Mauthausen Gusen. Obóz zagłady
Stanisław Dobosiewicz

Straszne. Straszne, bo prawdziwe, choć relacjonowane w sposób surowy, jakby pozbawiony emocji. Po części jest to zapewne wpływ tego, co Autor przeżył i czego był bezpośrednim świadkiem, co zniszczyło jego emocjonalność, a co sam Autor podkreśla mówiąc o tym, że obóz odcisnął dożywotnie piętno na każdym, komu udało się doczekać wyzwolenia - to już nigdy nie byli ci sami ludzie, co "przed" - nie tylko pod względem fizycznym, ale i psychicznym.
Z jednej strony książka opisuje wszystko bardzo dokładnie - od charakterystyki terenu, struktury obozu, po życie w nim, a z drugiej jednak jest nieco nieuporządkowana. Pojawiają się sformułowania charakterystyczne dla tamtego czasu i miejsca, bez przypisów, a wyjaśnione dopiero kilkadziesiąt stron później (jak np. muzułman od niemieckiego muselmann). Pomimo, że od strony redakcyjnej znalazłoby się jeszcze kilka zarzutów, to jako literatura dokumentalna jest to niezwykle cenna pozycja, czerpiąca z wielu źródeł niedostępnych dla czytelnika (niewydane maszynopisy, prywatne listy, dokumenty obozowe). Poznajemy hierarchię obozową, kategorie więźniów, rodzaje pracy, zwyrodniałe zachowania uprzywilejowanych jednostek, metody wyniszczania, sposoby na przetrwanie, warunki sanitarno-odzieżowo-żywieniowe, i to w szczegółach, które większość literatury obozowej pomija. Warto przeczytać, wyciągnąć wnioski na przyszłość i nigdy nie zapomnieć o ludziach, którzy znaleźli się w tym piekle...