Czerń i purpura

W ostatnim czasie powstało bardzo dużo książek, które poruszają temat obozów koncentracyjnych. Nie można powiedzieć by tego typu literatura mogła należeć do lekkich i przyjemnych. Wprost przeciwnie. Literatura obozowa dotyka tematów, które są trudne i bolesne, ale jednocześnie niezwykle ważne, choć wiele osób uszeregowało ją w dziale przeszłość, do której nie trzeba wracać. Z czym ja zupełnie się nie zgadzam.
Należy mówić o tym co działo się w czasie II wojny światowej, czego dopuścili się Niemcy. Należy pamiętać o niewyobrażalnym okrucieństwie , o zbrodniach i ofiarach.
Auschwitz Birkenau stało się symbolem holocaustu i nieludzkiego traktowania oraz masowych mordów. Czy jednak możliwe jest by w tym piekle na ziemi zrodziło się coś tak pięknego jak miłość? Czy obok umierających i głodujących ludzi, obok śmierci i ludzkiego upodlenia może dojść do głosu uczucie?

Okazuje się że tak i właśnie taką opowieść porusza Wojciech Dutka w swojej książce „Czerń i purpura”. Opowiada historię inspirowaną prawdziwymi wydarzeniami, która zgodnie z logiką nie miała prawa się wydarzyć.

Ona słowacka żydówka, która trafia do obozu koncentracyjnego w jednym z pierwszych transportów. On austriacki żołnierz SS, bez mrugnięcia okiem wykonujący wyroki na wrogach narodu niemieckiego. Spotykają się w Auschwitz, dwie skrajności, które dzieli wszystko od pochodzenia i wiary po nadzieję na przyszłość. Kat i ofiara, przedstawiciel rasy aryjskiej i żydówka, żołnierz obozu i więźniarka. W jaki sposób przetną się ich drogi?

Książkę dosłownie pochłonęłam, styl autora w pełni oddaje realizm przedstawionych wydarzeń. W kreowaniu fabuły okazał się bardzo wyważony, nie jest melodramatyczna, nie ma w niej banałów. Wojciech Dutka stworzył coś naprawdę pięknego, ubrał w słowa historię opierającą się na prawdziwych wydarzeniach, co więcej czytelnik może poczuć się częścią tej historii. Na własnej skórze czujemy grozę sytuacji, ponieważ świetnie odwzorowany został klimat obozu zagłady. Prosty język pozwala skupić się na tym co w tej książce najważniejsze czyli historii. Książka jest bardzo dobrze udokumentowana. Autor jako historyk bardzo obrazowo, ciekawie i co najważniejsze rzetelnie przedstawił realia życia tuż przed wojną, widzimy jak funkcjonowało społeczeństwo i jakie były nastroje po jej rozpoczęciu. Wreszcie znajdujemy się w Auschwitz, czyli tam gdzie Bóg nie zagląda, gdzie bliżej przyjrzymy się machinie śmierci, warunkom obozowym i działaniu godzącym w godność człowieka. Co ważne rzeczywistość ta przedstawiona jest z skrajnych perspektyw. Z jednej strony Żydów mieszkających w Słowacji, których status majątkowy, życie zawodowe i towarzyskie uległy całkowitej degradacji, z drugiej zaś oddaną sprawie rodzinę Austriacką, która zaślepiona jest rozgłaszaną przez nazistów propagandą i chorą ideologią. Wojciech Dutka oddał prawdę historyczną, a jednocześnie ukazał zagadnienia dotyczące ludzkiej natury.

Myślę ze książkę czyta się tak dobrze również ze względu na nieprzewidywalność, jak również świetnie wykreowanych i nakreślonych bohaterów. Zaglądamy w ich myśli, angażujemy się w ich losy, ich uczucia, emocje które odczuwają są wręcz namacalne. Razem z Wunschem przezywamy wewnętrzną przemianę, wraz z Mileną odczuwamy strach i rozterki.

Szczególnie zapada w pamięć portret charakterologiczny Wunscha, postaci niezwykle niejednoznacznej. Na naszych oczach w bohaterze zachodzi metamorfoza. Najpierw z wrażliwego, szczerego chłopaka w podatnego na wpływy żołnierza, a następnie z esesmana w zdolnego do wszystkiego dla miłości mężczyzny. Szczególna ciekawa jest ta pierwsza bo ukazuje mechanizmy jak rodzi się zło, jak wiele potrzeba czynników by w człowieku zabić wrażliwośc i odwołać się do najniższych instynktów. Wędrujemy po mrokach duszy mężczyzny i słuchamy jego sumienia, jesteśmy rozdarci pomiędzy obowiązkami a miłością. Jest to niezwykłe studium psychiki. Pewne wydarzenia staja się pretekstem do głębsego poznania jego uczuć. Dla mnie jednym z najbardziej wstrząsających jest opis pierwszego zagazowania w którym uczestniczył Franz, autor nie oszczędzał szczegółów dotyczącej przebiegu całej procedury, opis ten na długo pozostanie w mojej pamięci.

Autor tym samym wskazuje że nic nie jest czarne i białe, za zachowaniem człowieka stoi mnóstwo bolesnych zdarzeń, w żadnym razie go nie usprawiedliwiającym, ale jednak rzucającym nowe światło na jego osobę.

Wojciech Dutka stworzył opowieść uderzającą w najgłębsze struny mojego serca. Mądrą, wzruszającą i wartościową. Historia o miłości niezważającą na przeciwności, na przekór bezwzględnej machinie śmierci, o wyborach, które na zawsze odciskają w nas piętno, o wierze i buncie wobec Boga, o nadziei i pokonywaniu własnych słabości i walce z samym sobą. Ksiązka jest pełna moralnych dylematów, wreszcie możemy rozważyć często przytaczaną maksymę „kto ratuje jedno życie, to tak jakby ratował cały świat”. Czy uratowanie i pomoc Żydówce usprawiedliwia moralnie wobec innych czynów?

Autor ukazuje że nigdy nie jest za późno, by znaleźć właściwą drogę i czynić dobro, ważne jest jednak by ponieść konsekwencje swoich wyborów. Przywraca tym samym wiarę w drugiego człowieka.

Gdyby nie książka „Czerń i purpura zapewne nie usłyszałbym o historii żołnierza SS i Żydówki. Nie pomyślałabym ze to w ogóle możliwe. Dzięki niej na zawsze w całym tym okrucieństwie i śmierci będę dostrzegać promyk nadziei.

Myślę że powiedzenie że ją polecam to za mało, trzeba koniecznie ją przeczytać bo jest to kawałek solidnej wartej uwagi literatury. Warto po nią sięgnąć by nie zapomnieć o tych wydarzeniach ale i ludziach których próbowano wymazać z kart historii.

Informacje dodatkowe o Czerń i purpura:

Wydawnictwo: Albatros
Data wydania: 2013-05-24
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 978-83-7885-636-8
Liczba stron: 456
Dodał/a opinię: kamila9314