Kto otrzyma Literacką Nagrodę Nobla w 2020?

Już jutro przekonamy się, kto otrzyma Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Sporą szanse ma Maryse Condé, która znajduje się na szczycie list zakładów bukmacherskich. 

Czytaj także: Louise Gluck – Nagroda Nobla w dziedzinie literatury 2020

Copyright © Nobel Media. Photo: Alexander Mahmoud

Kto otrzyma literacką Nagrodę Nobla w 2020 roku? Na te pytania od kilku dni próbują odpowiedzieć sobie nie tylko nominowani autorzy, krytycy literaccy i dziennikarze, ale przede wszystkim – czytelnicy. Dokładnie w czwartek, 8 października, w czasie tak zwanego „tygodnia noblowskiego” poznamy tegorocznego laureata Nagrody Nobla. Zanim to jedna nastąpi, warto sprawdzić, kto ma największe szanse na zwycięstwo – tu z pomocą przychodzą… bukmacherzy! 

Każdego roku do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury zgłaszanych jest kilka tysięcy twórców. Profesorowie i badacze współpracujący z Akademią Szwedzką przez kilka miesięcy pracują, by ostatecznie wyłonić zwycięzcę, który otrzymuje najważniejszą literacką nagrodę na świecie. Informacje o tym, kto znalazł się na tzw. krótkiej liście wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla Akademia Szwedzka podaje dopiero... 50 lat po wyłonieniu zwycięzcy! 

To jednak nie przeszkadza części osób na zawieranie… zakładów o to, kto zwycięży w konkretnym roku. I chociaż wyniki zakładów bukmacherskich to swego rodzaju wróżenie – nikt bowiem nie może mieć pewności, jaką decyzję powzięli członkowie jury – to jednak daje pewną podstawę do rozważań na temat ewentualnego zwycięzcy. Postanowiliśmy przyjrzeć się nazwiskom, które w zakładach otrzymały najwięcej szans. Kto może zdobyć nagrodę?

Maryse Condé – czy zostanie laureatką Nagrody Nobla? 

Maryse Condé była jedną z tych twórczyń, których nazwisko miało największe prawdopodobieństwo wygranej. Według internetowej strony hazardowej Betsson, prawdopodobieństwo, że zwycięży właśnie Condé wynosi aż 23% i jest największe spośród wszystkich typowanych. Podobnie wygląda to w przypadku angielskiej firmy bukmacherskiej Ladbrokes, wedle której Maryse Condé ma aż 20% szans na otrzymanie nagrody. 

Czytaj także: Wiemy, kto otrzymał Alternatywnego Nobla!

Przypomnijmy, że Maryse Condé jest jedną z najważniejszych francuskojęzycznych pisarek. Conde urodziła się w 1937 i pochodzi z Karaibów. Przez lata pracowała jako nauczyciel akademicki, m.in. we Francji, Wielkiej Brytanii oraz Stanach Zjednoczonych. Jest autorką powieści, książek dla dzieci oraz licznych publikacji naukowych. Condé w 2018 roku otrzymała Nową Nagrodę Literacką, czyli tzw. „alternatywnego Nobla”, który został przyznany w związku z odwołaniem ówczesnej edycji Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. W Polsce Conde znana jest zwłaszcza za powieść Ja, Tituba, czarownica z Salem. 

Ludmiła Ulicka – znana rosyjska pisarka

Wśród silnych typów znalazła się także rosyjska pisarka, Ludmiła Ulicka. Według zakładów firmy Betsson, pisarka ma 18% szans na wygraną, z kolei prawdopodobieństwo wygranej według zakładów Ladbrokes wynosi 16%. 

Ludmiła Ulicka urodziła się 21 lutego 1943 roku w Baszkirii w Rosji. Jest absolwentką Uniwersytetu Moskiewskiego, gdzie skończyła studia na kierunku biologicznym. Przez kilka lat pracowała w Akademii Nauk ZSRR, jednak na początku lat 70. została zwolniona dyscyplinarnie z instytutu – okazało się, że Ulicka w miejscu pracy dokonywała nielegalnego przedruku podziemnego wydawnictwa. W latach 80. w druku ukazały się jej opowiadania, a w 2001 roku otrzymała Rosyjską Nagrodę Bookera. W 2014 r. przeciwko pisarce toczyło się prokuratorskie śledztwo w sprawie umieszczenia w swoich książkach „propagandy nietradycyjnej seksualnej orientacji”. 

Haruki Murakami – czy doczeka się Nobla? 

Na wysokiej pozycji od lat pojawia się także japoński pisarz Haruki Murakami. W tym roku szanse Murakamiego wynoszą ok. 14,3%. Przypomnijmy, że urodzony w 1949 r. w Kioto pisarz i eseista jest jednym z najwybitniejszych twórców na świecie. Już jego debiutancka powieść – Słuchaj pieśni wiatru – otrzymała uznanie krytyków i została nagrodzona w krajowym konkursie literackim.

Czytaj także: Murakami rezygnuje z Nowego Nobla!

W 2017 roku Murakami wydał powieść Śmierć Komandora. Rok później był nominowany do „Alternatywnego Nobla”, jednak – ku zaskoczeniu części czytelników – zrezygnował z możliwości udziału w konkursie. Część obserwatorów stwierdziła wówczas, że pisarz wciąż ma nadzieję na otrzymanie „prawdziwego” Nobla. Być może w 2020 r. marzenie Murakamiego się spełni. 

Margaret Atwood – Opowieść podręcznej z Noblem? 

Margaret Atwood kojarzona jest głównie z powieścią Opowieść podręcznej, która została zekranizowana w formie popularnego serialu Showmax. Jednak kanadyjska pisarka w swoim dorobku posiada znacznie więcej wartościowych publikacji – jak chociażby powieści Grace i Grace czy Penelopiada. Atwood jest także autorką liczny opowiadań, poezji, książek dla dzieci i publikacji naukowych. Podobnie jak Haruki Murakami, zarówno w statystykach firmy Betsson, jak i Ladbrokes, otrzymuje 14,3% szans na wygraną. 

Ngũgĩ wa Thiong’o – Nobel dla pisarza na czarnej liście? 

Kolejnym kandydatem o sporych szansach na wygraną jest Ngũgĩ wa Thiong’o. Urodzony w 1938 roku w Kenii pisarz przez lata tworzył w języku angielskim, a obecnie pisze głównie w języku kikuju. W przeszłości był skazany wyrokiem sądowym w swoim kraju za sztukę, w której skrytykował krajową politykę. Po wyjściu z więzienia na stałe wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, a jednocześnie stał się persona non grata w swojej ojczyźnie. Przez lata pracował jako wykładowca uniwersytecki, jest autorem zarówno utworów poetyckich, jak i prozy. W Polsce znany m.in. z publikacji Chmury i łzy. 

Thiong’o w zakładach Betssona otrzymał 12,5% szans na wygraną, z kolei według informacji przekazanych przez Ladbrokes – istnieje 11% prawdopodobieństwa, że to właśnie kenijski pisarz zdobędzie Nobla. Tym samym Ngũgĩ wa Thiong’o zamyka najbardziej obiecująca piątkę kandydatów do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 2020 r. 

Carson, Marías, Houllebecq, Kundera i King

Oprócz powyższych twórców, w top 10 pisarzy z największym prawdopodobieństwem znaleźli się również: Anne Carson (ok. 9,1%-10%), Javier Marías (ok. 9,1%-10%), Ko Un (ok. 9,1%-10%) oraz Yan Lianke (ok. 7,7%-10%). 

Wśród nominowanych znalazły się także m.in. Karl Ove Knausgard, czyli autor cyklu Moja walka, Michel Houellebecq (m.in. Serotonina), kontrowersyjny Milan Kundera (m.in. Śmieszne miłości) oraz… król horrorów, Stephen King (jego szanse wynoszą ok. 1,96%). 

Co sądzą krytycy? 

Nieco inne zdanie niż bukmacherzy mają krytycy. Chociaż wskazują oni na duże szanse Anne Carson, kanadyjskiej poetki, czy Maryse Conde, to nie wykluczają jednak autorów, których bukmacherzy pominęli. Warto bowiem pamiętać, że w przypadku Nagrody Nobla jury bierze pod uwagę nie tylko popularność, ale przede wszystkim – wartość twórczości kandydatów. 

Zdaniem Björna Wimana, redaktora szwedzkiego dziennika Dagens Nyheter spore szanse może mieć m.in. Jamaica Kincaid, która – według bukmacherów – ma zaledwie ok. 5% szans na wygraną. 

Alex Shepard z dwutygodnika The New Republic w tekście Kto wygra literacką Nagrodę Nobla w 2020? pisze z kolei: 

Spójrzcie, będąc szczerym - zakłady bukmacherskie nie dają mi za dużo pracy w tym roku. Ostatnie wyniki wskazywałyby na duże prawdopodobieństwo, że nagroda zostanie przyznana pisarzowi piszącemu poza Europą i nietworzącemu w języku angielskim, ponieważ w ciągu ostatnich siedmiu lat Nagroda Nobla została przyznana trzem anglojęzycznym pisarzom i pięciu Europejczykom. Poeta nie wygrał od 2011 r. Czarnoskóry afrykański pisarz nie wygrał od 1986 r. Kobiety wygrały tylko 15 razy, a mężczyźni 101 razy.

Handke i Tokarczuk z Noblem

Przypomnijmy, że laureatem ubiegłorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury był Peter Handke. W ubiegłym roku przyznano także Nagrodę Nobla za rok 2018, kiedy to odwołano nagrodę z powodu afery #MeToo w Akademii Szwedzkiej.

Laureatką Literackiej Nagrody Nobla za 2018 r. została wówczas polska pisarka, Olga Tokarczuk. Na początku 2020 r. Tokarczuk przekazała jedną z replik swojego medalu noblowskiego na aukcję Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. W ciągu roku aktywnie brała udział w życiu publicznym, zabierając głos w ważnych dla wielu Polaków sprawach. Stworzyła także Fundację Olgi Tokarczuk oraz została współwłaścicielką kawiarni Dobra Nowina w Nowej Rudzie. W październiku zapowiedziano nową książkę Noblistki – Czuły Narrator, zwierającą eseje i wykłady Tokarczuk.