Recenzja książki: Krótka historia nauki
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Nie byłoby wiedzy bez nauki, u której podstaw leży ciekawość świata. Nie byłoby też rozwoju myśli bez poszukiwania, argumentowania, zadawania pytań, dążenia do prawdy. Krótką historię nauki można uznać za kompendium wiedzy, przedstawiające rozwój nauki od starożytności po czasy współczesne.
Badając antyczne cywilizacje Bliskiego Wschodu, William Bynum przenosi czytelnika do Babilonii i Egiptu, gdzie wzięły swój początek ułatwiające liczenie pionowe kreski, a także wielkości: sekunda, minuta, godzina, tydzień, kąt pełny oraz kontury obiektów i zwierząt w konstelacjach. Udaje się do Indii i Chin, skąd wywodzą się liczby, papier, proch strzelniczy i kompas. Uczestniczy w starciach greckich wojowników, poznaje sposoby wykorzystywania wiedzy przez uczonych oraz docenia ich wkład w rozwój nauki. Obserwuje stopniowo uszczególniane mapy nieba, przygląda się ruchowi planet, spogląda przez teleskop, dostrzega arystotelesowską praprzyczynę celową (nieruchomy poruszyciel) powstania wszechświata. Poznaje zasady medycyny hipokratesowej, podąża w ślad za krążącą krwią, z anatomami rozcina ludzkie ciała, ucząc się przy okazji, jak je konserwować.
Zamieszczone w Krótkiej historii nauki rozważania są spójne, a czekające na czytelnika kolejne zadania okazują się równie interesujące jak poprzednie: poszukiwanie kamienia filozoficznego; odkrywanie nowych form życia, dzięki czemu możliwym staje się uzupełnienie brakujących ogniw w łańcuchu wszechświata; eksperymenty ułatwiające zrozumienie zjawisk fizycznych i chemicznych. Przestają być tajemnicą takie pojęcia jak: atom, magnetyzm, selekcja naturalna, antyseptyka, aktualizm geologiczny czy rewolucja przemysłowa. Zagadnień wartych uwagi jest jeszcze więcej: świat dinozaurów, trzęsienia ziemi, procesy zachodzące w komórkach, zasady dziedziczenia oraz pochodzenie. A nauka w erze cyfrowej… Jakich jeszcze odkryć dokonają naukowcy? No i czy dzięki nauce świat stanie się lepszym miejscem do życia? Odpowiedzi na te pytania przyniesię już czas.
Publikacja Wydawnictwa RM jest drobiazgowa, treść przebadana została gruntownie, spostrzeżenia są trafne. William Bynum swoje rozważania poparł wynikami badań specjalistów z wielu dziedzin nauki oraz stwierdzeniami ekspertów. Są fakty historyczne, nazwiska, daty, liczby, epoki, kierunki, idee, koncepcje, tytuły dzieł, wzory matematyczne, opisy badań. Trudne pojęcia zostały wytłumaczone, a to, co jest szczególnie warte zapamiętania, zapisano wytłuszczoną czcionką. Początki rozdziałów wzbogacają (podobnie jak w innych tomach serii) czarno-białe grafiki. Przystępny język przekazu oraz przydatna treść sprawiają, że czytelnik po Krótką historię nauki sięgnie z chęcią.
