Po siedmiu latach kierowania jedną z najważniejszych instytucji literackich świata dochodzi do zmiany na jej czele. Stały sekretarz Szwedzkiej Akademii ustępuje ze stanowiska, a jego obowiązki przejmie ceniona autorka i dziennikarka, choć minęło dopiero kilka lat, odkąd instytucją tą wstrząsnął jeden z największych kryzysów w historii.
- Stały sekretarz Szwedzkiej Akademii kończy kadencję po siedmiu latach
- Nowa sekretarz obejmie funkcję od 1 czerwca 2026 roku
- Zmiana następuje kilka lat po głośnym skandalu obyczajowym związanym z
- Akademia przeszła reformy personalne i prawne
- Zapowiedziano większą otwartość Nagrody Nobla na świat
Szwedzka Akademia poinformowała w sobotę, że jej stały sekretarz, Mats Malm, ustąpi ze stanowiska po siedmiu latach kierowania prestiżową instytucją odpowiedzialną za przyznawanie literackiej Nagrody Nobla.

Od 1 czerwca 2026 roku funkcję tę przejmie Ingrid Carlberg, członkini Akademii oraz uznana pisarka i dziennikarka. Jak przekazała rzeczniczka instytucji Louise Hedberg, Mats Malm pełnił tę rolę przez siedem lat i uznał, że nadszedł czas, by przekazać ją Ingrid Carlberg.
Sam Malm w oficjalnym oświadczeniu podkreślił, że praca dla Akademii w roli stałego sekretarza była dla niego zaszczytem, a siedem lat to rozsądny okres pełnienia urzędu, dlatego w ramach swoich obowiązków przygotował płynne przekazanie funkcji.
Historyk literatury objął stanowisko w czerwcu 2019 roku, w wyjątkowo trudnym momencie. Akademia, założona w 1786 roku, zmagała się wówczas z konsekwencjami skandalu, który ujawnił zakulisowe działania, konflikty interesów, przypadki molestowania oraz utrwaloną kulturę milczenia wśród jej osiemnastu członków.
Instytucja, od dekad postrzegana jako strażniczka narodowej kultury, zaczęła tracić wiarygodność w listopadzie 2017 roku. Wtedy wybuchł spór dotyczący relacji Akademii z francuskim działaczem kulturalnym Jean-Claude’em Arnaultem, oskarżonym o gwałt, a następnie skazanym.
Arnault był mężem Katariny Frostenson, poetki i członkini Akademii, która w kulminacyjnym momencie afery oraz w czasie nasilonego ruchu #MeToo zrezygnowała z udziału w jej pracach.
Skala kryzysu była na tyle duża, że zrujnowana wizerunkowo Akademia zdecydowała się przełożyć przyznanie literackiej Nagrody Nobla za 2018 rok na kolejny rok — po raz pierwszy od siedemdziesięciu lat.
Ostatecznie z aktywnego udziału w pracach Akademii wycofało się siedmiu jej członków, w tym ówczesna stała sekretarz Sara Danius. Choć członkostwo w Akademii jest dożywotnie i formalnie nie przewiduje rezygnacji, możliwe jest zaprzestanie udziału w posiedzeniach i podejmowaniu decyzji.
To właśnie w tych okolicznościach Malm przejął kierowanie Akademią, stając przed trudnym zadaniem odbudowy jej reputacji. Instytucja została następnie odnowiona — przyjęto nowych członków, zmieniono statut i zapowiedziano szersze spojrzenie na literaturę światową – zarówno pod względem geograficznym, jak i językowym.
Przyszła stała sekretarz nie kryła emocji związanych z nominacją. W swoim oświadczeniu zaznaczyła, że jest niezwykle zaszczycona zaufaniem, jakim obdarzyła ją Akademia, a nową odpowiedzialność przyjmuje z radością i dużą dozą pokory. W Polsce Ingrid Carlberg znana jest jako autorka książki Nobel. Wybuchowy pacyfista.
fot. By Frankie Fouganthin - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=24566138
Tagi: literatura,