Recenzja książki: Nakręcana dziewczyna

Recenzuje: gocha

Krytycy już jakiś czas temu orzekli, że jeżeli istnieje coś takiego, jak „fantastyka ekologiczna”, to Bacigalupi jest jej najwybitniejszym przedstawicielem. Nie jestem zwolenniczką mnożenia bytów ponad miarę, nie bardzo zatem odpowiada mi aż tak drobiazgowe wyodrębnianie gatunków, trzeba jednak przyznać, że proza pisarza jest bardzo charakterystyczna i znakomicie pasuje do niej etykieta twórczości naznaczonej ekologicznym duchem.

Nakręcana dziewczyna rozgrywa się w precyzyjnie opisanej rzeczywistości rodem z koszmaru futurologów. To świat wyniszczony, pozbawiony praktycznie naturalnej roślinności i zwierząt nie pochodzących z genetycznych upraw. Przetrzebiony licznymi wojnami, epidemiami i naturalnymi katastrofami. To miejsce, gdzie wyczerpano już wszelkie naturalne zasoby i gdzie praktycznie wszyscy oczekują na nieuchronny koniec. Podziały między bogatymi i biednymi są dramatycznie jaskrawe, co dodatkowo podkreśla kasta modyfikowanych genetycznie ludzi, niewolników zaspokajających najbardziej chore potrzeby swoich panów.

Tytułowa nakręcana dziewczyna jest właśnie takim niewolnikiem. Emiko, jako robot znienawidzony przez mieszkańców Królestwa Tajlandii, by uniknąć „śmierci” w niszczarce zostaje prostytutką. Równoprawnym bohaterem książki jest bogaty Amerykanin, uwikłany w polityczne machlojki i próbujący przetrwać we wrogiej rzeczywistości. Poznajemy także jednego z uchodźców, człowieka niegdyś bogatego i poważanego, obecnie pozostającego na samym dnie drabiny społecznej. Sama akcja biegnie wielotorowo, przeskakując z miejsca na miejsce, od jednego bohatera do drugiego, dzięki czemu mamy niezwykle pełny obraz chorego świata przyszłości.

Charakterystyczny dla Bacigalupiego jest brak jednoznacznego podziału na pozytywnych i negatywnych bohaterów. Taka granica zakłóciłaby spójność świata przedstawionego: w realiach stworzonych przez amerykańskiego pisarza niemożliwością staje się zachowanie „czystych rąk”. Wszyscy mają na sumieniu mniejsze i większe zbrodnie, czytelnik sekunduje tym, którzy starają się zachowywać przynajmniej pozory człowieczeństwa. Paradoksalnie najbardziej ludzka w tych dążeniach jest Emiko i to ku niej kieruje się nasza sympatia.

Przerażająca sceneria Królestwa Tajlandii jest tym bardziej ponura, jeżeli uświadomimy sobie fakt, że w świecie stworzonym przez Bacigalupiego to jedna z nielicznych enklaw „cywilizacji”, miejsce, któremu udało się przetrwać kryzys energetyczny i parę innych iście biblijnych plag, pustoszących współczesny świat. Autorowi udało się realistycznie przedstawić świat zmierzający ku zagładzie, pełen detali i szczegółów, które sprawiają niepokojąco autentyczne wrażenie. To świat rządzący się niezwykle twardymi regułami.

Nakręcana dziewczyna to proza zaangażowana, oparta na bardzo współczesnych niepokojach, ale nie będąca przy tym suchym manifestem czy też tubą dla przekonań autora. To pełnowymiarowe i niezwykle poruszające dzieło literackie.

 http://ksigarz-sprzedawca.blogspot.com/