Polscy nobliści schodzą z piedestału. Nowa książka Sławomira Kopra

Do grona polskich literackich noblistów, Henryka Sienkiewicza, Władysława Reymonta, Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej, dołączyła Olga Tokarczuk. Laureatka Literackiej Nagrody Nobla za 2018 rok została wyróżniona przez Akademię Szwedzką za „narracyjną wyobraźnię, która wraz z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic, jako formę życia".

I właśnie jako takich „spiżowych", dotykających istoty człowieczeństwa, widzących więcej i lepiej zwykliśmy postrzegać naszych noblistów, zupełnie pomijając ich ludzką stronę. W przypadku Olgi Tokarczuk, która jest blisko czytelników, często się z nimi spotyka i rozmawia, takie odbrązowienie nie jest potrzebne. Ale Sienkiewicz? Miłosz? Reymont?  Szczęśliwym trafem kilka dni temu nakładem Wydawnictwa Harde ukazała się książka Nobliści skandaliści poświęcona polskim noblistom autorstwa Sławomira Kopra. 

Autor, nie zapominając o osiągnięciach laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie literatury i nauki, koncentruje się na ich „ludzkim wymiarze”. Dzięki temu schodzą z pomników, odzyskują życie. Jak twierdzi Sławomir Koper, pokazanie polskich noblistów przez pryzmat prywatnego życia daje prawdziwy wizerunek osoby, którą zna się tylko z podręczników - bez posypywania „dydaktycznym lukrem”. Dzięki temu zyskują na autentyczności i stają się bardziej zrozumiali.

W książce Nobliści skandaliści Sławomir Koper opisuje skomplikowane stosunki Marii Skłodowskiej-Curie z córkami i jej romans z żonatym fizykiem Paulem Langevinem, z powodu którego omal nie cofnięto decyzji o przyznaniu jej po raz drugi Nagrody Nobla. Relacjonuje miłość Henryka Sienkiewicza do pięknej Heleny Modrzejewskiej i jego zauroczeń innymi kobietami. Wędruje krętymi ścieżkami życia Władysława Reymonta – od czeladnika krawieckiego, aktora w wędrownych trupach teatralnych, robotnika kolejowego, medium na seansach spirytystycznych... Nie zapomina o tym, że pisarz mógł całkowicie poświęcić się literaturze dopiero po sfałszowaniu świadectwa lekarskiego i wyłudzeniu ogromnego odszkodowania.

Sławomir Koper portretuje również Wisławę Szymborską i Czesława Miłosza. Pisze o miłościach i namiętnościach poety, a także jego rodzinnych dramatach związanych choćby z chorobą syna. I o żonie Janinie, której poeta poświęcił jeden ze swych najpiękniejszych wierszy:

Kochałem ją, nie wiedząc, kim była naprawdę. / Zadawałem jej ból, goniąc za moją ułudą. /
Zdradzałem ją z kobietami, jej jednej wierny. / Zaznaliśmy wiele szczęścia i wiele nieszczęścia.

Wydawnictwo Harde poleca książkę Sławomira Kopra Nobliści skandaliści. To fascynująca lektura, odsłaniająca nieznane wydarzenia z życia ludzi, których podziwiamy. Kupicie ją w popularnych księgarniach internetowych: