Kwiat wiśni i czerwona fasola
Durian Sukegawa

Słodko-gorzka opowieść o uprzedzeniach i przyjaźni

Na pierwszy rzut oka „Kwiat wiśni i czerwona fasola” to typowa japońska powieść o celebracji codziennych przyjemności i dążeniu do perfekcji w rzeczach najprostszych. Jej bohater, Sentarō, jest chłopakiem z trudną przeszłością, który musiał zrezygnować z marzeń o wykształceniu i karierze pisarza. Aby spłacić dług, podejmuje pracę w sklepiku z dorayaki – tradycyjnymi naleśnikami nadziewanymi pastą z fasoli azuki. Rutynowa praca nie daje mu jednak satysfakcji, klienci nie przybywają tłumnie po słodkości. Mężczyzna czuje, że życie przecieka mu przez palce.

Niespodziewanie rutynę Sentarō zakłóca pojawienie się Tokue – ekscentryczna staruszka proponuje, że zatrudni się w sklepiku, i szkoli chłopaka w trudnej sztuce przyrządzania doskonałego nadzienia, całkowicie zmieniając jego podejście do pracy. Pomiędzy dwójką bohaterów zaczyna zawiązywać się coraz silniejsza wieź.

„Kwiat wiśni i czerwona fasola” to powieść, która przyciąga feerią smaków i zapachów. Durian Sukegawa zwraca dużą uwagę na szczegóły i potrafi doskonale wyodrębnić je z przytłaczającej codzienności. W czasie lektury będziemy towarzyszyć Sentarō podczas długich godzin spędzanych za ladą sklepiku, gdy prowadzi rozmowy z kupującymi słodkości uczennicami, a za witryną wraz ze zmianami pór roku zakwitają wiśnie (sakura), a potem gubią płatki. Przyglądamy się Tokue, gdy ta pieczołowicie wybiera idealne fasolki i stara się „wsłuchać w ich historię”. Czytając opis gotowania pasty, niemalże nabiera się ochoty, by zajrzeć staruszce przez ramię i sprawdzić, jaki jest efekt.

Mimo że książka w wielu miejscach urzeka swym subtelnym pięknem, nie jest idylliczną opowiastką. Wręcz przeciwnie, zmusza czytelnika do konfrontacji z trudnymi tematami, przez wiele lat spychanymi w Japonii na margines świadomości, a i obecnie często traktowanymi jako tabu. Durian Sukegawa sprytnie wykorzystuje przyjemną otoczkę, by poruszyć kwestie, które budzą lęk, a momentami nawet odrazę. Głównym tematem powieści są różne formy społecznego wykluczenia. Zarówno Tokue, Sentarō, jak i najmłodsza bohaterka książki – uczennica o imieniu Wakana – poszukują wolności, szczęścia i spełnienia w społeczeństwie, w którym z różnych przyczyn czują się wyobcowani.

Durian Sukegawa doskonale pokazuje, że nawet gdy znikają fizyczne bariery, bardzo trudno walczyć o własne marzenia z ludzkimi uprzedzeniami, a także zmagać się z poczuciem pustki i samotnością. Autor kładzie duży nacisk na podkreślenie godności każdego człowieka, ale wybory, które przedstawia, nie są wcale jednoznaczne. Udaje mu się jednak uniknąć nachalnego moralizowania.

Fabuła książki nasycona jest symboliką. Każda z głównych postaci – a zwłaszcza Tokue – jest bardzo wyrazista. Zaletę powieści stanowi również język, którym Durian Sukegawa snuje swoją opowieść – jest on prosty, a jednocześnie wzruszająco poetycki.

-----------

Recenzja powstała na potrzeby serwisu Lubimyczytac. Za egzemplarz książki dziękuję Wydawnictwu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

"Urodziliśmy się, aby oglądać świat, aby go słuchać. On tylko tego pragnie."

Wspaniała przygoda czytelnicza, w niezwykły sposób zabiera myśli w ujmujący świat, zaprasza do wyjątkowego klimatu, pachnącego ulotnymi kwiatami wiśni, smakującego słodyczą i goryczą. Życie człowieka widziane z ogólnej i indywidualnej perspektywy, wpasowane w ślady przeszłości, a zarazem we współczesne odniesienia. Nie brakuje ciepłych barw łagodzących zimne nuty. Książka o tym, jak za sprawą nieprzychylnego losu i ludzkiego znieczulenia można stracić największe wartości w życiu człowieka, a jednak pomimo bolesnych doświadczeń nie poddać się rozgoryczeniu, powstać ze smutku, ujarzmić gniew, pogodzić się z nieuniknionym, ale nie zatracić siebie.

Lekarstwem dla cierpiącej duszy okazuje się czynienie zwykłego dobra, dostrzeganie drugiego człowieka, zaangażowanie w sprawy zwykłej codzienności. Uwielbiam historie, które nie tylko niosą cenne przekazy, ponadczasowy rytm, ideę międzykulturowego porozumienia, istotę złożonej ludzkiej natury, a przy tym podane są w malowniczej formie, co prawda oszczędnej w słowach, ale jak silnie brzmiącej w sercach, przyjemnie podsycającej emocje i pięknie odwołującej się do wyobraźni. Detale scenerii opowieści, gesty i słowa bohaterów precyzyjnie przemyślane, wyrażone w wyważony sposób, odwołujące się do uczuć.

Sentaro, znużony życiem niespełniony pisarz, prowadzi bar z tradycyjnymi japońskimi deserami. Wpadł w wir samotności, rutyny, niezadowolenia i zgorzknienia. Każdy dzień wydaje mu się taki sam, pozbawiony barw, zapachów, dźwięków i powodów do choćby chwilowej ekscytacji. Stopniowo wszystko wokół niego i w nim zmienia się, kiedy w barze pojawia się zagadkowa siedemdziesięciosześcioletnia Tokue Yoshii, kobieta niosąca mądrość i przenikliwość. Między kluczowymi postaciami rodzi się chęć poznania, więź zrozumienia i przyjaźni. Trudne wyzwania łączą osobliwym węzłem nici trzech pokoleń, wplatają w to echa przeszłości wymykające się usprawiedliwieniom i utożsamieniom. Kolejny raz czytelnicza propozycja serii z żurawiem przekonała mnie, a ta książka szczególnie, baśniowo i urzekająco.

bookendorfina.pl