Uczelnie zawieszają studia z literatury. Powód? Nie ma po nich przyszłości 

W nowym roku akademickim na niektórych uczelniach w Wielkiej Brytanii nie rozpocznie się kształcenie w ramach studiów z literatury angielskiej. Kierunek został zawieszony przez Uniwersytet Sheffield Hallam, a działania władz uczelni oraz rządu skrytykował m.in. pisarz Philip Pullman.

Fotografia ilustracyjna / Pexels

Oferta studiów z literatury angielskiej oraz innych kierunków humanistycznych będzie znacznie bardziej okrojona podczas rekrutacji do brytyjskich uczelni od przyszłego roku akademickiego. Wszystko jest skutkiem zmian, do jakich dochodzi na uniwersytetach po reformach wprowadzonych przez brytyjski rząd. Jedna z uczelni – Shaffield Hallam University – zdecydowała się zawiesić kierunek literatura angielska. 

Nie będzie studiów literaturoznawczych? 

W ostatnim czasie brytyjski rzad podjął decyzję o niefinansowaniu z publicznych środków kształcenia studentów na kierunkach, po których przynajmniej 40% absolwentów nie otrzymuje stanowisk dla pracowników o wysokich kwalifikacjach. Pokłosiem tej decyzji – jak wskazują brytyjskie media – jest częściowe ograniczenie studiów z zakresu nauk humanistycznych, w tym literaturoznawstwa. 

Może zainteresować cię także...

• Zmiany na liście lektur. Co tak naprawdę oznacza to dla kształcenia literackiego?
• Język polski zmienił się przez pandemię
• Ministerstwo edukacji kończy prace nad nową listą lektur 

Jedną z uczelni, która na skutek zmian zdecydowała się zrezygnować z dość znanego kierunku – literatury angielskiej – jest Uniwersytet Sheffield Hallam. Studenci nie mogą aplikować na ten kierunek w rekrutacji na nowy rok akademicki.

W rozmowie z The Guardian rzecznik prasowy uczelni wskazywał, że jedynym z powodów zawieszenie studiów, jest brak zainteresowania studentów. Brytyjska stacja ITV podaje z kolei, że zainteresowanie naukami humanistycznymi w ciągu ostatniej dekady odnotowało spory spadek. Stacja dodaje także, że plany znacznego ograniczenia kierunków humanistycznych mają inne uczelnie z Wielkiej Brytanii – Roehampton i Wolverhampton.

Philip Pullman krytykuje rezygnację ze studiów literaturoznawczych 

O podjętej przez Shaffield Hallam University bardzo głośno zrobiło się nie tylko w krajowych mediach, ale także – w środowisku akademickim i związanym z literaturą. Jako jedna z pierwszych w tej sprawie wypowiedziała się pracowniczka naukowa z Shaffield Hallam, doktor Mary Peace, która prowadzi kursy z zakresu literatury angielskiej. 

Upadek humanistyki po latach dziewięćdziesiątych to wandalizm kulturowy

– napisała na Twitterze.

Wykładowczyni dodała także, że w dzisiejszych czasach niezwykle istotne jest, by zrozumieć, czym tak naprawdę jest manipulacja językowa oraz jaki ma ona wpływ na opowiadanie historii. Takich umiejętności uczy m.in. nauka na studiach literaturoznawczych. 

W rozmowie z Guardianem wypowiedzieli się także pisarze, w tym Philip Pullman. Autor bestsellerowego Zorzy polarnej (pierwsza część zekranizowanego cyklu Mroczne materie) uznał, że brak możliwości nieodpłatnego kształcenia na studiach literaturoznawczych, doprowadzi do „psychicznego i emocjonalnego głodu”. 

Badania literatury nie powinny być luksusem dla bogatej mniejszości zepsutych i uprzywilejowanych estetów, ale źródłem cennej prawdy i życia, do którego każdy z nas ma prawo

– powiedział autor. 

Zamknięcie literatury angielskiej skrytykowali także m.in. James Graham, popularny scenarzysta oraz autorka powieści Wąż z Essex – Sarah Perry. 

Creative writing i łączone studia humanistyczne

Rzecznik prasowy Shaffield Hallam zapewnił, że zamknięcie kierunku nie spowoduje zwolnień naukowców-literaturoznawców. W ofercie uczelni powstanie nowy kierunek, na który składać się będą elementy studiów literaturoznawczych, językoznawczych oraz creative writingu. Tak skonstruowane, alternatywne studia wobec klasycznej literatury angielskiej, mają na nowo zainteresować studentów naukami literaturoznawczymi i stanowić ciekawą opcję dla potencjalnych pracodawców.

Może zainteresować cię także...

• Nie tylko folwark zwierzęcy. O codzienności autora „Roku 1984”
• Tajemnica „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego
• Nienormatywni. Polscy pisarze „odbrązowieni”

Warto zauważyć, że podobna oferta od kilku lat dostępna jest także na polskich uczelniach. W przeszłości dla studentów zainteresowanych literaturą i językiem polskim, dostępna była właściwie jedynie filologia polska. Na kierunek składają się przedmioty z zakresu nauk językoznawczych (gramatyka i historia języka polskiego), jak i literaturoznawczych (historia literatury polskiej). 

W ostatnich latach uczelnie postawiły jednak na węższe, bardziej sprofilowane kierunki humanistyczne. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego zamiast specjalizacji w ramach filologii polskiej, oferuje kilka odrębnych kierunków, m.in. edytorstwo, polonistykę antropologiczno-kulturową, język polski w komunikacji społecznej, polonistykę-komparatystykę, krytykę literacką oraz przekładoznawstwo literacko-kulturowe.

Na Uniwersytecie Śląskim prężnie działa sztuka pisania. Jest to odpowiednik studiów creative writing. W ramach kierunku studenci biorą udział w warsztatach pisarskich, ale też poznają teksty należące do kanonu literatury polskiej oraz literatury światowej i zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami związanymi językoznawczymi. UŚ był jedną z pierwszych uczelni w Polsce, która wprowadziła ten kierunek. Obecnie sztuka pisania działa także m.in. na Uniwersytecie Warszawskim oraz Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. 

Może zainteresować cię także...

• „Ideologia gender” w podręczniku do historii i społeczeństwa. Kontrowersje
• Spalono nową powieść Olgi Tokarczuk. Płonęła wystawa niezależnej księgarni
• Bestsellery z każdym rokiem stają się coraz krótsze! 

Na Uniwersytecie Rzeszowskim – oprócz tradycyjnej filologii polskiej – działa także kierunek polonistyka stosowana. Zgodnie z zapowiedziami uczelni, absolwent uzyskać ma nie tylko wiedzę z zakresu języka, literatury oraz kultury polskiej, ale także – podstawową wiedzę z zakresu ekonomii, prawa oraz socjologii.

Rekrutacja na polskich uczelniach rozpoczęła się w czerwcu i w pierwszej turze potrwa najczęściej do pierwszej połowy lipca. Studia z zakresu literaturoznawstwa realizowane są zarówno w formie studiów I, jak i II stopnia. Literaturoznawstwo jest także jedną z dyscyplin, w ramach których można podjąć studia doktoranckie.