Piąte Słońce. Nowa historia Azteków

POPKULTUROWY KOCIOŁEK: Piąte Słońce. Nowa historia Azteków to publikacja, która powinna momentalnie zwrócić uwagę każdego, kto jest zaintrygowany historią ludów środkowego Meksyku. Książka ta opierając się na nowych badaniach i źródłach historycznych potrafi bowiem zmienić perspektywę patrzenia na lud Mexica (błędnie nazywany Aztekami). Autorka Camilla Townsend stworzyła ponadto swoje dzieło nie tylko z myślą o historykach czy studentach, ale również zwykłych pasjonatów minionych czasów.

Townsend z powodzeniem łączy tutaj rzetelność naukową z narracją przystępną dla szerokiego grona odbiorców. Książka została podzielona na obszerny wstęp ze słowniczkiem pojęć (co jest istotne do pełnego zrozumienia dzieła) oraz osiem chronologicznie czasowo ułożonych rozdziałów.

Największą wyjątkowością tej publikacji jest dość rewolucyjne podejście do materiałów historycznych. Townsend opiera się tu głównie na rdzennych źródłach. Są to dokumenty spisane w języku Nahuatl, które do tej pory było słabo znane i odrzucane przez badaczy tego rejonu świata. Materiały te było traktowane jako mity lub legendy, a badacze skupiali się na relacjach hiszpańskich. W ten sposób zniekształcano obraz prekolumbijskiego Meksyku.

Zmiana perspektywy oznacza nie tylko przesunięcie uwagi z konkwistadorów na samych Mexica, ale przede wszystkim obalenie wielu mitów narosłych wokół Azteków. Townsend pokazuje, że społeczeństwo to było znacznie bardziej złożone, niż często przedstawiają to filmy czy książki popularnonaukowe. Aztekowie byli rzemieślnikami, kronikarzami i członkami społeczeństwa o bogatej kulturze. Ich życie nie sprowadzało się wyłącznie do rytuałów ofiar z ludzi, choć te zdarzenia miały miejsce i pełniły określoną funkcję religijną oraz obywatelską.

Książka przypomina również, że „Aztekowie” to nazwa wprowadzona przez europejskich historyków w XVIII wieku. Autorka przywraca historyczną dokładność, używając autentycznych nazw i terminów w języku nahuatl. Dzięki temu czytelnik ma szansę zbliżyć się do świata, w którym żyli Mexica, i lepiej zrozumieć ich perspektywę.

Książka nie ogranicza się jedynie do opisu podboju hiszpańskiego. Publikacja obejmuje okres przed podbojem i sto lat po nim. Townsend przedstawia tu migrację Mexica z północy do centralnej doliny Meksyku, ich życie przed kontaktem z Europejczykami oraz sposoby, w jakie tworzyli sojusze z innymi ludami. Piąte Słońce to również opowiadanie traumie porażki z nowym potężniejszym wrogiem. Jednocześnie jest to historia przetrwania i ciągłości ludu....

Aztekowie stworzyli potężną federację miast- państw, których świetność skończyła się wraz z pojawieniem się na terenie Mezoameryki konkwistadorów. Wtedy ich uporządkowany świat runął niczym domek z kart. O tym, co się stało opowiadano wiele razy, ale zawsze słowami Hiszpanów. Tym razem jest inaczej, bo autorka postanowiła opowiedzieć historię Azteków z ich punktu widzenia.
Aztekowie to lud, który fascynuje wielu swoją kulturą. To lud, o którym wiemy tak naprawdę niewiele. To lud, który znamy głównie z przekazów hiszpańskich. Czy jednak są one obiektywne? Niekoniecznie. Jednak tym razem mamy szansę poznać historię Azteków widzianą ich oczami. Jak to możliwe? Autorka tym razem postanowiła skorzystać z materiałów, którzy zostawili Aztekowie. Dzięki im mogliśmy w przyjemny i przystępny sposób przyswoić sobie historię wzrostu znaczenia Azteków, pokazała jak wyglądało życie codzienne a przede wszystkim politykę sprzed podboju, moment spotkania cywilizacji europejskiej i Mezoameryki i zmiany, jakie zaczęły się, gdy Aztekowie zostali zmuszeni do życia w nowej rzeczywistości. Piąte słońce. Nowa historia Azteków to lektura, która pozwoli zweryfikować to, co udało nam się dowiedzieć o Aztekach do tej pory. Pozwoli odkłamać przeinaczenia, którymi byliśmy raczeni. Dodatkowym walorem lektury są liczne przypisy, które pozwalają lepiej poznać bohaterów niniejszej lektury.
 Piąte słońce. Nowa historia Azteków to książka, która pozwoliła mi zrozumieć, kim tak naprawdę byli Aztekowie. Pozwoliła poznać mi ich historię bez przekłamań Hiszpanów, którzy niekoniecznie widzieli w Aztekach równorzędnych partnerów. Dzięki niej dowiedziałam się czegoś więcej o cywilizacji, która współtworzyła historię ludzkości. To arcyciekawa lektura, którą szczerze polecam.