Recenzja książki: Czy Bóg jest potworem? Zrozumieć Boga Starego Testamentu

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Bóg Starego Testamentu budzi wiele kontrowersji. Krytykowany za brak etycznych zasad i promowanie przemocy, wielu chrześcijan zniechęca do trwania w wyznawanej wierze. W serii Nowa apologetyka ukazała się książka Czy Bóg jest potworem?, w której Paul Copan analizując kontrowersyjne argumenty, pomaga Zrozumieć Boga Starego Testamentu.

Zaprezentowane czytelnikowi filozoficzno – teologiczne przemyślenia opierają się na oskarżeniach nowych ateistów, nazywających Boga moralnym potworem. Krytykując surowe prawo starotestamentalne, odnajdują je oni na kartach Pisma Świętego i poddają jawnemu sprzeciwowi. W każdym z rozdziałów autor z wybranego wyrażenia neoateistów uczynił dyskusyjne ramy, w oparciu o które przedstawia zasadniczą treść. Przytaczając stawiane przez neoateistów zarzuty, Paul Copan najpierw precyzuje konieczne do właściwego ich zrozumienia terminy „pycha” i „pokora”, a dopiero w oparciu o nie uzasadnia wyrażający troskę o człowieka Boży gniew oraz chroniącą ludzi zazdrość. W nakazie skierowanym do Abrahama Weź twego syna jedynego, którego miłujesz, Izaaka, idź do kraju Moria i tam złóż go w ofierze na jednym z pagórków, jakie ci wskażę (Rdz 22,2) dostrzega wyraz wiernej czułości Boga miłującego człowieka.

Ponieważ teksty zapisane w księgach Starego Testamentu odległe są od nas w sensie czasowym i kulturowym, koniecznym stało się sięgnięcie przez autora do kultury starożytnej (powołuje się na Prawo Mojżeszowe oraz kodeksy prawa starożytnego Bliskiego Wschodu). Wyławiając przejawy obfitej Bożej łaski, omawia przepisy dotyczące żywności i prawa regulujące czystość. Ustosunkowuje się również do kwestii składania ofiar, barbarzyństwa, rozpusty, pijaństwa, wróżbiarstwa, mizoginizmu, poligamii, konkubinatu, niewolnictwa, zabijania Kananejczyków, krucjat oraz wojen Jahwe. Zrozumienie powyższych zagadnień możliwe jest dzięki osadzeniu ich przez autora w szerokim kontekście historycznym i biblijnym.

Treść publikacji Wydawnictwa W drodze to nauka Kościoła przepleciona osiągnięciami naukowymi, to przemyślenia teologów i filozofów, wątpliwości heretyków, oskarżenia nowych ateistów, spostrzeżenia psychologów i socjologów, wypowiedzi komentatorów oraz dziennikarzy, fragmenty artykułów i listów. Są w lekturze porównania tekstów biblijnych (wraz z siglami) oraz passusów z kodeksów prawnych. Są streszczenia, wypunktowania, wyliczenia, wykresy, tabelki, wcięcia w tekście. Jest mnóstwo pytań, a także uwagi szczegółowe, podsumowujące i końcowe. Hebrajskie pojęcia przetłumaczono na język polski. Pomocą służą liczne przypisy (wyjaśniające i bibliograficzne), uzupełniająca poszczególne rozdziały Dalsza lektura oraz zamieszczone na końcu Pytania do dyskusji i dalszej lektury (z podziałem na rozdziały).

Obszerna treść książki Czy Bóg jest potworem? pomagając Zrozumieć Boga Starego Testamentu, przedstawia fakty historyczne, prezentuje wydarzenia biblijne, obala mity oraz rozwiewa wątpliwości. A ponieważ zagadnienie etyki starotestamentalnej jest niczym zapalnik dla współczesnego człowieka, przemyślenia Paula Copana są warte wnikliwego wglądu, by móc odpowiedzieć samemu sobie na pytanie: Jak wyglądałaby moralność bez Boskiego Prawodawcy?