Niewyjaśnione tajemnice II wojny światowej

„Niewyjaśnione tajemnice II wojny światowej” Williama Breuera to książka, która z pewnością zaciekawi każdego, kto choć trochę interesuje się historią – ale nie tą podręcznikową, tylko pełną niedopowiedzeń, dziwnych zbiegów okoliczności i historii, które brzmią jak gotowe scenariusze filmowe. Breuer zabiera czytelnika w podróż po mniej znanych, często zaskakujących epizodach z czasów II wojny światowej, których wspólnym mianownikiem jest to, że do dziś nie wszystko zostało w nich w pełni wyjaśnione. Tytuł idealnie oddaje charakter tej książki – to faktycznie zbiór tajemnic, niedopowiedzianych historii, zagadek z przeszłości.

Książka nie jest jedną spójną narracją, ale raczej zbiorem kilkudziesięciu krótkich rozdziałów – każdy poświęcony innemu tematowi. Mamy tu m.in. historię tajnych misji, niewyjaśnionych śmierci, zaginięć, błędnych decyzji dowódców czy podejrzanych przypadków „przypadkowego” wycieku informacji. Breuer pisze w sposób bardzo przystępny – jego styl przypomina nieco dziennikarza śledczego, który opowiada to, co udało mu się odkryć, ale jednocześnie pozostawia pewne pytania otwarte. Nie ma tu moralizowania ani oceniania – autor raczej dzieli się ciekawostkami i zostawia czytelnikowi przestrzeń do własnych wniosków.

To, co wyróżnia tę książkę, to właśnie ta mieszanka historii i tajemnicy. Breuer nie skupia się na wielkich bitwach czy ogólnych analizach politycznych – zamiast tego pokazuje wojenne kulisy, miejsca i zdarzenia, które w oficjalnej historii często zajmują margines albo wcale się w niej nie pojawiają. Dzięki temu książka ma wyjątkowy klimat – czyta się ją trochę jak zbiór opowieści przy ognisku, gdzie każda historia kończy się niedopowiedzeniem i budzi pytania typu „a co, jeśli…?”.

Oczywiście nie jest to książka bez wad. Największym zarzutem może być brak głębszego opracowania źródłowego. Breuer nie zawsze podaje konkretne źródła, niektóre historie są raczej powtórzeniem krążących od lat opowieści niż weryfikacją faktów. To sprawia, że bardziej wymagający czytelnicy, którzy szukają solidnie udokumentowanych analiz, mogą poczuć niedosyt. Ale z drugiej strony – to nie ma być naukowe opracowanie, tylko książka popularnonaukowa z nutą sensacji, i jako taka sprawdza się bardzo dobrze.

Warto też dodać, że książka idealnie nadaje się do czytania „na raty”. Każdy rozdział to zamknięta całość, więc można po nią sięgać nawet wtedy, gdy ma się tylko chwilę. To sprawia, że świetnie sprawdzi się jako lektura na wieczór czy w podróży – nie trzeba czytać od deski do deski, żeby czerpać przyjemność z lektury.

Podsumowując, „Niewyjaśnione tajemnice II wojny światowej” to pozycja, która może nie zadowoli wszystkich historyków, ale na pewno zaintryguje tych, którzy lubią historię widzianą z innej perspektywy – tej bardziej osobistej, tajemniczej i nieoczywistej. To książka pełna intrygujących historii, które rozpalają wyobraźnię i pokazują, że wojna to nie tylko front, ale też mnóstwo wydarzeń za kulisami, o których wciąż wiemy zaskakująco mało. Idealna dla ciekawych świata.