Cesarzowa Piotra. Tom 1

Ostatnie uderzenie. Dziewiąta. Zbliża się ciemność. (...) Powinnam się pomodlić. Tylko jak? Już sama nie wiem... Czy tak jak zostałam ochrzczona - po katolicku, czy tak jak mnie przechrzcili - po prawosławnemu, czy tak jak byłam wychowana... (...) Jak ja mam się teraz modlić? I kim tak naprawdę jestem? Trzy razy zmieniałam wiarę, pięć razy - imię, cztery razy wychodziłam za mąż, trzy razy za tego samego mężczyznę. Byłam poddaną trzech władców i władczynią jednego.

Tak zaczyna swoją najnowszą powieść - pierwszą z dyptyku - Kristina Sabaliauskait?. Powieść jest to, owszem, ale ja czytając odbierałam ją bardziej, jak wyznania, wspomnienia, jak spowiedź kobiety, która zdaje sobie sprawę z faktu, jak niewiele czasu jej pozostało na tym łez padole. Cesarzowa Piotra to powieść na wskroś historyczna, bo wszystko się zgadza, ale oprócz tego autorka musiała poruszyć wszystkie możliwe struny wyobraźni, by napisać to, co czuła Katarzyna. By wejść w jej skórę, żeby każdy czytelnik mógł odczuwać jej upokorzenie, jej ból, jej wstyd, jej w pewnych momentach odczłowieczenie...

Ostrzegam, że nie jest to łatwa, przyjemna w odbiorze książka. To raczej lektura, która nas przeczołga, podobnie, jak przeczołgała niejednokrotnie główną bohaterkę. Bezsilność którą czuje się podczas czytania jest okropna, los Katarzyny, wówczas jeszcze Marty nie do pozazdroszczenia. Chwilami łapałam się na tym, że wolałabym umrzeć niż przeżywać to, co ona. Jednak ona była niezwykle silna, bo tylko w taki sposób mogła dojść tam, gdzie zaszła.

Ale nie zamierzam streszczać nikomu książki, ani opowiadać dziejów Katarzyny I.

Sabaliauskait? nie unika w książce trudnych ani bolesnych tematów. Pokazuje bez koloryzowania i zbędnego upiększania przemoc, biedę, choroby czy nałogi tworząc w ten sposób niezbyt piękny obraz osiemnastowiecznej Rosji. A naturalistyczne i często brutalne opisy przemocy, chorób i procesów życiowych mogą być niezbyt dobrze odbierane przez osoby nadwrażliwe.

Niektórym czytelnikom pewną trudność mogą przysporzyć w sporej dawce daty a także nazwy, nazwiska i zwroty w języku rosyjskim.

Cesarzowa Piotra to pozycja mocno angażująca emocjonalnie. Pokazująca człowieka wchłoniętego przez wielką historię i próbującego nie zgubić siebie. Autorka oddaje głos kobiecie, która w historii Rosji często była na marginesie. Porusza tematy aktualne i bardzo uniwersalne - władza, lojalność, wolność, tożsamość, pamięć.

Jak sama autorka w rozmowie dla Rzeczpospolitej wspomina: Forma ,,Cesarzowej Piotra" została zaprojektowana w bardzo precyzyjny sposób - monolog carycy toczy się w ostatniej dobie jej życia, kiedy wspomina chronologicznie wszystko, co jej się przytrafiło.

Z pełnym przekonaniem polecam pierwszy tom i z niecierpliwością oczekuję drugiego.