Michał Głowiński nie żyje. To ogromna strata dla świata literatury

W piątek, 29 września 2023, zmarł Michał Głowiński - jeden z najwybitniejszych polskich literaturoznawców. Ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie Warszawskim, następnie pracował w Instytucie Badań Literackich PAN. Wiadomość o śmierci przekazali jego najbliżsi.

fot. Fryta 73 / CC BY-SA 2.0. / Wikimedia Commons

29 września 2023 roku poinformowano o śmierci jednego z najwybitniejszych polskich historyków literatury — profesora Michała Głowińskiego. Był jednym z największych autorytetów w dziedzinie teorii i historii literatury. Z jego badań literackich korzystano na wydziałach polonistycznych uniwersytetów w całej Polsce, postać profesora znały pokolenia polonistek i polonistów. Zmarł w wieku 88 lat.

Michał Głowiński nie żyje

Michał Głowiński urodził się 4 listopada 1934 roku w Warszawie. W trakcie II wojny światowej trafił do getta w podwarszawskim Pruszkowie, następnie przeniesiony został do getta warszawskiego. Był jednym z dzieci, które uratowane zostały przez Irenę Sendlerową. W trakcie wojny stracił rodzinę — dorastał później w domu dziecka.

Po wojnie rozpoczął naukę na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował filologię polską. Na warszawskiej uczelni zrobił magisterium w połowie lat 50. Jeszcze w trakcie studiów polonistycznych jego teksty ukazywały się m.in. w „Życiu Literackim”. Pisywał także dla  „Twórczości”. Od 1955 do 1958, pod opieką prof. Kazimierza Budzyka, pracował jako stypendysta w Katedrze Teorii Literatury.

Od 1958 roku pracował w Instytucie Badań Literackich PAN, pod koniec lat 60. uzyskał habilitację. Wraz z Aleksandrą Okopień-Sławińską oraz Januszem Sławińskim stworzył podręcznik Zarys teorii literatury, do dziś stanowiący jeden z podstawowych podręczników na każdych studiach polonistycznych. Współredagował także Słownik terminów literackich (wraz z J. Sławińskim, A. Okopień-Sławińską oraz Teresą Kostkiewiczową). 20 sierpnia 1980 roku znalazł się wśród sześćdziesięciu czterech badaczy i pisarzy, którzy podpisali apel do władz komunistycznych o podjęcie dialogu z robotnikami. W 1986 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.

Michał Głowiński aż czterokrotnie otrzymał tytuł doktora honoris causa. Cztery razy był również nominowany do Nagrody Literackiej Nike. Spośród licznych publikacji, w jego dorobku naukowym wyróżnić można m.in. Poetyka Tuwima a polska tradycja literacka, Powieść młodopolska, Zaświat przedstawiony: szkice o poezji Bolesława Leśmiana oraz Gombrowicz i nadliteratura.

Poza działalnością badawczą, Głowiński tworzył również dzieła prozatorskie i eseje. W swoich tekstach wspomnieniowych powracał zarówno do II wojny światowej, jak i czasów represji stalinowskich (Czarne sezony, Przywidzenia i figury czy Magdalenka z razowego chleba). W 2010 roku wydał Kręgi obcości, nominowane później do nagrody Nike. Były to jego intymne wspomnienia z czasów PRL.  Ostatnią wydaną przez Głowińskiego publikacją był zbiór opowiadań zatytułowany Carska filiżanka. Szesnaście opowieści.

Profesor odszedł 29 września 2023 roku w wieku 88 lat. Informację o śmierci Michała Głowińskiego podano około godziny 20 w mediach społecznościowych. Informację tę potwierdziła m.in. redakcja "Miesięcznika ZNAK".

Zmarł prof. Michał Głowiński. Wiadomość otrzymaliśmy od jego najbliższych.

O śmierci profesora podano również w mediach społecznościowych Muzeum Literatury.

Z dużym żalem udostępniamy informację o śmierci prof. Michała Głowińskiego, wybitnego literaturoznawcy i językoznawcy, krytyka literackiego, eseisty i pisarza, którego książki miały wymiar formacyjny dla wielu polonistek i polonistów od lat 70. XX wieku

- czytamy oświadczenie na profilu na Facebooku instytucji.

Dziś żegnamy jedną z najważniejszych postaci w historii polskiego literaturoznawstwa. Dziękujemy, panie profesorze.