Recenzja książki: Czuję, więc żyję. Przewodnik po trudnych emocjach

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Istotną częścią ludzkiego doświadczenia są emocje: te pozytywne mobilizują do podtrzymywania wywołującego je bodźca, negatywne – do jego unikania. Ponieważ treść książki Czuję, więc żyję analizuje negatywne reakcje na bodźce w sposób bardzo wnikliwy, można uznać ją za bardzo dobry Przewodnik po trudnych emocjach.

Przywołanie wizji jachtu z zatrwożoną załogą na pokładzie podczas sztormu, posłużyło Małgorzacie Rybak do sformułowania tezy o potrzebie przeżywania własnych emocji (dać się im poruszyć, coś sprawić, ujawnić je przed samym sobą, objąć świadomością). Traktując uczucia jak intymne listy o tobie do ciebie, autorka wylicza cechy dzięki emocjom uświadamiane (upodobania, doświadczenia, potrzeby, wartości, granice), zachęcając równocześnie do wytrwałości w regulowaniu emocji trudnych. Omawia style przywiązania (więzi: bezpieczna, unikająco-odrzucająca, lękowo-zaabsorbowana, zdezorganizowana), a także przygląda się emocjonalnej pojemności (mieścić uczucia w sobie, by nie tworzyły chaosu wśród ludzi), wewnętrznemu konfliktowi (dobrze jest mieć w sobie Zieloną Polanę) i uczuciom nieprzeżytym (czarne skrzynki naszej pamięci). Zachęca również do wsłuchiwania się w swoje ciało (nauka alfabetu uczuć) oraz kierowania w stronę trudnych uczuć spojrzenia współczującego. Ponieważ emocje stanowią ważną część mechanizmu przetrwania, warto się postarać, by jak najmniej utrudniały prawidłowe relacje międzyludzkie.

Mądra treść publikacji Wydawnictwa Promic – oprócz omówienia etapów drogi prowadzącej od burz do dobrostanu – analizuje każdą z dziewięciu trudnych emocji oddzielnie i szczegółowo (złość, lęk, smutek, bezradność, zazdrość, wstyd, osamotnienie, poczucie winy, wstręt), biorąc pod uwagę, czym dana emocja jest, z czego wynika, na co wskazuje, jakie są jej części składowe, co może sprawić, czym się przejawia oraz jak wiele może zniszczyć. Treść poparta historiami (wymyślone, ale realistyczne) oraz wspomnieniami z życia autorki (prawdziwe), koncentruje się na tytułowych trudnych emocjach, określając je jako te, które z jednej strony chce się wymazać z życia, nie odczuwać ich i nie wchodzić z nimi w relacje osobiste, z drugiej natomiast – jako uświadamiające konieczność zmiany. Warte uwagi są podane przez autorkę sposoby na obniżenie napięcia emocjonalnego oraz ochronę przed emocjonalnym zarażeniem, a pojawiająca się wielokrotnie Zielona Polana (metaforyczne miejsce w wewnętrznym świecie człowieka) ma pomóc każdą z trudnych emocji przepracować. Początki rozdziałów wzbogacają cytaty inspirujące. Pomocą służą zapisane na szarym tle treści szczególnie warte zapamiętania, wypunktowania, diagramy, dolne przypisy bibliograficzne i bibliografia.

Książka Czuję, więc żyję. Przewodnik po trudnych emocjach przekonuje, jak ważna dla prawidłowych relacji międzyludzkich jest umiejętność radzenia sobie z trudnymi emocjami.