Opowieść podręcznej
Margaret Atwood

„Czekać, stać, to przecie też służba”

„Kamień, stół, lampa. W górze, na białym suficie, płaskorzeźba w kształcie wieńca – zagipsowana pustka, jak miejsce na twarzy, z którego usunięto oczy. Kiedyś musiał tu wisieć żyrandol. Usunęli wszystko, do czego można by przywiązać linę.”

Codzienny widok podręcznej uświadamia jej, że jest w miejscu, z którego nie ma drogi ucieczki. Musi więc być posłuszna, bo tylko posłuszeństwo zapewnia „życie” i daje złudne poczucie nadziei, bo przecież mogłaby skończyć tak jak inne, mniej wartościowe kobiety – w Kolonii.

Freda jest Podręczną. Podręczna to zaszczytny tytuł kobiety-służącej, której celem jest urodzenie dziecka dla swoich przełożonych. Z powodów bliżej nieokreślonych, choć próbuje się to tłumaczyć „westernizacją”, rodzi się coraz mniej dzieci, stąd też w obliczu apokalipsy władzę przejmuje sekta, która zamienia USA w Republikę Gileadu. Ustanawiają oni Podręczne, dla Żon, które są bezpłodne (mężczyźni są przecież zawsze płodni), a cała reszta staje się albo służącymi, albo wysłana do Kolonii, albo skazana na śmierć. Freda oprócz zakupów i spacerów nie ma praktycznie żadnych obowiązków. Co miesiąc jednak udaje się do sypialni Żony i Komendanta, w której to dochodzi do „ceremonii” – do czasu aż zajdzie w ciążę. Każdy nieudany miesiąc pogłębia frustrację mieszkańców domu i sprawia, że Freda czuje się coraz bardziej zagrożona. 

Napisana w 1985 roku „Opowieść podręcznej” uderza czytelnika wizją świata, który naprawdę może zaistnieć. Głównie dlatego, że Atwood nie skupia się na szczegółach przewrotu, lekko tylko określa sytuację polityczną czy społeczną, co czyni książkę uniwersalną, odpowiednią również dla naszych czasów. Ukazanie świata z perspektywy Podręcznej, czyli osoby dość zwykłej, ale też ciągle obserwowanej urealnia go, sprawia że łatwo wczuć się w emocje bohaterki, próbować zrozumieć jej tok myślenia. Zaskakujące jest to, że to właśnie posłuszeństwo, a nie działania godne superbohaterki, sprawia, że odkrywają się przed nią kolejne mechanizmy funkcjonowania Gileadu, jego hipokryzja i kłamstwo. Opisane rozmaite praktyki Republiki są szokujące, ale czytelnik zachowuje wobec nich pewien dystans, głównie dzięki dość chłodnej relacji głównej bohaterki. Powieść nie wali czytelnika po głowie kolejnymi zwrotami akcji czy drastycznością, a i tak pozostawia po przeczytaniu więcej emocji, niż niejedna apokaliptyczna wizja, którą wcześniej się czytało.

Po książkę sięgnęłam ze względu na serial i muszę przyznać, że miło się go ogląda porównując poszczególne wątki, jednak jego dosłowność i zmiany, by uczynić go „ciekawszym” czasem irytują. Powieść Atwood ma niesamowicie przygnębiający klimat, którego do serialu chyba nie udało się przełożyć. Dlatego wszystkim wątpiącym, co tym razem wybrać jako pierwsze, mówię – książkę koniecznie.

Informacje dodatkowe o Opowieść podręcznej:

Wydawnictwo: Wielka Litera
Data wydania: 2017-04-28
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 9788380321717
Liczba stron: 368
Tytuł oryginału: The Handmaid
Dodał/a opinię: agniKC