Dom Pod Akacjami

Debiut literacki Małgorzaty Kołakowskiej „Dom pod Akacjami” jest wielowątkową historyczną powieścią obyczajową z wątkami romansowym i kryminalnym.

Książka przyciąga ciekawą okładką pokazującą oryginalne wejście do tajemniczego budynku. Przechodząc przez widoczne na okładce drzwi przenosimy się w czasie do roku 1925 do domu towarowego z tekstyliami Henryka Wierzchowskiego pod nazwą „Dom pod Akacjami”. Dlaczego „pod akacjami” dowiecie się podczas lektury. W tym miejscu właśnie rozpoczynają pracę dwie pierwszoplanowe postacie powieści Eliza i Malwina. Obie dziewczyny przyjechały ze pobliskich wiosek. Eliza marzy o życiu w mieście, z dala od ciężkiej pracy i presji szybkiego zamążpójścia, Malwina przyjechała wbrew sobie, zmuszona biedą w domu i brakiem innych możliwości zarobkowania.  Fabuła powieści jest okazją przedstawienia czytelnikom przez pisarkę perypetii życiowych obu dziewcząt, tych związanych z pracą jaką przyszło im wykonywać, ale także tego co wydarzyło się w ich życiu osobistym.

„Dom pod Akacjami” jest książką o życiu kobiet na początku XX wieku w Polsce, bo to kobiety są tu bohaterkami zarówno pierwszo jak i drugoplanowymi. Poznajemy kontrast między ich życiem na wsi i w mieście, ale także ten wynikający z różnicy związanej ze statusem społecznym i finansowym. Klientkami domu towarowego są bowiem osoby pochodzące z okolicznej arystokracji.  Jedną z nich jest trzecia główna postać powieści czterdziestokilkuletnia majętna wdowa, hrabina Helena Wiśniewska, jedna z najbogatszych kobiet w okolicy. W tle przewija się motyw miłości zarówno wśród postaci pierwszo jak i drugoplanowych. Jedne są szczęśliwie zakochane, inne zmagają się z wyborem między uczuciem a odpowiedzialnością, obowiązkiem, a jeszcze inne poznają smak zdrady i fałszywych obietnic. Kobiety bez względu na wiek i status materialny chcą być kochane, szczęśliwe i adorowane. Jednak nie zawsze obiekty ich uczuć są uczciwi i szczerzy. Pisarka zwraca uwagę na lęki matek obawiające się o los córek, żeby nie zostały wykorzystane, porzucone, źle traktowane. I to bez względu na ich status społeczny, bo o swoją córkę boi się zarówno matka Malwiny jak i hrabina Wiśniewska. Ale dojrzałe, bogate kobiety także narażone są na różne niebezpieczeństwa ze strony mężczyzn, co widzimy na kartach powieści. Relacje męsko-damskie są niezmiernie interesującym i ważnym motywem w tej historii.

Główna część akcji utworu koncentruje się na funkcjonowaniu domu towarowego, w związku z czym mamy okazję poznać, jak wyglądały relacje w miejscu pracy w latach 20-tych XX wieku. Obserwujemy tworzenie się więzi między dziewczynami, które już pracowały w sklepie i „nowymi”, między przełożonymi a „szeregowymi” pracownikami, nawiązywanie się przyjaźni i rodzenie się odpowiedzialność za siebie nawzajem. Widzimy także jak tradycja dotycząca prowadzenia interesów i sprzedaży ściera się z nowoczesnością w postaci wprowadzania reklamy czy doradzaniu klientkom. A także jak wygląda awans społeczny kobiet zatrudnianych w takich miejscach i ich dylematy wyboru między karierą a rodziną.

Wprowadzony przez autorkę wątek kryminalny dodaje powieści atmosfery tajemniczości, napięcia i zagadkowości, ubarwia ją. Rozwiązanie zagadki jest zaskakujące i jest pretekstem do zwrócenia uwagi na tajemnice z przeszłości, które wpływają na teraźniejszość determinując ludzkie zachowania. 

Jak widać autorka do przedstawianej fabuły zręcznie wplata szereg tematów społecznych takich jak prawa kobiet, ich awans społeczny, ambicje, uwikłanie w przestrzeganie społecznych konwenansów i ról jakie powinny spełniać, stereotypy związane z kobiecością, ale także relacje męsko-damskie i relacje w pracy.

Wśród postaci mamy całą plejadę osobowości, charakterów i temperamentów. Jedne dziewczęta marzą o założeniu rodziny i miłości a inne chciałyby mieć sukcesy zawodowe, coś osiągnąć.  Niektóre są pewne siebie, odważne, zdecydowane w swoim postępowaniu, gotowe przełamywać stereotypy, mieć swoje zdanie i je prezentować. Inne są wycofane, niepewne, lękowe, niechętne nowościom, z tęsknotą wypatrują możliwości wejścia w znany im schemat życia. Realistyczne, autentyczne postacie, ich zachowania i decyzje, czasami kontrowersyjne z łatwością angażują emocjonalnie czytelnika. Jedne budzą sympatię inne irytację, ale trudno pozostać wobec nich obojętnym. Ich losy śledzimy z autentyczną ciekawością.

Książka jest napisana w lekkim stylu, jest przyjemna w odbiorze, ponadczasowa pod względem wielu poruszanych kwestii. Akcja płynie na ogół w swoim tempie, ale wprowadzony wątek kryminalny i niespodziewane wydarzenia powodują wzrost napięcia, akcja wówczas przyspiesza, co ponownie rozbudza czytelniczą ciekawość. Pisarka dobrze poradziła sobie z oddaniem realiów epoki, co dodaje realizmu całej opowieści.

Podsumowując dzięki lekturze mamy okazję do mnóstwa ciekawych obserwacji życiowych i refleksji, a konkluzją jest stwierdzenie, że mimo zmiany epoki i upływu czasu motywacja postępowania ludzi i pewne schematy ich zachowań pozostają takie same.  Kobiety wciąż szukają miłości, uwagi, szacunku, a nie zawsze trafiają na odpowiedzialnych i wartościowych partnerów. W miejscu pracy płeć piękna nierzadko rywalizuje z mężczyznami, a nowe pomysły trafiają często na mur niechęci doświadczonych pracowników. Widzimy także, że warto marzyć i podejmować działania w kierunku ich spełnienia. „Dom pod Akacjami” jest intersującą powieścią obyczajową wyróżniająca się oryginalną fabułą i dopracowaną strukturą. Dla mnie był odpoczynkiem od ostatnio czytanej literatury wojennej i takiej z wątkami patriotycznymi. Szkoda tylko, że na dalsze losy bohaterek przyjdzie trochę poczekać.

Informacje dodatkowe o Dom Pod Akacjami:

Wydawnictwo: Filia
Data wydania: 2025-04-30
Kategoria: Obyczajowe
ISBN: 9788384021620
Liczba stron: 416
Dodał/a opinię: EMOL

Tagi: Literatura obyczajowo-rodzinna