Była wojna, mówią wszyscy. Kłopoty. Nazwa dobrana trafnie z punktu widzenia polityki zewnętrznej Wielkiej Brytanii. Taki mały nazewniczy PR – bo Kłopoty to przecież nie wojna, to tylko jakieś zadrażnienie, jakieś niedogodności. Bo Wielkiej Brytanii, która zaprowadza porządki na świecie, wstyd, że na swojej ziemi nie umiała poradzić sobie z napięciami narodowowyzwoleńczymi. Że nadal się kotłuje.
Belfast – stolica Irlandii Północnej, przez 30 lat miasto była teatrem działań wojennych, w którym unioniści, wierni królowej Elżbiecie II i Zjednoczonemu Królestwu, walczyli z republikanami, zwolennikami przyłączenia Irlandii Północnej do Republiki Irlandii. 10 kwietnia 1998 roku obie strony podpisały tzw. porozumienie wielkopiątkowe, na mocy którego miał zapanować pokój. Aleksandra Łojek w doskonałym reportażu Belfast. 99 ścian pokoju wprowadza czytelnika do miasta podzielonego murami, które mają zapobiec kolejnym zamieszkom. Mają pomóc utrzymać spokój pomiędzy mieszkańcami, którzy tuż za murem mogą spotkać tego, który zabił ich najbliższego członka rodziny w imię ideologii i różnic politycznych i religijnych. Tu właśnie, na mocy porozumienia wielkopiątkowego, więzienia opuścili najwięksi zbrodniarze, mający niejednokrotnie na swoim sumieniu wiele ludzkich istnień.
Od podpisania dokumentu minęło już 17 lat, a mimo to napięcie w atmosferze jest nadal mocno wyczuwalne. Wspomnienia dotyczące bolesnych chwil powodują animozje i nienawiść, które zdają się nie mieć końca. Ból stale się tu tli gdzieś pod skórą. Nawet linie autobusowe zostały w taki sposób poprowadzone przez miasto, żeby mieszkańcy części unionistycznej nie spotkali się z mieszkańcami części republikańskiej. Dyspozytor w korporacji taksówkarskiej nie wyśle republikańskiego taksówkarza do strefy unionistycznej.
Aleksandrę Łojek interesują przede wszystkim skutki Kłopotów dla mieszkańców Belfastu. A tych niszczą uzależnienia, być może spowodowane przeszłością. Niszczy ich wciąż żywa nienawiść i strach przed zdemaskowaniem. Byli współpracownicy IRA, którzy przedwcześnie wyszli z więzienia mają wybór – wrócić do znanego z przeszłości życia lub pomóc innym, wykorzystując jednocześnie swoją wiedzę z przeszłości. Wbrew pozorom wybór w Irlandii Północnej nie zawsze jest jednoznacznie oczywisty. Przecież zamieszki to nie tylko sposób na pokazanie siły, ale i metoda na zdobycie dodatkowych pieniędzy od państwa.
Ci, którzy byli świadkami Kłopotów żyją przeszłością, ale pokolenie urodzone po 1998 roku nie może pamiętać tych wydarzeń. Zna je z opowieści rodziców i żywi taką samą nienawiść. Przejmują ten sam schemat zachowań – Jesteś z telewizji? - pyta ośmiolatek, który taszczy potężny kamień. Idzie na zamieszki (…) Napisz, że nazywam się Jimmy McCornick i że idę rzucać kamieniami w policję, a potem w te śmiecie, pieprzonych protestantów – chwali się z dumą.
Belfast. 99 ścian pokoju to ponury obraz miasta, będącego pozornie spokojnym na powierzchni. Tuż pod nią kryje się stale tląca się złość wynikająca z historii oraz z niewybaczonych i nieodkupionych win. Brak odpowiedniej polityki społecznej i zdecydowanych działań ze strony rządzących zawiesza to miasto w niezmienionym punkcie. Póki pamięć wojny będzie stale pobudzana, nie ma szans na spokój i unormowanie sytuacji.
Informacje dodatkowe o Belfast. 99 ścian pokoju:
Wydawnictwo: Czarne
Data wydania: 2015-07-01
Kategoria: Literatura faktu, reportaż
ISBN:
Liczba stron: 240
Dodał/a opinię:
Natalia Nowak-Lewandowska
