Recenzja książki: Dziki, mroczny brzeg

Recenzuje: Ilona Wolińska

Powieści z gatunku literatury pięknej czytam raczej sporadycznie — zwykle wybieram coś innego, bardziej rozrywkowego, co nie wymaga aż tak dużego emocjonalnego zaangażowania. Jednak gdy zobaczyłam opis „Dzikiego, mrocznego brzegu”, poczułam, że to może być historia, która mnie zachwyci: tajemnicza wyspa, opuszczony świat, rodzina pilnująca ostatnich nasion na Ziemi, a do tego obietnica powolnej, intymnej opowieści o stracie, zaufaniu i nadziei. Ta mieszanka brzmiała na tyle intrygująco, że mimo mojej ostrożności wobec literatury pięknej postanowiłam spróbować.

Akcja powieści toczy się na Shearwater, niewielkiej wyspie u wybrzeży Antarktydy, która po upadku dotychczasowego świata stała się niemal zupełnym pustkowiem. Kiedyś znajdowało się tam ważne centrum badawcze, teraz jednak pozostał po nim tylko bank nasion — ostatni bastion nadziei na odbudowanie planety w przyszłości. Opiekę nad tym bezcennym skarbem powierzono rodzinie Saltów.

Dominic Salt i jego troje dzieci żyją na wyspie w pełnej izolacji. Każde z nich nosi w sobie jakiś rodzaj głębokiej straty: utraconą bliskość, dawny dom, nieprzepracowaną żałobę, niezrealizowane marzenia. Wyspa jest dla nich jednocześnie schronieniem i więzieniem — miejscem, które chroni przed światem, ale i nie pozwala ruszyć dalej.

Pewnego dnia, podczas potężnego sztormu, morze wyrzuca na brzeg nieznajomą kobietę. Rowan, bo tak ma na imię, jest poturbowana, zamknięta w sobie i wyraźnie niechętna do rozmów o swojej przeszłości. Mimo to powoli zaczyna zyskiwać zaufanie rodziny Saltów. Jej obecność nie tylko zakłóca ich ustalony porządek, ale przede wszystkim uwalnia emocje, które przez lata były skrzętnie ukrywane.

Rowan wprowadza do ich życia niepewność, nowe pytania i dawno niewidzianą dynamikę. Kim naprawdę jest ta kobieta? Co ukrywa? A przede wszystkim — dlaczego znalazła się na Shearwater? W opustoszałym świecie, w którym każdy błąd może kosztować ludzkość ostatnią nadzieję, zaufanie jest towarem równie rzadkim jak bezpieczeństwo.

McConaghy na kartach swojej powieści prowadzi czytelnika przez pełną napięcia i delikatności historię, w której ważne są nie tylko relacje między bohaterami, ale i pytania o przyszłość planety, możliwość przebaczenia oraz odwagę potrzebną do zaczynania od nowa.

Jednym z największych atutów powieści jest nastrój: gęsty, chłodny, melancholijny — zupełnie jak antarktyczne wiatry, które przewijają się przez karty książki. McConaghy tworzy wrażenie świata na skraju upadku, ale robi to z niezwykłą czułością. Jej styl jest poetycki, pełen niedopowiedzeń i subtelnych obserwacji, co sprawia, że powieść czyta się jak literacką medytację nad tym, co znika, i nad tym, co chcemy ocalić.

Równie ważne są motywy ekologiczne, które pojawiają się w tle — bank nasion, izolacja, konsekwencje katastrofy klimatycznej. Autorka nie moralizuje, ale pozwala czytelnikowi poczuć ciężar świata, który wymknął się spod kontroli.

Relacje między bohaterami rozwijają się powoli i naturalnie. Każdy członek rodziny Saltów ma własny bagaż emocjonalny i własną ścieżkę rozwoju. Pojawienie się Rowan działa jak katalizator — zaczynają zadawać sobie pytania, których wcześniej bali się wypowiedzieć.

Muszę przyznać, że początek był dla mnie trudny. Nie od razu potrafiłam wgryźć się w fabułę — liczne przeskoki między bohaterami sprawiały, że nie umiałam złapać rytmu opowieści, a narracja wydawała mi się nieco rozproszona. Czytałam powoli, ostrożnie, trochę z obowiązku i trochę z nadziei, że w końcu coś „zaskoczy”.

I rzeczywiście — z czasem historia zaczęła mnie coraz bardziej wciągać. Im dalej brnęłam, tym wyraźniej czułam, jak fabuła nabiera kształtu i siły, a ja zaczynam płynąć przez kolejne rozdziały, coraz bardziej ciekawa, dokąd autorka mnie zaprowadzi. W pewnym momencie zorientowałam się, że czytam z rosnącym napięciem, niemal nie mogąc oderwać się od książki, bo za wszelką cenę chciałam poznać zakończenie.

To powieść zdecydowanie melancholijna, miejscami wręcz posępna, pełna smutku i tęsknoty. Jednocześnie — przynajmniej we mnie — nie wywołała łez wzruszenia. Raczej poczucie refleksyjnego ciężaru, delikatnego przygnębienia i cichej nadziei, która sączy się z dialogów i surowych krajobrazów.

Finalnie jestem bardzo zadowolona, że postanowiłam po tę książkę sięgnąć. Choć wymaga cierpliwości i uważności, odpłaca się bogatymi emocjami, pięknym językiem i atmosferą, która na długo pozostaje w pamięci. To historia o końcach i początkach, o tym, co tracimy — i o tym, co mimo wszystko próbujemy ocalić.

Tagi: Współczesna proza literacka