Bez pożegnania

Saga rodzinna to według odpowiednich źródeł, powieść przedstawiająca dzieje kilku pokoleń jednego rodu na tle historyczno-obyczajowym. Znaczące wydarzenia historyczne, ukazane z perspektywy zwykłego człowieka, łączą się więc ściśle z prywatnymi losami bohaterów opisanych w książce. Saga rodzinna nosi też w sobie istotne cechy powieści realistycznej, której głównym celem jest rzeczywiste portretowanie rzeczywistości, bez zbędnych ubarwień i ozdobników, które niepotrzebnie przerysowują prawdziwe realia. Dotychczas nieczęsto miałam okazję sięgać po książki reprezentujące losy jednego rodu przez kilka kolejnych tomów, dlatego z niemałym zainteresowaniem sięgnęłam po powieść Barbary Rybałtowskiej "Bez pożegnania", której akcja umiejscowiona jest tuż przez wybuchem II wojny światowej. Główna bohaterka książki - Zosia, wraz ze swoją niespełna trzyletnią córeczką Kasią, spędza upalne lato 1939 roku u rodziny swojego męża na wsi. Prawdziwie sielski obraz, który istotnie wyłania z pierwszych kart powieści, szybko jednak zostaje zburzony, poprzez krążące wokół pogłoski o nadchodzącej wojnie. Przemarsz wojsk rosyjskich przekreśla jednoznacznie i szybko spokój mieszkańców wsi, przynosząc z sobą krwawe żniwo ludzkich nieszczęść. Powszechne wywózki na Syberię stają się rzeczywistym koszmarem. Główna bohaterka, wraz ze swoją malutką córeczką, podziela los tysiąca Polaków, zostając wysłana do katorżniczej pracy w głąb Rosji. Zosia, początkowo budując wokół siebie wizerunek kobiety niezwykle słabej i bezbronnej, szybko przechodzi, godną podziwu, wewnętrzną przemianę. Brutalna rzeczywistość serwowana Polakom przez rosyjskiego okupanta, w połączeniu z bezwzględnym i surowym klimatem Syberii, wystawia bowiem na śmiertelną próbę tysiące bezbronnych kobiet i dzieci. Ciągły głód, ciężka i wykańczająca praca ponad ludzkie siły, nieustanny strach o życie najbliższych osób oraz bestialskie warunki w zamieszkiwanych barakach to brutalny obraz upodlenia człowieka. Autorka, bez zbędnego owijania w bawełnę, przedstawia bolesną rzeczywistość, która jest realnym odbiciem naszej wspólnej historii. Czytelnik, na podstawie niezwykle trudnych losów bohaterów powieści, w których widmo śmierci stanowiło podstawowe ogniwo ich codziennej egzystencji, ma niepowtarzalną okazję ujrzeć prawdziwy, niemal żywy obraz życia tysięcy Polaków zesłanych na Syberię. W ogólnej wizji bólu i nieszczęścia, którą autorka przedstawiła w swojej powieści, przebija się jednak również delikatna iskra nadziei, która ma szansę szerzej rozbłysnąć, dzięki zadziwiającej sile i odwadze wybranych jednostek, do których niezaprzeczalnie można zaliczyć niezwykłą postać Zosi. Kobieta, walcząc o życie własnej córki, dokonuje czynów niemal heroicznych. Pracuje w pocie czoła o kawałek chleba, nie zatracając przy tym swojej dawnej empatii i wrażliwości. Kobieta wzbudza w czytelniku niezwykły podziw, przede wszystkim, dla jej ogromnej energii i optymizmu, który w żadnym wypadku nie gaśnie, mimo brutalnej rzeczywistości życia na Syberii. Narracja pierwszoosobowa, która wykorzystana jest w powieści, umożliwia czytelnikowi poznanie wszystkich myśli bohaterki, jej nieustającego i prześladującego poczucia strachu, który umiejętnie stara się ukryć przed córką, pod maską szczerego uśmiechu i radości. Początkowo, nie potrafiłam wczuć się w pełni w specyficzną atmosferę książki. Narracja pierwszoosobowa przedstawiona w czasie teraźniejszym, była dla mnie toporna i mało wciągająca. Momentami miałam wrażenie, iż opisywana historia stanowi tylko niejaką relację głównej bohaterki. Jednakże, z każdą kolejną stroną, klimat powieści był mi coraz bliższy, losy samych postaci przeżywałam szczerze wraz z nimi, a narracja jakby zmieniła nieco swój oficjalny ton. ,,Bez pożegnania", pomimo wielu bezwzględnych, a przy tym realnych obrazów upodlenia człowieka, stanowi przede wszystkim powieść o niezwykłej sile miłości matki do dziecka. Warto podkreślić, iż nie jest to w żadnym wypadku powieść trudna, która swoją niełatwą historią, obciąża boleśnie czytelnika. Wręcz przeciwnie. Powieść charakteryzuje przede wszystkim ciepły i przyjazny wydźwięk, który w cieniu ogólnych trudów, nabiera jeszcze głębszego znaczenia.

Informacje dodatkowe o Bez pożegnania:

Wydawnictwo: Axis Mundi
Data wydania: 2008-01-23
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 83-922507-2-9
Liczba stron: 224
Dodał/a opinię: kawusiaaa