,,Kiedy Matisse umrze - powiedział Picasso - Chagall pozostanie jedynym malarzem, który rozumie, czym naprawdę jest kolor".
Marc Chagall, malarz wspomnień i snów, poeta koloru, był uwikłany w najtragiczniejsze wydarzenia XX wieku: dwie wojny światowe, rewolucję, czystki i wysiedlenia. W epoce, kiedy wielu wybitnych artystów uciekało od rzeczywistości w abstrakcję, on przetwarzał swoje bolesne doświadczenia w bezpośrednie, a zarazem symboliczne obrazy przemawiające do każdego człowieka.
Urodził się na terytorium obecnej Białorusi w 1887 roku jako najstarsze z dziewięciorga dzieci żydowskiego handlarza śledziami. Uciekł jednak od biedy i represji do Paryża, gdzie tworzył u boku Modiglianiego i Légera, a dalsza tułaczka prowadziła przez Berlin i Stany Zjednoczone aż na południe Francji. Nigdy nie przestał przenosić na płótno swoich marzeń, tęsknot i wspomnień: malował sztetl z czasów dzieciństwa, drewniane chaty i synagogi, rabinów, skrzypków i pasterzy kóz - cały zaginiony świat wschodnioeuropejskich Żydów.
U niewielu malarzy życie i sztuka splatały się tak nierozerwalnie. Jednak relacje, które były siłą napędową twórczości Chagalla, często stanowiły zagrożenie dla bliskich mu osób. Jego matka, dziewczyna Tea, pierwsza żona Bella, córka Ida i późniejsza towarzyszka życia Virginia w taki czy inny sposób zostały złożone w ofierze. Dopiero w osobie drugiej żony, Vavy, równie przebiegłej i twardej jak on sam, znalazł godną siebie przeciwniczkę.
W oparciu o nieznane materiały archiwalne Jackie Wullschläger przybliża postać wielkiego artysty, ale przede wszystkim człowieka - ambitnego, czarującego, podejrzliwego, zabawnego, pełnego sprzeczności, obsesyjnie zdeterminowanego, by tworzyć sztukę o wyjątkowym pięknie i emocjonalnej głębi.
Wydawnictwo: Marginesy
Data wydania: 2025-09-24
Kategoria: Biografie, wspomnienia, listy
ISBN:
Liczba stron: 608
Tytuł oryginału: Chagall: Love and Exile
Bardzo lubię biografie. Fascynuje mnie życie niektórych ludzi. Ludzi, których już nie ma, a którzy pozostawili po sobie wyjątkową spuściznę. W mojej biblioteczce co i rusz przybywa książek z tego gatunku. Na półkach mieszają się interesujące mnie postaci historyczne, malarze, pisarze, poeci, ludzie sceny. Tym razem padło na sztukę współczesną, Marca Chagalla.
Kiedy Matisse umrze - powiedział Picasso - Chagall pozostanie jedynym malarzem, który rozumie, czym naprawdę jest kolor.
Po przeczytaniu opasłej biografii pióra Jackie Wullschläger mogę powiedzieć, że do tej pory o Chagallu nie wiedziałam prawie nic, poza znajomością kilku obrazów i faktem, że był przedstawicielem sztuki współczesnej łącząc kubizm i internacjonalizm.
Faktycznie nazywał się Mojsza Zacharowicz Szagałow i przyszedł na świat w rodzinie chasydzkich Żydów w Łoźnie, na terenie obecnej Białorusi. Ten pierwszy okres w życiu Chagalla autorka pięknie i dokładnie opisuje i bardzo dobrze, bo później ten właśnie czas i wspomnienia będą rzutowały na twórczość artysty. Często wraca do Witebska, do dzieciństwa, do matki.
Zmieniał miejsce zamieszkania wielokrotnie, a odniosłam wrażenie, że tak do końca nigdzie nie czuł się u siebie, ciągle był w drodze, ciągle czegoś szukał, cały czas był na wygnaniu. Był Białorusinem żydowskiego pochodzenia, posiadającym obywatelstwo rosyjskie i francuskie. Jednak nie czuł się w żadnym społeczeństwie akceptowany, może dopiero pod koniec swojego życia. Ameryka, która dla wielu jawi się jako zapowiedź lepszego, zupełnie nie przypadła mu do gustu, nawet Izrael wydał mu się mało ,,gościnny" i za mało artystyczny.
Jackie Wullschläger ujęła mnie tym, że to opasłe tomiszcze nie jest laurką pochwalną dla malarza. Autorka napisała szczerze, nie omijając słabości Chagalla, ale jak trzeba, to podkreśla jego mocne strony. Książka stanowi niezły zbiór życia i twórczości artysty, a także jego relacji z innymi wielkimi artystami, z którymi zetknął się Chagall. Oczywiście w jego długim życiu były również kobiety, o których autorka również wspomina w tej publikacji, zaznaczając jak ważne były dla jego twórczości.
Chylę głowę przed autorką za informacje zawarte w biografii na temat dzieł Chagalla. Chyba jeszcze do tej pory nie spotkałam się z tak wyczerpującą pracą biografa. Wielkie brawa. Jeżeli ktoś jest totalnym laikiem i kompletnie nie zna się na sztuce, ba - nawet nie ma pojęcia kim jest Marc Chagall, to po przeczytaniu tej biografii i obejrzeniu umieszczonych w niej zdjęć, znawcą co prawda nie będzie, ale ogólne pojęcie posiądzie. Autorka naprawdę wykonała świetną robotę umieszczając opisy/informacje na temat prac, obrazów, rysunków, murali, witraży, etc. Chagalla. Dzięki temu zrozumienie sztuki kreowanej przez lata przez artystę staje się bardziej czytelna.
Polecam szczególnie osobom interesującym się sztuką, ale także tym, którzy lubią poznawać biografie interesujących ludzi, do jakich zdecydowanie Marc Chagall należał.
Przeczytane:2025-11-03, Ocena: 6, Przeczytałam, Mam, Wyzwanie - wybrana przez siebie liczba książek w 2025 roku, Insta challenge. Wyzwanie dla bookstagramerów 2025,
Marc Chagall człowiek, który był niezwykłym malarzem. Żył w czasach niełatwych, przeżył dwie wojny światowe, rewolucję, czystki i wysiedlenia. Wielu artystów w tych czasach uciekało, ale nie on. On to, co bolesne „przelewał” na papier, tworząc obrazy pełne emocji, które zachwycają niejednych.
Urodził się w 1887 roku, był najstarszy z rodzeństwa, a jego rodzina zajmowała się handlem śledziami. Nie chciał biedy, uciekł od niej oraz represji trafiając do Paryża. Tam tworzył u boku m.in. Modiglianiego i Légera. Jednak to nie osiadł tam na stałe. Jak wyglądała jego dalsza droga? Co przeżył? Jak potoczyły się jego losy?
Książka jest biografią, według mnie jedną z ciekawszych z tych, co miałam okazję czytać. Autorka doskonale ujęła w niej wszystko, co ważne z życia bohatera, jednocześnie ukazując obraz tego, co działo się na świecie w latach, w których żył. Wszystko połączyła w na tyle ciekawą całość, że czuło się to z dużym zainteresowaniem. Marco okazał się postacią ciekawą, wartą bliskiego poznania.
Podczas czytania książki towarzyszyły mi emocje i to niemałe. Wciągnęła mnie na tyle, że ponad 600 stron przeczytałam w trzy wieczory, co uważam za bardzo zadowalający wynik.
Na początku książki znajdziemy spis treści, który moim zdaniem pozwala lepiej się „po niej poruszać”. W środku są czarnobiałe zdjęcia i ilustracje, które zdecydowanie ją uatrakcyjniają.
„Chagall” to ciekawa, warta poznania biografia Marca Chagall. Mnie się podobała i polecam.
Recenzja pojawiła się również na moim blogu - Mama, żona - KOBIETA