Atypowa głowa. Moje życie w spektrum

Książka Katarzyny Kachel „Atypowa głowa. Moje życie w spektrum. Rozmowy o neuroróżnorodności” jest reportażem, o którym sama autorka pisze „to nie jest poradnik ani książka instruktażowa, ale fragmenty życia osób neuroróżnorodnych”.

Czym jest neuroróżnorodność? „Neuroróżnorodność to pojęcie neutralne, stwierdzające, że jako ludzie w odmienny sposób funkcjonujemy pod względem psychicznym, inaczej doświadczamy rzeczywistości i wchodzimy z nią w interakcje” (str. 261).

Publikacja została podzielona przez jej autorkę na dwie części. W pierwszej osiem osób opowiada nam o swoim życiu, życiu osoby z diagnozą „ADHD” lub „ADHD i spektrum autyzmu” lub „spektrum autyzmu”. Są to ludzie w wieku od 21 do 54 lat, różnej płci, w różnej sytuacji osobistej i zawodowej. To co ich łączy to fakt, że zostały zdiagnozowane jako osoby dorosłe, niektóre wcześniej, inne później. Opowiadają o tym, jak wyglądała ich edukacja szkolna, poszukiwanie swojej drogi życiowej i zawodowej. Poznajemy ich życie przed diagnozą i trudności z jakimi musieli się mierzyć. Dowiadujemy, dlaczego zdecydowali się na diagnozę i co zmieniła ona w ich życiu. I na koniec jak wygląda ich życie po diagnozie. To część pełna emocji i osobistych przeżyć. Pokazująca świat jakim go odbierają osoby neuroatypowe.  Druga część książki to osiem rozmów z różnymi osobami. Tutaj obok specjalistów zajmujących się diagnozą i terapią, czytamy o znanych postaciach ze świata dziennikarstwa, historii sztuki czy aktorstwa z diagnozą ADHD lub AuDHD. Niektórzy z nich mają dzieci z taką samą diagnozą jak oni. W tej części książki otrzymujemy trochę informacji teoretycznych, wyjaśnienie pojęć i mechanizmów wpływających na inny sposób odbioru rzeczywistości i funkcjonowania osób neuroatypowych, przyczyny trudności diagnostycznych i rodzaje oddziaływań terapeutycznych. Znalazła się tutaj bardzo ważna wypowiedź psychologa i psychoterapeuty Renaty Sikorskiej, która stwierdziła: „Neuroróżnorodność   nie jest stanem, który wymaga naprawy, lecz stanem, który wymaga zrozumienia i akceptacji”. (str. 326). To zdanie jest w moim odczuciu jednym z najistotniejszych w tej książce. Pokazuje bowiem jak ważna jest diagnoza i zrozumienie swoich odczuć przez taką osobę. Ale także jak istotne jest uświadomienie ludziom z otoczenie takich osób, że ich rolą jest akceptacja i zrozumienie dla problemów ludzi neuroatypowych.

Dzięki lekturze mamy okazję poznać konkretnych ludzi, trudności z jakimi przyszło im się mierzyć, ich życiowe problemy i sukcesy. Bez wartościowania, bez oceniania. Dla mnie cenne było poznanie ich sposobu odbierania świata. To co może zaskoczyć, to stwierdzenie, że nie ma reguły, schematu pasującego do każdej z tych osób. To pokazuje, że w kontakcie z taką osobą w naszym życiu czy to osobistym czy zawodowym powinniśmy być otwarci i cierpliwi. A teoretyczna, ogólna wiedza o ich funkcjonowaniu nie da nam wyjaśnienia każdego zachowania pojedynczej osoby.

Z lektury wyłania się obraz osób, które mimo różnych mniejszych lub większych problemów w zderzeniu z rzeczywistością odniosły sukces. Wiele z nich nawiązało satysfakcjonujące relacje z partnerami, założyło rodziny, ma sukcesy zawodowe. Odkryli swoją życiową drogę i podążają nią. I mimo podkreślanej odmienności każdego przypadku daje to nadzieję tym, którzy dopiero wkraczają w dorosłość oraz rodzicom dzieci z takimi diagnozami.

Ten reportaż jest jedną z takich książek, która zderzy wielu czytelników z innym światem, uświadamiając, że nie wszystko dokoła nas jest takie, jak myślimy czy nam się wydaje. Zmusi do wyjścia ze strefy komfortu, przyznania się do swojej niekompetencji w jakimś obszarze. Autorka na pewno nie wyczerpuje tematu, ale jest głosem osób neuroatypowych, umożliwia im pokazanie swojego odbioru rzeczywistości, uświadamia, że „inny” nie oznacza „gorszy”.

„Atypową głowę” powinni przeczytać wszyscy bez względu na to, czy mają świadomość istnienia w swoim otoczeniu takich osób czy nie. Badania wykazują, że odsetek osób z diagnozą ADHD czy AuDHD rośnie, więc rośnie też prawdopodobieństwo, że każdy z nas zna lub spotka taką osobę w jakichś okolicznościach w niedługiej przyszłości. Świadomość ich istnienia sprawi, że będziemy bardziej uważni i tolerancyjni.

Informacje dodatkowe o Atypowa głowa. Moje życie w spektrum:

Wydawnictwo: Filia
Data wydania: 2025-04-30
Kategoria: Biografie, wspomnienia, listy
ISBN: 9788384021613
Liczba stron: 336
Dodał/a opinię: EMOL

Tagi: Biografie i literatura faktu