Recenzja książki: Hate

Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa

Poprawność polityczna i tolerancja to hasła bardzo nośne i często powtarzane. Jednak czy rozmawianie, tłumaczenie i udowadnianie, że inności nie można wytykać daje spodziewane efekty? Czy nadal żyjemy w społeczeństwach pełnych homofobów? Na pytania te stara się znaleźć odpowiedź Alan Gibbons w inspirowanej prawdziwymi wydarzeniami powieści Hate.

Eve to nastolatka, która boryka się z tragiczną śmiercią swojej starszej siostry. Pół roku przed opisywanymi w powieści wydarzeniami Rosie została zamordowana tylko dlatego, że spośród jej rówieśników wyróżniał ją nietuzinkowy strój, fryzura i makijaż. Eve nie potrafi pogodzić się ze stratą. Na domiar złego do szkoły, w której uczy się dziewczyna, przeniesiony zostaje chłopak, który był świadkiem napaści na Rosie, ale nie zdecydował się zeznawać w procesie. Sprawy komplikują się, gdy Anthony wpada w oko Jess, najbliższej przyjaciółce Eve.

Hate to kierowana przede wszystkim do młodzieży powieść o uprzedzeniach, nietolerancji, inności i podążaniu własną drogą. Autor pokazuje, że każdy ma prawo do własnych wyborów, do manifestowania swych poglądów – o ile nie krzywdzi w ten sposób innych. Swoją tożsamość możemy wyrażać przynależnością do subkultur, a co często się z tym wiąże – i specyficznym ubiorem. Czasami właśnie ten charakterystyczny styl ubierania się sprawia, że czujemy się wolni, niezależni i w pełni wyrażamy siebie.

Jednak po drugiej stronie barykady spotkać można osoby, które nie potrafią zaakceptować inności. Mająca różne źródła niechęć (wyniesiona z domu, zaobserwowana u opiekunów czy będąca reakcją na doznaną kiedyś krzywdę) często skutkuje wyśmiewaniem indywidualistów. Kto bowiem z nas nie spotkał się z żartami rasistowskimi czy seksistowskimi? Ale nie na tym sprawa się kończy. Często słowne zaczepki i wulgaryzmy zmieniają się w jawnie agresywne przepychanki czy bójki.

Ofiarami takiego przypadkowego, ale tragicznego w skutkach spotkania byli Rosie i jej chłopak, Paul. Wydarzenia opisane w powieści Alana Gibbonsa inspirowane były prawdziwą historią śmierci Sophie Lancaster. To, co spotkało Rosie, jest potworne. Autor szczegółowo opisuje obrażenia, jakich doznała dziewczyna, jak wyglądała długa walka o jej zdrowie i jak potoczyło się życie Morrisonów po tragicznej stracie córki. Alan Gibbons pokazuje, jak kruche jest życie, jak miłość, którą darzymy najbliższą osobę, może w jednej chwili zgasnąć, pozostawiając po sobie niewyobrażalną pustkę, jak nieuzasadniona i bezsensowna arogancja, okrucieństwo i zło potrafią zmiażdżyć delikatne i bezbronne dobro.

Hate to powieść porażająca. Opisane na stronach książki wydarzenia nie są fikcją literacką, wyolbrzymionymi wyobrażeniami autora, ale – co najbardziej przerażające – podobne sytuacje miały – i, niestety, mają – miejsce w rzeczywistości. Ataki na słabszych, wytykanie inności, brak akceptacji dla cudzych poglądów czy wyborów są na porządku dziennymi. Autor pokazuje, że tylko prawdziwa wiara, chęć i ogromne zaangażowanie w zmienianie nastawienia innych mogą przynieść dobre rezultaty. Zdarcie z siebie maski tchórza i odrzucenie bierności być może kiedyś pomogą uratować czyjeś życie.

Książka Alana Gibbonsa niejako na marginesie walki z uprzedzeniami podejmuje też szereg innych, ważnych tematów. Opowiada o miłości rodzicielskiej, rozpadzie rodziny, poszukiwaniu własnej tożsamości i godzeniu się ze stratą. Hate to wielopłaszczyznowa powieść, która poruszy także dorosłego czytelnika i pokaże, że tolerancję należy zaszczepiać już u najmłodszych dzieci, że przykładem trzeba uczyć je szacunku dla innego człowieka.