Humor zza kulis. Rozmowy o poczuciu humoru w środowisku nie tylko aktorskim

„Humor zza kulis. Rozmowy o poczuciu humoru w środowisku nie tylko aktorskim” Jacka Szczerby to książka, która od pierwszych stron zaraża lekkością i serdecznością. Autor zabiera nas w podróż po anegdotach, wspomnieniach i refleksjach dwudziestu znanych postaci polskiej sceny, kina i telewizji – od Bohdana Łazuki i Jerzego Stuhra po Artura Andrusa czy Katarzynę Skrzynecką. To zbiór rozmów, które nie tylko rozśmieszają, ale też pokazują, że humor jest czymś znacznie głębszym niż tylko żart.

Szczerba ma tę rzadką umiejętność słuchania i prowadzenia rozmowy tak, aby bohaterowie czuli się swobodnie. Dzięki temu wywiady nie są sztuczne czy nadmiernie „przycięte” do sztywnego formatu – raczej przypominają spotkanie przy kawie, w którym przypadkowe wspomnienie wywołuje lawinę kolejnych opowieści. Często są to historie z kulis teatrów, planów filmowych, garderób, a czasem z prywatnych, rodzinnych sytuacji. Wiele z nich to małe perełki, które można sobie wyobrazić w barwnych szczegółach.

Mamy tu humor inteligentny, dżentelmeński, ale też autoironiczny i szczyptę tego „niegrzecznego”, który zawsze lepiej smakuje w kuluarach niż w świetle reflektorów. Rozmówcy zdradzają swoje sposoby na rozładowanie napięcia, opowiadają o wpadkach scenicznych, które z czasem stawały się legendami, i wspominają mistrzów dowcipu, od których się uczyli. Pojawiają się również refleksje o tym, jak zmienia się poczucie humoru wraz z wiekiem i jak różni się odbiór żartu kiedyś i dziś.

Ogromną zaletą tej książki jest różnorodność rozmówców. Każdy z nich reprezentuje inny rodzaj humoru, inną wrażliwość, inną epokę artystyczną. Dzięki temu czytelnik dostaje panoramę polskiego dowcipu – od kabaretów lat 70. i 80., przez komedię filmową, po współczesne formy estradowe i telewizyjne. Widać też, jak w tle tych opowieści przewija się historia polskiej kultury ostatnich dekad, z jej blaskami i cieniami.

Szczerba nie ucieka od pytań o granice żartu, o to, czy wszystko wolno i czy czasami lepiej jest ugryźć się w język. Te fragmenty nadają książce powagi i głębi, pokazując, że humor to nie tylko zabawa, ale i odpowiedzialność.

Całość czyta się lekko, nawet jeśli sięgnie się po nią tylko na kilka minut – każda rozmowa jest zamkniętą całością, którą można delektować się osobno. Anegdoty bawią, czasem wzruszają, a przede wszystkim pozwalają zajrzeć za kulisy, gdzie publiczność zwykle nie ma wstępu. To świat, w którym żart jest nie tylko sposobem na życie, ale też formą obrony przed trudną rzeczywistością.

„Humor zza kulis” to książka, która potrafi poprawić nastrój, ale też skłonić do refleksji nad tym, czym dla nas jest śmiech. Z jednej strony to lekka rozrywka, z drugiej – swoista kronika polskiego humoru, spisana głosami tych, którzy go współtworzyli. Lektura obowiązkowa dla miłośników teatru, kina i inteligentnego dowcipu.