Recenzja książki: Niebezpieczne książki. Przed czym ostrzegają opowieści z przeszłości

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Było, jest i będzie. Na pierwsze nie mamy wpływu, drugie – w dużej mierze od nas zależy, trzecie zaś – w jeszcze większej mierze – uwarunkowane jest tym, co dzieje się tu i teraz. Ponieważ w książce Przed czym przestrzegają nas opowieści z przeszłości? mieszczą się przewidywania dotyczące dystopijnej przyszłości, warto się zainteresować jej treścią, by uniknąć tego, co – w sytuacji zlekceważenia przestróg, jakich nie brakuje w Niebezpiecznych książkach – jest nieuniknione, a i niechciane.

Zatrważająca całość podzielona została na trzy zasadnicze części, w których – dzięki odpowiednio dobranym utworom (powieści, opowiadania, eseje) – zwraca Michael S. Rose uwagę czytelnika na realne zagrożenia (nauka, pycha i kompleks Boga; doskonałość, komfort oraz nieśmiertelność; propaganda, manipulacja i kontrola). Szczegółowo omówiona fabuła ułatwia właściwe odczytanie powieści, dzięki czemu (dostrzeżenie niebezpieczeństw) korzyść odniosą kolejne pokolenia. Na poparcie swoich argumentów Michael S. Rose dokonuje wglądu w życie stojących na moralnym rozdrożu bohaterów, omawia ich postępowanie, analizuje skutki działań każdego z nich. Zadając pytanie: Czy pod jakimkolwiek pozorem można ingerować w ludzką naturę i ją zmieniać?, odnosi poszczególne teksty do współczesnych czasów (wraz z XXI-wiecznymi postawami wobec religii i Kościoła): naruszanie prawa moralnego, niewłaściwe wykorzystywanie nauki, kwestie moralne i etyczne związane z eksperymentami medycznymi, działalność firm farmaceutycznych zbijających fortunę na wykorzystywaniu ludzi jako króliki doświadczalne w badaniach klinicznych, doskonalenie manipulacji poprzez inżynierię genetyczną – wszystko to stanowi przestrogę, bowiem, czego autor dowodzi, bez moralnego celu grozi nam, jak bohaterom opowieści z przeszłości, zatracenie ludzkiej natury (wraz z wypaczoną wrażliwością i zniszczoną godnością).

Treść publikacji Wydawnictwa Promic zmusza do namysłu. Fikcyjne fabuły analizowanych przez Michaela S. Rose’a utworów utkane zostały z autentycznych wątków oraz wydarzeń, a postaci bohaterów wzorowane są na rzeczywistych osobach i ich postępkach. Wnikliwe komentarze skłaniają ku refleksji nad zagadnieniami osobistego uzdrowienia, moralnego dobra i nadziei. Są rozważania dotyczące etyki medycznej i szacunku dla ludzkiego ciała, są i dotyczące pochwały małżeństwa oraz rodziny, doceniania ludzkich wartości, mądrości osób starszych, funkcjonowania sumienia w obliczu zła, mocy pokuty, refleksji nad zmarnowanym życiem oraz pragnieniem przedłużania go w nieskończoność (bez zastanawiania się nad minusami starości). Przytaczanie szczegółowych opisów niechlubnych zachowań (wykopywanie świeżo pochowanych ciał dla celów naukowych, niszczenie embrionów w celu pozyskiwania ich organów do badań, pozyskiwanie z dzieci abortowanych komórek płodowych na szczepionki, klony wyhodowane w ramach „programu donacji”) redukuje znaczenie życia. Pomocą służą przypisy (bibliograficzne i wyjaśniające). 

Wykorzystane na łamach Niebezpiecznych książek utwory mają wymowę ponadczasową: ponieważ nie tylko informują, ale nade wszystko przestrzegają, nie można obok wypracowanych przez Michaela S. Rose’a spostrzeżeń oraz wniosków przejść obojętnie.

Tagi: analiza publicystyka świat