Kształtowanie Śródziemia

"Kształtowanie Śródziemia" to czwarty tom dwunastotomowego cyklu Historii Śródziemia, prowadzonego przez Christophera Tolkiena na podstawie zapisków jego ojca J.R.R. Tolkiena. To pozycja, która z jednej strony uruchamia przed czytelnikiem prawdziwy „proces powstawania” legend i chronologii Pierwszej Ery, z drugiej zaś stawia wysokie wymagania miłośnikom Tolkiena i ich cierpliwość wobec bogactwa źródeł, wersji i kontekstów.

Każdą z poznawanych części wyróżnia coś szczególnego, tym razem fanom twórczości Tolkiena zaserwowane zostało kilka wartościowych elementów, które cechują ten tom. W środku znajdziemy niepublikowany wcześniej tekst Ambarkanta, „Kształt świata”, a także zestaw map i schematów, które demonstrują, w jaki sposób Tolkien konstruował świat Śródziemia i Valinoru na różnych etapach swojego myślenia. Ponadto w środku czekają Kroniki Valinoru i Kroniki Beleriandu, dzięki którym jako czytelnicy możemy śledzić rozwój chronologii Pierwszej Ery oraz poznajemy coraz wyraźniejsze zarysy opowieści i postaci, które w późniejszych wersjach ewoluują do znanych nam mitów Silmarillionu. Christopher Tolkien zamieścił również zestawienie poszczególnych wersji opowieści i ich korekt (Silmarillion, Quenta Noldorinwa i wersje z lat 1926–1930), które ukazują proces twórczy Tolkiena, a także to, jak drobne różnice wpływają na odbiór legend. Ten tom łączy także materiały merytoryczne z artystycznym „opakowaniem”. Znajdziemy w środku mapy, diagramy świata i komentarze redaktorskie, które tworzą kompendium, które z jednej strony jest źródłem wiedzy, z drugiej potwierdzeniem artystycznego geniuszu Tolkiena.

Nie jest to jednak pozycja idealna i przyznaję szczerze, że z dotychczas poznanych była najtrudniejszą w odbiorze. Dla mnie osobiście problematyczna jest intensywność, powtórzenia i  odniesienia do "Silmarillionu" oraz wcześniejszych tomów "Historii Śróziemia". Z jednej strony fajnie, mamy odświeżenie, ale jednak ilość powtórzeń jest znacząca i dla tych mocno zapamiętujących odbiorców, treść staje się nieco męcząca, zwłaszcza jeśli pragniemy kilku świeżych narracyjnych wątków, a nie ich wariantów i kolejnych wersji. Bez zmian jest również mnogość imion, lokacji i przypisów oraz odniesień do różnych wersji tekstów, w których można się pogubić. Tak naprawdę bardzo ciężko jest je spamiętać i wystarczy chwila nieuwagi, aby stracić na płynności lektury. Z jednej strony jest to urok "Historii Śródziemia", a z drugiej sprawia, że nie jest to historia, którą się pochłania szybko. Wymaga naprawdę dużo skupienia. 

Niemniej jednak biorąc pod uwagę wszystkie plusy i minusy, z czystym sumieniem mogę stwierdzić, że i tak uwielbiam czytać "Historię Śródziemia". To jak bardzo jest to bogaty zbiór treści, ile dowiadujemy się z niej, jak niesamowity umysł ma J.R.R. Tolkien, aby to wszystko wymyślić, to w głowie się dosłownie nie mieści. Niepodważalnie jest to mistrz tworzenia świata fantasy. Absolutni fani Tolkiena i kolekcjonerzy "Historii Śródziemia" myślę, że będą zachwyceni. Osoby chcące zrozumieć genezę "Silmarillionu" i procesy, które doprowadziły do ostatecznej formy mitów Pierwszej Ery, znajdą tutaj dla siebie mnóstwo dobrej treści. Czytelnicy ceniący rzetelne opracowania edytorskie, mapy, źródła i kontekst historyczno-literacki będą tym bardziej zachwyceni. Przyznać też trzeba, że syn Tolkiena, Christopher, wykonał tutaj kawał dobrej roboty, zbierając zapiski i porządkując je w całość. 

"Kształtowanie Śródziemia" to komplementarne, niezwykle bogate, lecz intensywne studium procesu twórczego Tolkiena. Potwierdza ambicję serii, by ukazać cały ekosystem mitów i tekstów, z których narodziło się Śródziemię znane z "Władcy Pierścieni". Dla wiernych czytelników to pozycja obowiązkowa, a dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę, może być nieco przytłaczająca, ale warta wysiłku ze względu na głębię i kontekst, jaki otwiera przed kolejnymi tomami. Dla mnie jest to solidne, wartościowe, acz wymagające uzupełnienie świata Tolkienowskiego, które bardzo wiele wnosi i do którego z przyjemnością będę wracać. Na uznanie zasługuje również dobra praca tłumacza, ponieważ stara się w jak najprostszy i precyzyjny sposób oddać cały świat, a także opara graficzna całej serii. Jestem zachwycona nowym wydaniem, jest bajeczne i prezentuje się obłędnie na regale. Każdy kolejny tom potwierdza, że seria idzie cały czas w coraz lepszą stronę. 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Co byś zrobili, aby móc być obecnym podczas pisania waszej ulubionej książki, waszego ulubionego Autora/Autorki? Ja wiele, naprawdę wiele. Dlatego w momencie, gdy ,,Kształtowanie Śródziemia" Christophera Tolkiena pojawiło się w nakanapie.pl, nie mogłem się powstrzymać, aby nie błagać o możliwość jej otrzymania. I szczerze - nie żałuję, wręcz przeciwnie. To jedna z najciekawszych książek, jakie kiedykolwiek czytałem. I nie tylko dlatego, że twórczość Tolkiena ukształtowała mnie jako czytelnika i człowieka. Również dlatego, że dała mi niepowtarzalną możliwość zajrzenia w świat jego twórczości. Ta niezwykła lektura zdaje się zagłębiać w odmętach wyobraźni J.R.R. Tolkiena. Pozwala prześledzić proces powstawania Silmarilionu, jednej z najwspanialszych książek fantastycznych.

Będąc nastolatkiem, nim jeszcze poznałem filmową sagę ,,Władca Pierścieni", miałem przyjemność sięgnąć po książki Tolkiena. Osobiście najbardziej podobały mi się ,,Dzieci Hurrina", ale i Silmarillion miał w sobie coś niezwykłego. Mogłem się przenieść w świat czystej fantazji, mitycznych stworzeń, które zdawały się błyszczeć pełnią życia bardziej, intensywniej, niż ja przeżywałem swoje życie. Ale mijały lata, a moja znajomość dzieł Tolkiena uległa zatarciu. Dlatego tym większą przyjemność stanowiła możliwość sięgnięcia po raz kolejny po te dzieła. Przyjemność tym wspanialsza, że mogłem prześledzić proces powstawania tych genialnych książek. Muszę przyznać, że czułem się podniecony jak małe dziecko, które ma możliwość oglądania czegoś wielkiego i zakazanego przez dziurkę od klucza. Tak, bo to trochę tak, jakbym zaglądał Tolkienowi przez ramię, słyszał jak czyta, to co przed chwilą napisał. To tak, jakbym miał możliwość wejścia do jego głowy, namacalnego doświadczenia procesu twórczego wielkiego literata i idola moich młodzieńczych lat. To przeżycie iście transcedentalne, nawet nie bardzo wiem, jak ubrać to wszystko w słowa, aby dać świadectwo namiastki całej tej gamy emocji, które doświadczałem, czytając ,,Kształtowanie Śródziemia". Mógłbym rzec, że to połączenie rozkoszy, ale i rozczarowania, bo okazało się, że Tolkien miewał momenty słabsze. Pewne fragmenty są naprawdę dobre, mocne. Ale i są też takie miejsca, gdy jego geniusz wydaje się wyraźnie nadwątlony. I tak na przemian. Odniosłem wrażenie, jakbym co jakiś czas zrywał laur zwycięstwa z głowy bohatera, którego sam wyniosłem na piedestał własnych literackich odczuć i doświadczeń. A gdy już wydawało mi się, że go nie odzyska, napotykałem na coś tak wspaniałego, że rzucałem mu laur z powrotem, prosząc o wybaczenie...

Ale co znajdziecie w książce? Przede wszystkim Christopher Tolkien skupił się na ukazaniu chronologicznej i geograficznej czasoprzestrzeni dzieł ojca. Słowem - mamy możliwość zapoznania się z całą kosmologią świata przed powstaniem Władcy Pierścieni. Poznajemy losy Śródziemia i Valinoru. Mamy możliwość poznania faktografii Wojny Bogów czy upadku Númenoru. Z tych niekanonicznych tekstów można doświadczyć niezwykłej skrupulatności Autora, który tworząc tyle legend, opowieści i postaci, starał się dążyć do coraz większej perfekcji, do unifikacji całego tego ogromu informacji, postaci, miejsc i światów. Momentami miałem wrażenie, jakbym widział proces twórczy Tolkiena - dodawanie informacji, poprawianie ich czy skreślanie nie mających znaczenia faktów i historii. Ten niezwykły kunszt okraszony jest również mapami, których próżno by szukać w innych książkach Tolkiena.

Można odnieść wrażenie, jakby czytało się fragmenty różnych dzieł historycznych, zebranych na potrzebę stworzenia dzieła podobnego do Iliady Homera albo zbioru opowieści z ,,Dziejów" Herodota. Niby każdy zna i rozumie gdzie świerszcz w trawie piszczy, ale jest w tym swoista magia, niewypowiedziany czar. Można wszystko przeżywać od nowa, z różnych perspektyw. Dzięki temu obraz znanego nam Silmarillonu staje się pełniejszy, donioślejszy. Mamy bowiem możliwość zapoznania się z wytłumaczeniem tego, co nie znalazło się w kanonicznej książce. Jakby to ująć - to trochę tak, jakby było się u wróżki, która przepowiada przyszłość. A po wyjściu od niej, stać się świadkiem ziszczenia się tego, o czym ona mówiła. Tak, jestem przeogromnie zachwycony tą książką. Jest w niej tyle magii, tyle czaru tyle informacji, że doznać można literackiego orgazmu. Gorąco polecam ją wszystkim fanom fantastyki. Po początkowym znudzeniu, czeka was naprawdę niesamowita przygoda.


Książka z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

"Kształtowanie Śródziemia" to czwarty tom z dwunastu książek z cyklu, które zostały wydane przez Christophera Tolkiena - syna J.R.R. Tolkiena. Na podstawie notatek i zapisków zostawionych przez ojca odtwarzał nie wydane teksty oraz dodawał swoje słowa, które wyjaśniały, opisywały i pomagały zrozumieć twórczość tego wybitnego pisarza. Teraz po raz pierwszy wszystkie książki Christophera Tolkiena zostają wydawane w języku polskim, do tej pory były tłumaczone pojedyncze historie.

 

"Kształtowanie Śródziemia" opowiada o chronologii powstawania legend zarówno Śródziemia jak i Valinoru, to opowieść o Pierwszej Erze. Znajdziemy tutaj również pierwszą wersję Simalirionu.

 

Tolkien był nie tylko niesamowitym pisarzem ale również lingwistą. Uwielbiam sposób w jaki pisał, jakie historie tworzył oraz to że wymyślał nowe języki, legendy, całą otoczkę do powstałych opowieści. Mimo, że jego dzieła wydane zostały już jakiś czas temu, nadal czyta się je doskonale i dalej niosą ze sobą wartościowy przekaz. Są ponadczasowe.

 

Ten tytuł z serii "Historia Śródziemia" jest dla wszystkich tych, którzy kochają dorobek profesora i chcą dowiedzieć się więcej. Na pewno nie jest to książka, po którą sięga się od tak. Dotyczy konkretnych tematów, znajdziemy tam różnego rodzaju analizy. Zdecydowanie nie jest to lekka lektura ale na pewno jest to lektura fascynująca.

 

Ponadto znajdziemy tutaj ciekawe mapy i opisane zostało jakie zmiany zostały na nie wprowadzone.

 

Mnie osobiście czytało się ją doskonale, choć zajęło mi kilka dni aby przez nią przebrnąć. Twórczość J.R.R. Tolkiena nieprzerwanie mnie zachwyca, mogę do niej wracać i wracać i nie jestem tym znudzona. Jego syn wykonał kawał świetnej pracy. Z każdą jego książką dowiaduję się coraz więcej.

 

Nie pozostaje mi nic innego niż napisać, że bardzo zachęcam Was do sięgnięcia po książki obydwóch Tolkienów! A tą konkretną bardzo polecam!

 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

SILMARILLION PRZED SILMARILLIONEM

 

No i mamy 4 z 12 tomów ,,Historii Śródziemia". Czyli jedna trzecia za nami, a my w zasadzie nadal tkwimy tu w podobnym, co poprzednio punkcie. I fajnie, bo wszystko to, co tu widzimy - i co widzieliśmy poprzednio - to wczesne wersje i dopełnienia bodajże największego z dzieł Tolkiena, ,,Silmarillionu". A w tym tomie to już w ogóle w ten ,,Silmarillion" wchodzimy na całego, choć to wciąż nie koniec tematu (bo ten będzie powracał jeszcze w tomach 5, 10 i 11) i świetnie to wychodzi. Niby większość materiału już znamy, niby czytaliśmy nie raz, jeśli regularnie sięgamy po Tolkiena, a jednak wciąż robi to wrażenie i znakomicie pokazuje nam, jak kształtowało się i rozwijało nie tylko Śródziemie, ale i cała wizja brytyjskiego autora.

 

 

https://ksiazkarniablog.blogspot.com/2024/06/historia-srodziemia-tom-4-ksztatowanie.html

(Kliknij aby rozwinąć opinię)