Silny wstrząs
Jonathan Franzen

To proza precyzyjna i gęsta. Porusza zróżnicowane kwestie. Poczynając od tematu pełnoletności, miłości poprzez zaangażowanie, relacje międzyludzkie kończąc na aborcji, korporacyjnej chciwości, zagrożeniach środowiska czy religii. Utwór ukazuje egocentryczny obraz USA przełomu lat 80. i 90. ubiegłego wieku. Zaranie klinik aborcyjnych, wzmocnienie się fundamentalizmu chrześcijańskiego, zmianę w podejściu do kwestii ekologii wśród ludzi biznesu...

Stworzeni tu bohaterowie są pełni dziwactw. Niekiedy wręcz aż śmiesznych. W ich charakteryzacji autor przemyca niuanse walki o samoświadomość, tożsamość, płeć. Niestety w kreacji głównej postaci coś mu się ewidentnie nie udało. Niby Louis jest częścią przedstawionej historii, ale momentami wydaje się jakby wcale do niej nie pasować. Wręcz powoduje, że fabuła się "rozkleja". Trzeba zwrócić także uwagę na fakt, że czas został tu potraktowany jakby był historyczną dygresją. Dodatkowo momentami zauważalne jest nadmierne akcentowanie fizyczności, emocjonalnego zubożenia. Może poprzez to autor próbował podkreślić słabości swych bohaterów...

"Silny wstrząs" to jakby portret ludzkich niedoskonałości. Węzłów, które nas pętają. Niepokoju, który odczuwamy. Obraz uwięzionych w błocie życia, śmierci amerykańskiego snu. Ciemnej strony człowieczeństwa. Brzydoty i alienacji nowoczesnego społeczeństwa. Można nawet powiedzieć, że to powieść ekscentryczna i awangardowa. Jakby zmieniająca tożsamość. Mimo że łączy płynnie wiele wątków chwilami ma się wrażenie, że jest tu jednak zbyt wiele zbiegów okoliczności. Także rola wszechwiedzącego narratora wydaje się nazbyt duża. Dodatkowo autor wplótł tu fragmenty sprawiające wrażenie wprost wyrwanych z innej epoki. Może Franzen pragnął "czymś" zaskoczyć czytelnika...

Trudno jest złapać rytm tej lektury mimo że tekst sprawia wrażenie powstałego bez wysiłku. Narracja niby jest spójna ale pierwszą połowę książki czyta się dość ciężko. Jakby się w niej grzęźnie. Męczy nadmiar dygresji, część dialogów koliduje z działaniami bohaterów. Ponadto postaci mają tendencję do długich monologów-tyrad. Nawet dowcipne fragmenty nic tu nie pomagają. Druga część powieści wynagradza nieco początkowe trudy. Jednak nadal nie zadowala fakt niecałkowitego rozwinięcia poruszanych tematów. Niestety z biegiem czasu również niektóre przytaczane tu kwestie się nieco "zakurzyły". Nie wzbudzają już takich kontrowersji jak w momencie powstania tej powieści 23 lata temu. Mówiąc krótko to co tu spotkałam wydaje się próbą stworzenia czegoś niecodziennego. Jednak to zdecydowanie tylko obietnica. Czegoś "lepszego" co ma dopiero nastąpić w twórczości tegoż pisarza. Później...

Informacje dodatkowe o Silny wstrząs:

Wydawnictwo: Sonia Draga
Data wydania: 2015-04-29
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 9788379992065
Liczba stron: 544
Dodał/a opinię: Agnieszka Chmielewska-Mulka