Powieść pełna troski o przyszłość człowieka. „Rozdarcie

Data: 2022-09-13 14:58:56 | Ten artykuł przeczytasz w 11 min. Autor: Piotr Piekarski
udostępnij Tweet

Rok 2056. Europa po stanie wojennym przeszła rewolucję. Od lat trzydziestych XXI wieku kontynent oplata cyfrowa sieć systemu bezpieczeństwa (SLAS - Safe Life Activity System), który nadzoruje życie obywateli i narzuca im normy zachowań. Polityka, religia i sztuka zostały uznane za zjawiska szkodliwe i zakazane. Po blisko dwudziestu latach funkcjonowania SLAS wydaje się, że nowa ideologia bliska jest zakorzenienia się. Tymczasem kilka miesięcy przed osiągnięciem pełnego sukcesu najzdolniejszy agent śledczy Futury Arts namierza groźną i dobrze zorganizowaną grupę buntowników. Rozpoczyna drobiazgowe, odważne śledztwo, by dotrzeć do źródeł buntu i rozwiązać problem zagrażający nowemu porządkowi Europy. Efekty śledztwa okażą się dalece odmienne od oczekiwanych. Zamiast prostych odpowiedzi, zrodzą się coraz trudniejsze pytania. I wątpliwości.

Obrazek w treści Powieść pełna troski o przyszłość człowieka. „Rozdarcie [jpg]

Rozdarcie tylko pozornie jest zimną i brutalną dystopią. To w istocie powieść pełna troski o przyszłość człowieka, o jego wrażliwość, ukazująca wielkie znaczenie kultury i sztuki oraz wszelkich przejawów twórczości artystycznej jako najważniejszego języka komunikacji emocjonalnej.

– Czy sztuka może uratować świat przed totalitaryzmem? Czy człowiek wybierze bezpieczeństwo kosztem własnej indywidualności? Powieść Rozdarcie prezentuje świat tylko pozornie odległy, a problemy w niej zasygnalizowane zdają się już czekać za rogiem. Polecam Państwu książkę Maurycego Nowakowskiego – Witold Gadowski.

– Czy zastanawiałeś się kiedyś, jaki byłby świat bez niepokojących wpływów polityki, religii czy sztuki? W "Rozdarciu" Maurycy Nowakowski kreuje przerażająco wiarygodną przyszłość, w której wszelka wiara, kontrowersje czy kreatywność zostały wyeliminowane, aby każdy mógł żyć w doskonałej harmonii. Nawet ty, czytelniku, zaczniesz wierzyć, że może to być idealny świat, dopóki bohater Futury Arts nie zacznie odkrywać, co tak naprawdę znaczy sztuka dla ludzkiego ducha. Mrożąca krew w żyłach dystopia, której nie zapomnisz – Graham Masterton.

Dziś na łamach naszego serwisu przeczytacie premierowy fragment książki Rozdarcie:

Dochodzi piąta, gdy otrzymuję wiadomość, że profesor Berenstein został podpięty pod maszynę impulsywną. Mam nie informować go o prawdziwych powodach rozmowy i po każdym nawiązaniu kontaktu skrupulatnie się przedstawiać. Przerywam pracę nad memoriałem i opuszczam retroarchiwum. Mała aula, w której ulokowany jest profesor Berenstein, znajduje się w tym samym skrzydle, ale w innym sektorze. Korzystam z dwóch wind, by się tam dostać. Na bramce nie mam problemu z zalogowaniem się, a następnie przekroczeniem elektrobariery. W pomieszczeniu jest pięć stopni Celsjusza, dziesięcioprocentowa wilgotność i dwudziestoprocentowe oświetlenie. Parametry są znacznie niższe niż standardowo i dłuższe przebywanie w tym miejscu nie jest bezpieczne. Czeka na mnie specjalnie sprofilowany, podgrzewany fotel, który na pewien czas ochroni mnie przed zagrożeniami wynikającymi z niesprzyjających warunków.

Ignacy Lowell Berenstein – ciasno opleciony cienkimi, przeźroczystymi kablami i rurkami – na wpół siedzi, na wpół stoi w zacienionym rogu. Utrzymywany jest za pomocą specjalnego masztu, pełniącego funkcję kręgosłupa. Niewiele już odczuwa. Ustawiono go w takiej pozycji, by ułatwić sztucznie prowokowane krążenie krwi w organizmie. Zbudzi się w rytm interwału, według którego pracuje maszyna impulsywna. Jego ciało powoli gnije. W znaczeniu biologicznym jest martwy, ale terapia impulsywna pozwala jeszcze funkcjonować jego mózgowi.

W trybie efektywnym uda się go pobudzić, sztucznie prowokując serce i uruchamiając minimalny przebieg krwionośny. Otworzy wtedy szeroko oczy i typowym dla pobudzenia impulsywnego kolistym ruchem głowy ogarnie przestrzeń. Potrzebować będzie piętnastu-dwudziestu sekund na określenie się w czasoprzestrzeni, wtedy można rozpocząć rozmowę, która potrwa średnio od ośmiu do dwunastu minut, po czym Berenstein wyłączy się na pięć-sześć minut. Taki interwał jest najefektywniejszy i najmniej dla profesora bolesny. Minimalizuje obumieranie komórek i spowalnia proces gnilny. Nie mam wiele czasu. Zamierzam pytać precyzyjnie, by dynamizować i konkretyzować rozmowę.

Profesor powoli unosi głowę. Spomiędzy rozklejających się powiek wyłaniają się przekrwione i żółtawe białka oczu. Rozgląda się, łapie oddech i zatrzymuje wzrok na mnie.

– Od-łą-czyć – mówią jego ledwo poruszające się blade, niemal białe usta. Dziesięć, piętnaście sekund. Berenstein orientuje się w rzeczywistości i nabiera sił, chłonąc podany dożylnie specjalny zestaw leków energetyzujących i przyjmując odpowiednio dobraną porcję elektrowstrząsów.

– Nazywam się Futury Arts – według zaleceń przedstawiam się i będę to robił po każdym nawiązaniu z nim kontaktu. – Pamięta mnie pan, profesorze?

Mruży oczy i nieznacznie kiwa głową.

– Pamiętam cię, młody człowieku – szepce, z trudem poruszając ustami, ale jego głos nabiera mocy z każdym kolejnym słowem. – Proszę o odłączenie maszyny impulsywnej. Chciałbym zostać już po tamtej stronie.

– Za pół roku minie dwadzieścia lat od wprowadzenia współtworzonych przez pana Aktów Bezpieczeństwa Europejskiego i Systemu Bezpiecznej Aktywności. Przygotowujemy szczegółowy raport z tej okazji, a informacje od pana są dla niego kluczowe. Muszę przeprowadzić z panem kilka wywiadów, aby poszerzyć wiedzę na temat genezy powstania i funkcjonowania SLAS-a, a także zjawiska Aminii. Gwarantuję panu, że za kilkanaście godzin maszyna impulsywna zostanie wyłączona.

Słucha uważnie z przymkniętymi oczami i przyjmuje moje słowa z milczącym zrozumieniem.

– Wiesz, że już kiedyś wędrowałem tą drogą między życiem a śmiercią?

– Wiem, że wiele lat temu przeżył pan śmierć kliniczną.

– Pamiętasz stan wojenny?

– W brukselskich zamieszkach 2035 roku zginęli moi rodzice, miałem wtedy siedem lat.

– Wielu z nas poniosło w tamtych strasznych latach niepowetowane straty. Straciłem wtedy żonę i omal sam nie zginąłem. Protestowaliśmy w Warszawie, a później w Brukseli i Stambule. Najgorszy był Stambuł. Według lekarzy to cud, że przeżyłem.

– W życiu nie ma przypadków. Miał pan coś do przekazania światu. Po której stronie się pan wówczas opowiadał?

– Byłem pionierem kompromisu i nie utożsamiałem się z żadną ze stron. Starałem się rozmawiać z ludźmi, przekonywać do redukcji światopoglądowej. Jak wiesz, do czasu powstania ruchu „Ludzi Środka” były to działania bezproduktywne.

– Do tematu „Ludzi Środka” jeszcze dojdziemy, zacznijmy od problemu Aminii. Rzadko się o tym mówi, ale z tego, co wiem, pan jeszcze przed stanem wojennym i przewrotem europejskim walczył ze zjawiskiem infekcji umysłu. Co stanowiło punkt wyjścia dla pańskiej teorii?

– Wieloletnia obserwacja. Postawiłem tezę, że trzy największe problemy rozwiniętych, ponowoczesnych społeczeństw to polityka, religia i przede wszystkim sztuka. Dwa pierwsze działy mojej tezy odstąpiłem innym naukowcom, bo były łatwiejsze do okiełznania, a sam zająłem się kwestią sztuki, która była mi najbliższa. Aminia, czyli Artistic Mind Infection, to termin, który ukułem już po rewolucji i powstaniu Ustawy o Bezpieczeństwie Intelektualnym. Zwolennicy Aminii to niedobitki po świecie starej kultury i sztuki, który z mojej inicjatywy został spacyfikowany. Felieton, a następnie esej pod tytułem Sztuka – nowotwór umysłu napisałem kilka lat przed rewolucją. Zostałem wtedy zgodnie wyśmiany zarówno przez konserwatystów, jak i liberałów. Trwali w tym czasie w konflikcie totalnym, różnili się dosłownie na każdej płaszczyźnie. Nic ich nie łączyło poza bagatelizowaniem problemu sztuki i kultury. Nikt nie chciał mnie słuchać. Ludzie nie byli jeszcze gotowi, aby dostrzec ten problem. Tak długo żyliśmy z tym nowotworem, przekazując o nim z pokolenia na pokolenie dobrą nowinę, że całkowicie zatraciliśmy możliwość obiektywnej oceny sytuacji. Stan chorobowy również może sprawiać wrażenie czegoś zupełnie normalnego, podczas gdy choroba powoli wyniszcza organizm albo utrzymuje go w stanie permanentnej słabości. Wytwory popkulturowe, takie jak film, muzyka czy książka, bardzo przyczyniły się do eskalacji konfliktu światopoglądowego, ale moja niechęć do nich nie zaczęła się w czasie „krańcówek”. Od dziecka nie ufałem sztuce. Miałem osiem lat, gdy po raz pierwszy zostałem zaprowadzony do teatru na dziecięce przedstawienie, i już wtedy wiedziałem, że za zgodą dorosłych, a także prawa i obyczaju, ktoś próbuje dokonać gwałtu na moim umyśle.

– Zaniepokoił pana ten konkretny spektakl?

– Raczej ogólna forma komunikowania treści, czyli przemycanie zawoalowanych komunikatów podprogowo. Ale przede wszystkim zdziwiła mnie reakcja moich koleżanek i kolegów. Gdy ja stawiałem opór przekazowi atakującemu mnie ze sceny, wszyscy, łącznie z opiekunami, całkowicie się temu poddali. Byli zachwyceni. Do dziś towarzyszy mi to przykre uczucie osamotnienia i niepokój związany z tym, jak przekaz spektaklu w ciągu godziny zmienił towarzyszących mi ludzi. Jak skorygował ich charaktery, jak modelował ich nastawienie do świata, jak gmerał w ich psychice, jak niebezpiecznie kwestionował ich życiowe postawy. Już wówczas nie rozumiałem, dlaczego władza godzi się, aby takie operacje na ludzkich umysłach odbywały się w ramach rozrywki czy dobrowolnej chęci samokształcenia.

– Czy próbował pan rozmawiać wtedy z ludźmi na temat własnych spostrzeżeń?

– Długie lata byłem nierozumiany, a wręcz napiętnowany z powodu swojej niechęci do świata kultury. Nawet ludzie pozornie inteligentni, wykształceni i w wielu innych sferach życia cechujący się rozsądkiem nie dostrzegali problemu.

– Co było tezą wyjściową pańskiej teorii?

– Założenie, że człowiek jest organizmem w pełni poznanym, zbadanym i przewidywalnym. Założenie, że nie ma w człowieku żadnej tajemnicy, jak twierdzili humaniści, artyści i inni zboczeńcy umysłowi, którzy, nie dając rady intelektualnie, łatali swoje luki w wiedzy podejściem uczuciowym. Kryli się za duszą, która nie istnieje. W człowieku przecież wszystko można zbadać, zmierzyć, zważyć i prześwietlić. Jest w pełni przewidywalny i jeśli wdrożyć go w dobrze przemyślany system, może funkcjonować nad wyraz sprawnie. Pod warunkiem, że ramy są ciasne i nie ma miejsca na relatywizowanie, odczuwanie i indywidualne dryfowanie w poszukiwaniu tak zwanego własnego ja.

Długo ważę słowa przed zadaniem kolejnego pytania.

– Dopuszcza pan możliwość, że wirus Aminii może nie być intelektualnym wirusem atakującym mózg?

– Co przez to rozumiesz?

– Infektorzy związani ze światem Aminii zadziwiająco dobrze przyjęli pierwsze terapie świetlne, zupełnie jakby na nich nie zadziałały.

– Nonsens, oni są tylko odporniejsi. Poza tym pierwsze terapie nie były doskonałe, algorytm świetlny miał luki, przez co niektóre sfery mózgu pozostały nieoczyszczone. Trzecia terapia definitywnie wypleni tego wirusa. I to jest klucz do kolejnego poziomu bezpieczeństwa i harmonii działań. Nic nie ma prawa wytrącać człowieka z optymalnego kursu, nic nie może wybijać go z rytmu, kwestionować obiektywnej rzeczywistości ani podważać rzeczy oczywistych. Pełna harmonia społeczna zapanuje dopiero wtedy, gdy ostatecznie wyeliminujemy tego diabła, który ciągle szepce do ucha: a może to wcale nie jest takie, jak wygląda? A może ty czujesz inaczej? A może potrzebujesz czegoś innego? A może czarne jest białe? A może to? A może tamto?

– Oficjalnym celem sztuki było rozpraszanie człowieka?

– Celem było nieustanne sianie fermentu, relatywizowanie wszystkiego, deformowanie, kwestionowanie, krótko mówiąc: wprowadzanie człowieka w stan ciągłej niepewności, niepokoju, poczucia zagrożenia, niestabilności i przenoszenie go w wyobraźni do zmyślonych nierzeczywistości. Ale nieoficjalnie. O sztuce nawet w czasach popkultury mówiło się zwykle z wielkim szacunkiem. Po drugiej wojnie światowej jej głównym zadaniem było dostarczanie rozrywki, ale przez całą swoją kilkusetletnią historię, idąc ramię w ramię z religią, oficjalnie miała ona uwznioślać, uduchawiać i nauczać.

– Ludzie uczyli się z fikcji?

– Paradne, prawda? Artyści, szczególnie malarze, lubili przedstawiać sceny historyczne, których na oczy nie widzieli, po czym te ich wytwory wyobraźni trafiały do tysięcy ludzi, a ci dawali im wiarę i pozostawali z tym fikcyjnym wyobrażeniem, uznając je za rzeczywiste… czywiste… wiste… ste.

Głowa Berensteina opada na pierś, na twarzy pojawia się charakterystyczna trupia siność, z ust ciągnie się strużka gęstej śliny. Faza aktywności się zakończyła. Zaczynam analizować to, co usłyszałem. Powoli układam w myśli również konspekt tekstu. Ma być naszpikowany unikalną wiedzą pochodzącą z ust samego mistrza. Każde jego słowo jest jak kamień milowy. Patrzę na jego wynędzniałe ciało i zastanawiam się chwilę nad niekompatybilnością między wielką myślą, nieśmiertelną ideą a śmiertelnym ciałem.

W naszym serwisie przeczytacie już kolejny fragment książki Rozdarcie. Powieść kupicie w księgarni internetowej wydawcy!

Zobacz także

Musisz być zalogowany, aby komentować. Zaloguj się lub załóż konto, jeżeli jeszcze go nie posiadasz.

Książka
Rozdarcie
Maurycy Nowakowski 1
Okładka książki - Rozdarcie

Rok 2056. Europa po stanie wojennym przeszła rewolucję. Od lat trzydziestych XXI wieku kontynent oplata cyfrowa sieć systemu bezpieczeństwa (SLAS - Safe...

dodaj do biblioteczki
Recenzje miesiąca
Virion. Legenda miecza. Krew
Andrzej Ziemiański ;
Virion. Legenda miecza. Krew
Kołatanie
Artur Żak
Kołatanie
W rytmie serca
Aleksandra Struska-Musiał ;
W rytmie serca
Mapa poziomów świadomości
David R. Hawkins ;
Mapa poziomów świadomości
Dom w Krokusowej Dolinie
Halina Kowalczuk ;
Dom w Krokusowej Dolinie
Ostatnia tajemnica
Anna Ziobro
Ostatnia tajemnica
Hania Baletnica na scenie
Jolanta Symonowicz, Lila Symonowicz
Hania Baletnica na scenie
Lew
Conn Iggulden
Lew
Jesteś jak kwiat
Beata Bartczak
Jesteś jak kwiat
Niegasnący żar
Hannah Fielding
Niegasnący żar
Pokaż wszystkie recenzje