Recenzja książki: Horologium. Czyli dom niezwykłych zegarów
Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa
By wytłumaczyć dzieciom, jak różne maski i przebrania potrafi przywdziewać zło, często uciekamy się do opowieści, legend czy baśni. Wszyscy przecież znamy bajkę o Królewnie Śnieżce i złej Królowej. Nieraz przywołujemy w pamięci słowa baśni o Czerwonym Kapturku i przebiegłym wilku. Wśród baśni tych, chociaż nadal nie straciły one aktualności, często jednak szukamy zupełnie nowych historii. Nowego spojrzenia. A przede wszystkim: nowej przestrogi.
Horologium to druga kierowana do młodych czytelników publikacja Ariadny Piepiórki. Po rewelacyjnej i głęboko poruszającej historii zaprezentowanej w książce O księżycu z komina domu na wzgórzu oczekiwania względem kolejnego tytułu były bardzo duże. Horologium jest historią zdecydowanie dłuższą, obszerniejszą i jeszcze bardziej wyczerpującą podjęty temat niż publikacja debiutancka. Bardzo dobrze przemyślana, książka skłaniać będzie do refleksji nie tylko tych młodych, ale także dojrzałych czytelników. Oni także znajdą w powieści odpowiedzi i rady dotyczące trudnych życiowych wyzwań.
Jedenastoletni Olek jest bardzo samotny, mieszka w ciemnej, okropnej piwnicy. Nie może z niej wychodzić, nie zna też nikogo poza pilnującą go straszną kobietą. Pewnego dnia chłopiec zupełnym przypadkiem przez piwniczne okienko dostrzega promień światła i, śledząc go, pierwszy raz spogląda na świat zewnętrzny. Zgiełk, bawiące się dzieci i przechodnie zupełnie Olka zaskakują. Kolejnym zaskoczeniem dla chłopca jest informacja, że dołączy do niego mała Zosia. Olek zaprzyjaźnia się z dziewczynką i pewnego dnia wspólnymi siłami udaje się dzieciom uciec z piwnicy. Życie na ulicy okazuje się jednak bardzo trudne. Dzieci są głodne, a żeby zdobyć coś do jedzenia, muszą uciekać się do kradzieży. Pewnej nocy, gdy szykują kolejną zasadzkę na bogato wyglądających dżentelmenów, ich plan się nie udaje. Na szczęście wszystko dobrze się układa, a dzieci wraz z panem Ludwikiem i panem Stanisławem kierują się do Horologium. To jednak dopiero początek przygód małych bohaterów.
Obco brzmiący tytuł kieruje nas to terminów związanych z astronomią – Horologium to gwiazdozbiór, inaczej nazywany Zegarem. Tytułowe Horologium to także miejsce, gdzie żyją i pracują ludzie, na barkach których leży odpowiedzialność za losy zwyczajnych mieszkańców miasta. Niezwykli obdarzeni są nadprzyrodzonymi zdolnościami: niezwykłą siłą, umiejętnością rozmawiania z ptakami czy ponadprzeciętną pamięcią. W Horologium mieści się też pokój z tysiącami różnych zegarów, o które dba Główny Niezwykły, Ludwik. Jak się okazuje, Zosia także może pochwalić się niecodzienną cechą – potrafi zmienić się w dowolne zwierzę. Tylko Olek ma poczucie, że nie pasuje do bractwa. Przecież on niczym się nie wyróżnia...
Książka Ariadny Piepiórki to ponadczasowa opowieść o tym, że zło szuka każdej możliwości, by poróżnić ludzi i zadać im ból. Im więcej dzieje się krzywdy, im bardziej ludzie cierpią, tym większą pożywkę mają piekielne moce. Czasami wystarczy tylko podstęp, podszept, kłamstwo, plotka, by zło rozpleniło się i zbierało swoje żniwo. W Horologium autorka pokazuje, jak ogromne znaczenie mają miłość i prawdomówność. Jak wiele można zdziałać za sprawą poświęcenia w imię wyższej sprawy. Oczywiście, bohaterowie książki są ludźmi, którym nieobce są wady, często też popełniają błędy, a Zosia i Olek dodatkowo jako dzieci dopiero uczą się podejmowania mądrych decyzji, co nie zawsze im się udaje. Jednak dobrzy i cierpliwi mentorzy czy opiekunowie sprawiają, że Olek zaczyna rozumieć świat, chociaż to, czego się o sobie dowiaduje, mocno chłopca przytłacza.
Horologium to opowieść oparta na sprawdzonym motywie walki dobra ze złem. Historię otwiera krótka baśń, która staje się osią fabuły, a zarazem kluczem do zrozumienia powieści. Od lektury nie sposób się oderwać. Dorosły czytelnik ma szansę przewidzieć część rozwiązań fabularnych, jednak finał zaskoczy zdecydowaną większość odbiorców. Opowieść napisana jest przystępnym językiem, narrator co jakiś czas bezpośrednio zwraca się do czytelnika, tłumacząc ostatnie wydarzenia lub wprowadzając w kolejny temat. Ponieważ historia jest zagmatwana, autorka porządkuje całość w ostatnim rozdziale, prezentując odbiorcom wydarzenia opisane w układzie chronologicznym.
Książka Ariadny Piepiórki została zilustrowana przez Zofię Zabrzeską. Rysunki, przypominające czarno-białe grafiki, bardzo szczegółowo oddają nastrój, atmosferę panującą w książce. Świetnie też ukazani zostali bohaterowie. Mistrzowsko przestawieni przez Ariadnę Piepiórkę, doczekali się równie starannych portretów wykonanych przez ilustratorkę. Książkę zatem nie tylko czyta się z przyjemnością, ale z równą ciekawością wertuje w poszukiwaniu kolejnych rysunków.
Horologium to opowieść o życiu, o tym, co robimy dobrze i źle, a także o konsekwencjach naszego zachowania. To także historia o tym, że nadchodzi taki moment, gdy zaczynamy samodzielnie podejmować decyzje i musimy być gotowi, by stanąć po wybranej przez siebie stronie. To – wreszcie – historia o upływającym czasie i o tym, że każdy z nas jest na tym świecie zaledwie przez chwilę. Warto więc darowany nam czas dobrze wykorzystać, czyniąc dobro i kochając.
