POLESIE - kraina omalże mityczna, a jednocześnie jeden z najbardziej skrwawionych obszarów Kresów Wschodnich.
Polaków mordowali tu nie tylko Rosjanie i Niemcy, ale podobnie jak na Wołyniu, również ukraińscy nacjonaliści. Podczas wojny, w imię ,,samostijnej" Ukrainy i na rozkaz Kremla, zginęło wiele tysięcy naszych rodaków. Jednak mimo silnych represji wymierzonych w polskość nie udało się jej wykorzenić z tych ziem.
Polacy bowiem nie wzięli się na Polesiu ,,znikąd". Żyli tu od wieków, a ich ,,karczowanie" carscy oprycznicy rozpoczęli już w XIX wieku. Nie byli jednak w stanie ,,przerobić" Poleszuków, jak ich zwano, na Rosjan czy Białorusinów.
Autor przybliża głównie XX-wieczną historię regionu. Pomaga zrozumieć, dlaczego jest on tak ważny strategicznie i dlaczego właśnie tam wzniesiono słynną Twierdzę Brzeską. Przedstawia postać i działalność generała Bułak-Bałachowskiego, w którym Józef Piłsudski upatrywał białoruskiego Petlurę. Przypomina mroczną kartę Berezy Kartuskiej. Ukazuje trudności, jakie odrodzona Rzeczpospolita napotkała przy tworzeniu struktur administracyjnych, a także walkę władz z nacjonalizmami - ukraińskim i białoruskim - oraz komunistami. Podobnie jak tarcia ze sprzeciwiającymi się polskości tych ziem: ,,białymi" Rosjanami czy dominującymi ekonomicznie Żydami.
Niniejsza książka upamiętnia Polaków, którzy na Polesiu musieli zapłacić wysoka cenę za pragnienie, by pozostać Polakami.
Marek A. Koprowski
Pisarz, dziennikarz, historyk zajmujący się tematyką wschodnią i losami Polaków na Wschodzie. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest wiele książek, z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika. Za serię Wołyń. Epopeja polskich losów 1939-2013 otrzymał Nagrodę im. Oskara Haleckiego w kategorii ,,Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku". Jest też laureatem nagrody ,,Polcul - Jerzy Bonicki Fundation" za działalność na rzecz utrzymania kultury polskiej na Wschodzie.
Wydawnictwo: Replika
Data wydania: 2025-05-06
Kategoria: Historyczne
ISBN:
Liczba stron: 504
Pełna historia ludobójstwa Polaków dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów. Wśród wielu książek o Wołyniu brakuje takich, które całościowo opisywałyby...
Walczyli i umierali za wolną Polskę. Niektórym udało się przeżyć... Wspomnienia tych, dla których II wojna światowa nie skończyła się w 1945 roku....
Przeczytane:2025-07-08, Ocena: 5, Przeczytałem,
“Dzieje Polaków na Polesiu nie powinny ulec zapomnieniu”.
Przejmujące dzieje Polaków, którym dane było żyć na Polesiu. Polacy na Ukrainie byli mordowani przez Rosjanów, Niemców i ukraińskich nacjonalistów. Ci ostatni w imię “somostijnej” Ukrainy na rozkaz Kremla z zaciętością, brutalnością wymordowali tysiące naszych rodaków. Mimo usilnych starań, licznych represji nie udało im się wykorzenić polskości z tamtejszych terenów. Zbyt mocno nasi rodacy, mieszkający tam od wieków z dziada pradziada wrośli w te ziemie.
Autor z zaangażowaniem i rzetelnością podszedł do tematu. Czuć ogromną wiedzę historyczną. Pan Marek przybliża nam XX wieczną historię tamtego rejonu. Pokazuje, jak ważne strategicznie były to tereny i dlaczego w tamtym miejscu wzniesiono słynną Twierdzę Brzeską. Dramatyczne, naznaczone bólem i cierpieniem losy naszych rodaków. Chwilami jest mocno, brutalnie. Wielonarodowościowa, wielokulturowa mieszanka ludzi, Polacy, Żydzie, Rosjanie, Ukraińcy, Niemcy. Bieda, głód, zacofanie, walka o przetrwanie, represje, przymusowa migracja, wywózki w głąb Rosji. Wielokulturowe dziedzictwo, religia, księża, którzy pozostali do końca. Postać Stanisława Bulaka-Bałachowicza, jego działalność, problemy odradzającej się Polski, działalność podziemia.
Pisarz bazował na licznej bibliografii, dokumentach, relacjach, wielokrotnie bywał w tamtych stronach, rozmawiał z ludźmi pamiętającymi tamte czasy. Jest to reportaż, ale czyta się go jak porywającą, choć niełatwą powieść. Liczne fotografie, mapy, ryciny są dopełnieniem całości, autentycznym świadectwem.
Zajmująca, angażująca lektura, swoisty hołd dla Polaków, którzy żyjąc na Polesiu, nie chcieli wyrzec się polskości. Jeżeli choć trochę interesujecie się historią Kresów wschodnich – bardzo polecam! Tatiasza i jej książki :)