Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli
Radek Rak

Jak ja się ucieszyłam na wieść o tym, że nagrodę NIKE dostała książka z dziedziny fantastyki! To chyba najbardziej niedoceniana dziedzina w polskiej literaturze – mało promowana, prawie wcale nie reklamowana, spychana na margines. Traktowana jak coś gorszego A tymczasem są w polskiej fantastyce prawdziwe perły – i powieść Radka Raka to dobry przykład. Jak to jest napisane! Ten plastyczny język, stylizowany na dawną mowę, ale w sposób tak naturalny i płynny, że czyta się doskonale, a przy tym ten klimat, te opisy, ten erotyzm, te piękne metafory… Mam nadzieję, że dzięki tej nagrodzie więcej osób zacznie sięgać po fantastykę – bo jeśli już przeczytacie „Baśń o wężowym sercu…” to myślę, że przekonacie się, że to gatunek dla każdego!

Skoro już tak się pozachwycałam, to chyba czas przejść do konkretów i powiedzieć – co mi się tak podobało. Najprościej byłoby odpowiedzieć, że prawie wszystko 😊 I to prawda: podobał mi się pomysł na takie ożywienie postaci znanej nam z dość ponurego epizodu w historii naszego kraju; podobał mi się język, styl, w jakim ta opowieść się toczy, warstwa emocjonalna, tytuły rozdziałów; kreowanie bohaterów. Podobały mi się piękne opisy erotycznego napięcia miedzy dwojgiem młodych ludzi, przywołane w tekście ludowe przyśpiewki i wierzenia, no i wreszcie – główny bohater, Kóba Szela.  Zachwycił mnie opis tego, jak wiedźma Sława uczy Kóbę lasu – przepiękne doświadczenie, wspaniała idea, cudownie ukazana złożoność lasu, jedność natury, jej zależności i prawa nią rządzące. Ten rozdział czytałam z ogromną przyjemnością, fascynacją i zaintrygowaniem.

Ta opowieść rozgrywa się w sposób typowy dla baśni – mamy bohatera z ludu, który chce zmienić swoje życie i odnaleźć piękną kobietę – a więc, za radą mądrego węża – wyrusza w drogę do Wężowego Króla. Pięknie przeplatają się losy Jakóba z ludowymi podaniami, legendami beskidzkimi i obserwacjami natury. Spotka na swej drodze czartów, wiedźmę, Złego Człowieka (ogromne brawa za tę postać!), gadającego kota (który bywa też kogutem), zmarłych, ogromne węże i zwykłych mieszkańców galicyjskich wsi. Dodajcie do tego oniryzm, pomieszanie płaszczyzn snu i jawy, nakładanie się na siebie różnych rzeczywistości i niesamowitą wyobraźnię Autora. To wszystko sprawia, że powieść Radka Raka jest tak wciągająca, oryginalna i niezwykła.

Nuda – powiecie. Co to za recenzja, że tak wszystko się tylko chwali… No dobrze, jest kilka rzeczy, które mi się nie podobały! W pierwszej kolejności: okładka i tytuł. Okładka dlatego, że ta czerwień jakoś odstrasza (wiem, wiem, tematyka jak najbardziej uzasadnia tę barwę – ale jednak mnie do gustu nie przypadła i dlatego nie kupiłam jej wcześniej, tylko dopiero po NIKE). A tytuł – bo za długi. A z drugiej strony – dzięki temu, że taki, rzuca się w oczy i trudno go pomylić z innym.

Z kwestii pozaokładkowych mogłabym się przyczepić do zbytniej polaryzacji w ujęciu świata chłopów i panów – ci pierwsi biedni, wykorzystywani, ciemiężeni, ci drudzy – podli, krwiożerczy. Druga część trochę mnie znudziła, a zakończenie – nieco rozczarowało – co nie zmienia faktu, że całość zrobiła na mnie duże wrażenie.

Komu może się spodobać? Miłośnikom baśni, fantastyki, onirycznej narracji, w której magia przeplata się z rzeczywistością, ale myślę, że również osoby lubiące powieści obyczajowe nie będą rozczarowane. A także czytelnicy, którzy lubią oryginalny styl i nieoczywiste fabuły.

Podsumowując: moje pierwsze spotkanie z autorem, bardzo udane. Nagroda Nike trzyma wysoki poziom.

Informacje dodatkowe o Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli:

Wydawnictwo: powergraph
Data wydania: 2019-09-18
Kategoria: Fantasy/SF
ISBN: 9788366178113
Liczba stron: 460
Język oryginału: polski
Tłumaczenie: brak
Dodał/a opinię: Joanna Tekieli

Tagi: Kontrapunkty