Nocny patrol
Siergiej Łukjanienko

Literatura rosyjska nie cieszy się w Polsce specjalnym powodzeniem, często bywa wręcz dyskredytowana. W niektórych czytelnikach tkwi jakieś uprzedzenie - być może ma to związek z przeszłością, a może to po prostu specyfika, niepowtarzalny rys, który odnajdujemy na kartach książek zza wschodniej granicy. Bo jest rzeczywiście coś charakterystycznego, co odróżnia je od amerykańskich chociażby (chyba ten słowiański duch). Wiem jedno - to co niektórych odrzuca, mnie pochłonęło do reszty.

Na Patrole - najbardziej znany cykl Łukjanienki i przy okazji klasykę urban fantasy, trafiłam stosunkowo późno, ale jak już trafiłam, to nadrobiłam od razu wszystkie części. Czytając XX-wieczną fantastykę oraz SF nie mogę wyjść z podziwu dla pomysłowości autorów oraz samej realizacji ich koncepcji (ubolewam przy okazji nad poziomem aktualnych powieści, chociaż są rzecz jasna chlubne wyjątki).

Nocny patrol otwierający osławioną serię nie jest pod tym względem w tyle. Biorąc pod uwagę czas powstania, umieszczanie elementów fantastyki w realiach wielkomiejskich nadal uznawano za odkrywcze. Z kolei podział jednej historii na trzy uzupełniające się części wnosi powiew świeżości do konstrukcji powieści.

Jesteś zwyczajnym, szarym (a przynajmniej tak ci się wydaje) człowiekiem przemierzającym ulice Moskwy końca lat 90. Co jakiś czas oglądasz się za siebie i zerkasz na swój cień. Nie masz pojęcia, że jesteś Inny, że mógłbyś wkroczyć w rzeczywistość Zmroku. Ale już niebawem się dowiesz. Albo od Jasnych albo od Ciemnych, a każda ze stron będzie próbowała przekonać cię do swoich racji (wierz mi, są urodzonymi sofistami).

Jednak czy drogi światła i ciemności rzeczywiście są tak rozbierzne, ja chcieliby to przedstawiać rywalizujący ze sobą od stuleci zwierzchnicy patroli? Czy w Moskwie czarodziejów, wiedźm, wampirów i wilkołaków istnieje jedynie dobro i zło, czerń i biel? A może cała historia Patroli to ocean szarości, wszechobecny relatywizm moralny, a ocena etyczna działań zależy jedynie od punktu widzenia? Nic zatem dziwnego, że Anton Gorodecki - główny bohater Nocnego Patrolu, który z czasem przejmuje rolę maga działającego w czasie stanów wyjątkowych - gubi się niekiedy w tych realiach paranormalnych intryg i ustawicznych przepychanek. Ale właściwe wyjście z sytuacji nie istnieje. Nawet kiedy masz pytania i watpliwości, wybranie "jasnej strony mocy" zobowiązuje. Nawet kiedy wydaje ci się, że wiesz i rozumiesz, nagle pojawia się drugie dno.

Wieloznaczność jest siłą Patroli, co udowadniają zwłaszcza kolejne książki z cyklu (np. Dzienny Patrol, gdzie poznajemy punkt widzenia Ciemnych). Wykreowane przez Łukjanienkę postaci przykuwają uwagę, a na przestrzeni wszystkich części pojawia się ich cała plejada (do moich "ulubieńców" należą min. Zawulon, Kostia i Edgar). Gorodecki to również bohater, z którym można sympatyzować mimo jego wad i potknięć, a nawet przywiązać się do niego, głównie dzięki narracji pierwszoosobowej, utrzymanej w raczej potocznym i autoironicznym tonie (mnóstwo komentarzy Jasnego wywołało mój szczery uśmiech).

Podsumowując - myślę, że wszyscy, którzy już zetknęli się z twórczością Łukjanienki nie mają wątpliwości, czy sięgnąć po nią ponownie. Nieprzekonanym polecam, zwłaszcza jeżeli nigdy dotąd nie zetknęli się z literaturą rosyjską, bo warto spróbować. 

Informacje dodatkowe o Nocny patrol :

Wydawnictwo: Mag
Data wydania: 2007-07-13
Kategoria: Fantasy/SF
ISBN: 978-83-7480-061
Liczba stron: 436
Język oryginału: Rosyjski
Tłumaczenie: Ewa Skórska
Dodał/a opinię: Heyter