Recenzja książki: Zanurzone w zatraceniu

Recenzuje: Danuta Awolusi

Alkohol nie pyta, kim jesteś. Nie rozróżnia lekarki od ekspedientki, matki od singielki, kobiety z osiedla od tej z gabinetu medycznego. Wciąga powoli, niezauważalnie, aż w końcu odbiera wszystko. Monika Koszewska w książce Zanurzone w zatraceniu pokazuje świat kobiet, które przestały panować nad własnym życiem. Ważna, mocna, odważna książka. Bardzo potrzebna.

Według danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych kobiety w Polsce piją średnio 2,2 litra czystego alkoholu rocznie, podczas gdy mężczyźni 8,1 litra. Choć liczby wydają się niepozorne, uzależnienie u kobiet rozwija się szybciej i ma bardziej dramatyczne skutki. Szacuje się, że od pół miliona do sześciuset tysięcy Polek zmaga się dziś z chorobą alkoholową. To już nie margines, ale codzienność.

Główną bohaterką książki jest Irena, lekarka, żona i matka. Na początku wydaje się, że ma wszystko. Małżeństwo, dziecko, szacunek, prestiżowy zawód. Ale w jej życiu coraz częściej pojawia się zmęczenie, które trudno zagłuszyć. Jeden kieliszek po pracy staje się sposobem na rozluźnienie. Kolejny – na przetrwanie. Potem już nie ma przerw.

Monika Koszewska pokazuje codzienność, która zaczyna kuleć, pojawiają się małe pęknięcia. Zapomnienie o szkolnej wywiadówce, spóźniony dyżur, ciche kłamstwo powiedziane mężowi. Z czasem alkohol staje się częścią rytuału. Irena traci czujność, a wraz z nią tracą grunt pod nogami ci, którzy ją kochają. Mąż odsuwa się od niej, córka przestaje jej ufać, w pracy pojawiają się błędy.

Najmocniejsze sceny to te, w których bohaterka sama widzi, jak bardzo się rozpadła. Jak dziecko nie chce z nią wracać do domu. Jak pacjentka w szpitalu patrzy na nią z lękiem. Jak własny mąż mówi do niej jak do obcej osoby. Alkohol odbiera jej nie tylko rodzinę, ale i prawo do bycia sobą.

W pewnym momencie Irena popełnia błąd, którego nie da się naprawić. Czy uda jej się jednak zawalczyć o siebie? Warto się o tym przekonać podczas lektury.

Autorka pozwala bohaterom mówić własnym głosem. Dzięki temu czytelnik słyszy coś więcej niż tylko opowieść o uzależnieniu; słyszy echo samotności, presji, wstydu. To właśnie wstyd sprawia, że kobiety piją po cichu, często w czterech ścianach, z pozoru funkcjonując normalnie. Jak wynika z raportu PARPA, aż 40 procent kobiet w Polsce przyznaje, że po alkohol sięga, by złagodzić napięcie. Ten mechanizm powtarza się w książce wielokrotnie.

Jednym z najbardziej przejmujących wątków jest relacja Ireny z córką. Zosia jest dzieckiem, które musi dorosnąć za wcześnie. Uczy się rozpoznawać nastroje matki, przewiduje jej reakcje, wstydzi się przed koleżankami. Autorka świetnie oddaje emocje dziecka, które kocha, ale nie może zaufać.

Powieść Zanurzone w zatraceniu daje możliwość zrozumienia. I to może być pierwszy krok – nie dla bohaterki, ale dla czytelnika, który rozpozna w tej historii kogoś ze swojego świata.

To książka o kobietach, które długo milczały. O tych, które miały być silne, opiekuńcze, niezawodne. I o tym, jak bardzo ten mit potrafi zniszczyć. Koszewska nie pyta, dlaczego piją. Pokazuje, że czasem wystarczy, że życie staje się zbyt ciężkie, by dźwigać je w trzeźwości.

Zanurzone w zatraceniu to nie tylko literatura obyczajowa, ale bardzo ważny głos społeczny o wstydzie, który zabija szybciej niż alkohol. I o tym, że kobiecy upadek rzadko jest widoczny, dopóki nie jest za późno.

To książka, po której trudno od razu wrócić do codzienności. Porusza, bo nie udaje. Pokazuje, że uzależnienie nie zawsze wygląda jak na plakatach kampanii społecznych. Czasem siedzi obok, pachnie perfumami, pracuje w gabinecie, odbiera dziecko z przedszkola. I pije.

Tagi: obyczajowe kobiety