Recenzja książki: Zakazany świat

Recenzuje: mrowka

Pierwsze rozdziały powieści dla dzieci i młodzieży autorstwa Isabel Abedi nie zapowiadają jeszcze niezwykłych wydarzeń, jakie rozegrają się w „Zakazanym świecie”.

Do Forthwick Castle w Szkocji przybywa pewnej nocy zmęczony mężczyzna. O wschodzie słońca znika. W Nowym Jorku Cherylin Tilton, matka dwunastoletniego Otisa postanawia przeprowadzić się do zamku Forthwick i otworzyć tam salon kosmetyczny. W Berlinie rówieśniczka Otisa, Olivia Englert, przeżywa jedne ze smutniejszych urodzin: wzywa pogotowie do spitej do nieprzytomności matki i ukrywa się wraz z Columbiną – młodą pocztową gołębicą – przed policją. Pasją Otisa jest architektura – chłopiec wie chyba wszystko o najsłynniejszych budowlach świata. Otis ma lęk wysokości: chociaż urodził się w samolocie, nie może pokonać paraliżującego strachu. Olivia kocha śmigłowce. Wie o nich wszystko. Jest też niezwykle dzielna. Columbina to gołąb, który rozumie każde polecenie. Uwięziony we wnętrzu Statuy Wolności przez złośliwego kolegę Otis z przerażeniem stwierdza, że budowla tajemniczym sposobem przeniosła się na ogromny stół w jakimś zamkniętym pomieszczeniu. Również Olivia, ukryta w niemieckim domu towarowym KaDeWe czyni podobne spostrzeżenia. Coś, co dzieci początkowo biorą za księżyc na sznurze, okazuje się być żarówką…

Tymczasem w świecie dzieją się niewytłumaczalne rzeczy – w tajemniczych okolicznościach giną, jakby rozpływały się w powietrzu, najsłynniejsze budowle. Telewizyjne dzienniki informacyjne prześcigają się w podawaniu wiadomości na temat kolejnych strat. W grę musi wchodzić magia… W zminiaturyzowanym świecie wykreowanym jako namiastka świata prawdziwego problemem nie są, jak choćby w Szuflandii z „Kingsajzu” mieszkańcy tego świata, sprowadzeni razem z budowlami. Najwięcej trudności sprawiają odległości i sposób pokonywania różnic poziomów. Jak ze wspinaczką po sznurowej drabince poradzi sobie Otis? Kim jest olbrzym, który co noc przychodzi do pomieszczenia z małymi budowlami, który zachowuje się jak demiurg? Czy Otisowi i Olivii uda się przechytrzyć wielkoluda?

„Zakazany świat” to powieść baśniowa, wykorzystująca fantazję i zapraszająca do świata wyobraźni. Uruchamia pokłady tajemniczości i egzotyki, nierzeczywistość pozwala zaś połączyć motywy fantasy i kryminalne. Alternatywny świat stworzony w mrocznej piwnicy Reginalda urzeka na przemian swoją „zwykłością” (w końcu wydarzenia rozgrywają się na tle naprawdę istniejących, najsłynniejszych budowli świata) i niezwykłością (nowe konfiguracje budynków, ponure piwnicowe wnętrze i niepewność przyszłych losów). Grozę wzbudza nagła zmiana perspektywy, odebranie ludziom możliwości decydowania o sobie. W budowaniu atmosfery lęku pomaga też niespotykana zbyt często genetyczna choroba Reginalda, jego nieobliczalność i klimat starego szkockiego zamku.

Styl Isabel Abedi jest oszczędny i raczej bezemocjonalny – tym bardziej oddziałują na odbiorców nietypowe „baśniowe” wstawki. Magia rządzi się swoimi prawami, wprowadza w świat rzeczywisty osobny, logiczny porządek. Poza perypetiami fabularnymi, poza pięknym (pięknym nie tylko ze względu na grę wyobraźni autorki ale i sposób przedstawienia) miniświatem, jest w powieści Abedi jeszcze coś, co zasługuje na uwagę: wątek radzenia sobie z własnymi lękami. Otis przy problemach nawet z wyglądaniem przez okna będzie musiał jakoś pokonać olbrzymie wysokości, by wydostać się z pułapki. Powoli przekonuje się, jak wielką satysfakcję daje mierzenie się z trudnościami, robienie kolejnego kroku w walce ze strachem. Przy tej najtrudniejszej z wojen – przy zmaganiu się z własną psychiką, nie ma co liczyć na podziw przypadkowych świadków. Nie ma też co liczyć na zrozumienie u nich. W ekstremalnych okolicznościach, wrzucony w niecodzienną sytuację, zdany na siebie i rezolutną przyjaciółkę, Otis postara się zapomnieć o strachu. A potem zazna cudownego uczucia satysfakcji.

Jest więc „Zakazany świat” także opowieścią o przełamywaniu własnych uprzedzeń, o samoakceptacji i prawdziwej przyjaźni, która łączy nie tylko nastoletnich bohaterów, ale i dorosłych. Książka przeznaczona jest dla dzieci od dziesiątego roku życia. Ale i starsi będą urzeczeni światem wykreowanym przez Abedi. To piękna historia przedstawiona w znakomity sposób.