Recenzja książki: Mosiężny rak znika

Recenzuje: Beata Zielonka

„Mosiężny rak znika” autorstwa Marty Wiktorii Trojanowskiej to barwna i pomysłowa opowieść przygodowa, która w nieoczywisty sposób łączy historię, zagadkę i literacką fantazję. Książka przenosi czytelnika do Radomia sprzed stu lat, ukazując miasto jako przestrzeń pełną sekretów, symboli i zapomnianych detali. To nie tylko tło wydarzeń, lecz ważny element narracji, który współtworzy klimat całej historii.

Bohaterką powieści jest Kasia – dziewczynka, która niespodziewanie trafia do przeszłości. Jej zagubienie szybko ustępuje ciekawości i chęci odkrywania nieznanego świata. W tej niezwykłej podróży towarzyszy jej Piotrek, chłopiec o otwartym umyśle i dużej dozie naturalności. Nie dziwią go ani współczesne elementy stroju Kasi, ani jej nietypowe zachowanie, co sprawia, że relacja między bohaterami jest swobodna, pełna humoru i autentyczności. Ich wspólne działania nadają historii lekkości i dynamiki.

Osią fabuły jest tajemnica tytułowego mosiężnego raka. Zagadkowy list, który rozpoczyna poszukiwania, prowadzi bohaterów przez kolejne miejsca i sytuacje, często zaskakujące i pełne absurdu. Zakaz kichania w starym kinie czy żeliwne krasnale pojawiające się u zegarmistrza brzmią jak elementy snu lub miejskiej legendy, jednak w świecie powieści mają swoje logiczne uzasadnienie. Autorka z dużą swobodą bawi się konwencją, tworząc historię, która jednocześnie intryguje i bawi.

Dużym atutem książki jest jej warstwa językowa i narracyjna. Styl jest lekki, przystępny i obrazowy, dzięki czemu młodszy czytelnik bez trudu podąża za akcją. Jednocześnie dorosły odbiorca może docenić subtelny humor, aluzje oraz staranność, z jaką oddano realia dawnego miasta. Trojanowska umiejętnie wplata informacje o architekturze i codziennym życiu sprzed wieku, nie popadając przy tym w ton wykładu. Wiedza historyczna pojawia się naturalnie, jako część przygody.

Na uwagę zasługuje również sposób, w jaki książka rozbudza ciekawość miejsca. Dawny Radom pokazany jest jako przestrzeń pełna historii ukrytej w detalach – budynkach, przedmiotach i miejskich opowieściach. To zachęta do uważnego patrzenia na otoczenie i dostrzegania znaczeń tam, gdzie na pierwszy rzut oka ich nie widać.

„Mosiężny rak znika” to udana propozycja dla młodych czytelników lubiących tajemnice, zagadki i historie z nutą fantazji. Jednocześnie jest to książka, która może zainteresować także dorosłych, szczególnie tych, którzy cenią literaturę z lokalnym charakterem i historycznym kontekstem. To opowieść pełna wyobraźni, humoru i ciepła, pokazująca, że przeszłość potrafi być fascynującą przygodą.