Raport Witolda

„Raport Witolda” autorstwa Witolda Pileckiego to jedno z najważniejszych, a zarazem najbardziej poruszających świadectw XX wieku. Nie jest to fikcja literacka, lecz realna, spisana własnoręcznie relacja człowieka, który dobrowolnie podjął się jednej z najbardziej niebezpiecznych misji wojennych. Witold Pilecki, oficer Wojska Polskiego i żołnierz Armii Krajowej, postanowił wejść do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz jako ochotnik – po to, by zorganizować wewnętrzną konspirację i przekazać światu prawdę o tym, co dzieje się za drutami. W 1940 roku celowo dał się aresztować podczas łapanki w Warszawie, a jego raport, spisany po wojnie w 1945 roku, to dokładna, porażająco szczera i wstrząsająca relacja z samego serca piekła.

Pilecki nie tylko opisał funkcjonowanie obozu, jego strukturę, sposób działania, warunki życia i system eksterminacji, ale przede wszystkim przedstawił codzienne zmagania tysięcy więźniów – ludzi, którym odebrano imiona, godność i wolność. Na kartach raportu poznajemy konkretne twarze, historie, dramaty i akty odwagi, które – choć rozgrywały się w cieniu śmierci – pokazują niezłomność ducha ludzkiego. Autor przedstawia wydarzenia w sposób chłodny, faktograficzny, bez przesadnych emocji czy patosu. Jednak to właśnie ta prostota i surowość sprawia, że tekst uderza w czytelnika z ogromną siłą – nie potrzebuje literackich ozdobników, by głęboko poruszać.

Na uwagę zasługuje nie tylko postawa Pileckiego, który zorganizował w obozie konspiracyjną siatkę Związku Organizacji Wojskowej (ZOW), ale także jego sposób myślenia – chłodny, zdyscyplinowany, nastawiony na cel, a zarazem pełen empatii i głęboko ludzkiej troski o innych. W warunkach skrajnego terroru, głodu i śmierci, potrafił nie tylko przetrwać, ale zbudować wokół siebie sieć zaufania, wspierać innych i gromadzić informacje, które miały wstrząsnąć światem.

Styl Pileckiego – mimo że sprawozdawczy – jest bardzo sugestywny. Opisuje bezpośrednio, klarownie, krok po kroku – czasem suchym, wojskowym językiem, ale w każdej linijce czuć ogrom emocji: niepokoju, bezradności, współczucia, a przede wszystkim pragnienia sprawiedliwości. To dokument, w którym nie ma miejsca na literacką kreację – jest za to prawda, bez kompromisów i cenzury.

W tle jego relacji przewijają się setki ludzkich historii – współwięźniów, członków ruchu oporu, ofiar selekcji i egzekucji. Pilecki wspomina ich z nazwiska, z konkretnymi cechami, często z ostatnimi słowami – nie pozwala, by zostali zapomniani. To także hołd złożony tym, którzy nie przeżyli. Każda postać w raporcie ma znaczenie – jest symbolem dramatów, które rozgrywały się codziennie, niezauważone przez świat.

Ogromne znaczenie ma również wymiar historyczny tego dokumentu. Raport Pileckiego był pierwszym tak szczegółowym opisem zbrodni dokonywanych w Auschwitz, jaki dotarł do aliantów. Mimo to – jak dziś wiemy – nie wywołał reakcji, której Pilecki oczekiwał. Świat nie był gotowy przyjąć prawdy o tak niewyobrażalnej skali zbrodni. Po wojnie, w komunistycznej Polsce, Pilecki został uznany za wroga systemu. W 1948 roku skazano go na śmierć w pokazowym procesie i zamordowano. Przez dekady jego imię było przemilczane, a raport przechowywany w archiwach, daleko od powszechnej świadomości historycznej.

Dopiero dziś możemy poznać go w pełni – i oddać należny hołd. „Raport Witolda” to nie tylko dokument historyczny, ale również uniwersalne świadectwo odwagi, poświęcenia i walki o godność. To dowód na to, że nawet w najbardziej nieludzkich warunkach można zachować człowieczeństwo, a nawet więcej – działać dla dobra innych.

To książka, która porusza, wstrząsa i zostaje z czytelnikiem na długo. Z każdą stroną zmusza do refleksji nie tylko nad przeszłością, ale i nad tym, co dziś oznacza odwaga, odpowiedzialność, wierność wartościom. Dla wielu czytelników może być trudna, wymagająca, chwilami wręcz bolesna – ale to właśnie takie książki trzeba czytać.

Z pełnym przekonaniem rekomenduję „Raport Witolda” każdemu – młodemu czytelnikowi, który dopiero poznaje historię, jak i dorosłemu, który szuka głębszego zrozumienia dramatów XX wieku. To książka, której nie da się zapomnieć. Nie tylko uczy, ale i wzmacnia – pokazując, że prawda, nawet najbardziej bolesna, jest wartością, o którą zawsze warto walczyć.

To nie tylko raport. To krzyk sumienia. To świadectwo, które powinniśmy znać i przekazywać dalej.

Informacje dodatkowe o Raport Witolda:

Wydawnictwo: Miasto Książek
Data wydania: 2021-10-30
Kategoria: Literatura faktu, reportaż
ISBN: 9788379541720
Liczba stron: 210
Tytuł oryginału: Raport Witolda
Język oryginału: Polski
Dodał/a opinię: Małgorzata Styczeń

Tagi: Pilecki Auschwitz reportaż wojna bohater