naukowcami, lecz także sama bacznie obserwowała świat roślin i zwierząt. Ta książka to fascynujący zbiór opowieści o tym, jak uważne spojrzenie na przyrodę prowadzi do odkryć, które mogą odmienić nasze życie.
dr hab. Katarzyna Grochowska i dr hab. inż. Katarzyna Siuzdak, Science Mission
Pean na cześć pomysłowości natury i naukowców, którzy ją badają. Książka równie porywająca, co budząca pokorę. Kalejdoskop barwnych opowieści, które zapamiętasz na długo.
Robin George Andrews, PhD, dziennikarz naukowy i autor książki Superwulkany
Kristy Hamilton jest dziennikarką naukową. Publikuje swoje teksty między innymi w WIRED, Science Magazine, Hakai Magazine i Business Insider. Ukończyła dwa kierunki studiów: dziennikarstwo i neuronaukę. Kiedy nie podróżuje, mieszka w San Francisco w Kalifornii. Jej książka Dzikie pomysły natury otrzymała nagrodę w konkursach Independent Publisher Book Awards (IPPY) w kategorii ,,Natura" (2023) oraz Nautilus Book Awards (2024).
Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Data wydania: 2024-11-06
Kategoria: Popularnonaukowe
ISBN:
Liczba stron: 320
Tytuł oryginału: Nature's Wild Ideas: How the Natural World is Inspiring Scientific Innovation
Przeczytane:2024-12-30, Ocena: 6, Przeczytałam, 52 książki 2024, 52 książki 2024,
"Dzikie pomysły natury. Jak przyroda inspiruje świat nauki" to kolejny godny uwagi tom z serii #nauka wydany nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kristy Hamilton w trzynastu rozdziałach pokazuje czytelnikowi, w jaki sposób elementy przyrody dały początek "wynalazkom", z których korzystamy okazjonalnie, dla rozrywki, z chęci poznawania nowych rzeczy lub na co dzień (również wtedy, gdy jest to absolutnie niezbędne z przyczyn zdrowotnych).
W książce jest sporo ciekawostek - dowiadujemy się np., że Antoni van Leeuwenhoek (ojciec mikroskopii) jako pierwszy obserwował mętną wodę ze stawu i białą substancję zeskrobaną z własnych zębów, ale także był on pierwszą osobą oglądającą czerwone krwinki i spermę.
Z pewnością wiele osób słyszało o niesporczakach - pojawiły się one ponad 350 mln lat przed dinozaurami oraz roślinami okrytonasiennymi i przetrwały wszystkie pięć masowych wymierań. Z publikacji dowiadujemy się, jak to jest możliwe i w jaki sposób możemy wykorzystać wiedzę na temat budowy tych organizmów i ich funkcjonowania do zabezpieczania leków. Inne przykłady - żyrafy jako inspiracja dla legginsów uciskowych na obrzęk limfatyczny, szkielety - dla lekkich samolotów i architektury, ślina gada - dla leku na cukrzycę typu 2, świecące meduzy - dla nagrodzonego Noblem narzędzia do zaglądania w głąb ciała. Z bardziej fascynujących rzeczy moją uwagę zwróciło również wykorzystanie wirusów do zasilania nowych akumulatorów, ale również do diagnostyki raka jajnika. Z lektury można się dowiedzieć, że Leonardo da Vinci przeprowadził pierwszą sekcję ludzkich zwłok, a w ciągu sześciu lat wykonał ich ponad 30, przy czym narysował prawie każdą kość w ciele. O kościach (ich tworzeniu i ubytkach) sporo wiemy także dzięki badaniom na zimujących niedźwiedziach. Kolejny interesujący temat to leki pozyskiwane z roślin, zwierząt i grzybów.
"Ostrożne szacunki sugerują, że co dwa lata tracimy jedno ważne źródło substancji leczniczych."
Książka jest publikacją popularnonaukową, jednak z uwagi na formę przekazu czyta się ją z niesamowitym zainteresowaniem. Nie ma tu skomplikowanych opisów czy nudnego przekazu tzw. suchych faktów. Jest intrygująco, czasami dosadnie, ale wszystko zmierza do pokazania, jak wiele wiemy i mamy dzięki ciekawości, obserwacji i gotowości do bliższego poznania świata, który nas otacza. Przyroda jest niesamowitym źródłem inspiracji i warto ją poznawać. Dlatego też uważam, że naprawdę warto sięgnąć po "Dzikie pomysły natury".