Recenzja książki: Czy bogactwo niewielu służy nam wszystkim?

Recenzuje: Małgorzata Styczeń

Zygmunt Bauman w swojej krótkiej, ale niezwykle treściwej książce podejmuje temat, który staje się coraz bardziej palący w XXI wieku – nierówności społeczne i koncentracja bogactwa w rękach nielicznych. Esej, mimo niewielkich rozmiarów, jest intelektualnie intensywny i wciągający, a jego przesłanie wykracza daleko poza czysto ekonomiczne rozważania. Bauman obala mit „spływania w dół” bogactwa – przekonanie, że wzrost majątku elit automatycznie przynosi korzyści reszcie społeczeństwa. Pokazuje, że jest to w gruncie rzeczy ideologia usprawiedliwiająca nierówności i działająca na szkodę wspólnoty.

Autor trafnie zwraca uwagę, że nadmiar bogactwa nie tylko nie podnosi poziomu życia większości ludzi, ale tworzy dystans społeczny, osłabia więzi wspólnotowe i podważa moralne fundamenty demokracji. Bauman wskazuje, że nierówność nie jest jedynie różnicą w zarobkach – to także głęboka przepaść symboliczna i etyczna, która wpływa na sposób, w jaki społeczeństwo funkcjonuje i współdziała.

Siłę książki podkreślają także osobiste doświadczenia autora. Dorastając w przedwojennej Polsce, uciekając przed nazizmem, służąc w wojsku i później emigrując po wydarzeniach 1968 roku, Bauman ukształtował wrażliwość na kruchość ludzkich więzi i zagrożenia, jakie niesie świat podporządkowany logice władzy lub rynku. Te doświadczenia nadają jego analizom autentyczność i głębię. Pojawiające się w eseju wątki płynnej nowoczesności przypominają, że w świecie, w którym instytucje wspólnotowe słabną, odpowiedzialność spoczywa głównie na jednostce, a elity ekonomiczne coraz bardziej oddzielają się od życia codziennego większości ludzi.

Styl Baumana jest jasny, krytyczny i pozbawiony uproszczeń. Książka nie daje łatwych odpowiedzi, ale prowokuje do myślenia, zachęca do refleksji nad tym, czym jest prawdziwy rozwój, komu służy bogactwo i jaką cenę społeczeństwo płaci za jego koncentrację. To lektura nie tylko dla ekonomistów czy socjologów, ale dla każdego, kto chce lepiej rozumieć współczesny świat, mechanizmy nierówności i wyzwania stojące przed demokracją.

Osobiście uważam, że książka jest niezwykle wartościowa i warta przeczytania. Zmusza do zmiany perspektywy, pobudza świadomość społeczną i pozostaje aktualna w dyskusjach o sprawiedliwości społecznej, solidarności i kondycji współczesnych społeczeństw.

Tagi: Dyskryminacja społeczna i równe traktowanie Teoria i filozofia ekonomii Ekonomika pracy Filozofia społeczna i polityczna Etyka i filozofia moralna Ekonomia (w ujęciu popularnym)