Mieszkanie na ostatnim piętrze

Książce ,,Mieszkanie na ostatnim piętrze" Agaty Zamarskiej najbliżej do thrillera psychologicznego utrzymanego w klimacie noir.  Choć jest to trzecia książka w dorobku autorki, to dla mnie jest to pierwsze spotkanie z jej twórczością. Dobrana do tytułu okładka przyciąga wzrok, zaciekawia i intryguje zachęcając do sięgnięcia po powieść.

Fabuła zbudowana jest wokół tajemniczej, tragicznej śmierci młodej dziewczyny zamieszkałej na ostatnim piętrze starej kamienicy. Kiedy Karolina Umianowska po niespodziewanym telefonie wraca do Polski uświadamia sobie, że nie będzie już miała okazji szczerze porozmawiać z młodszą siostrą. 29-latka spadła z balkonu swojego mieszkania. Czas sprzątania jej mieszkania Karolina postanawia wykorzystać na to, by dowiedzieć się więcej o siostrze od mieszkańców kamienicy. Wiedza, którą stopniowo zdobywa sprawia, że zaczyna mieć wątpliwości czy śmierć Moniki rzeczywiście była wypadkiem. Jak skończy się prywatne śledztwo Karoliny? Wejdźcie do kamienicy na warszawskiej Pradze i przekonajcie się jakie tajemnice skrywają jej mieszkańcy.

Pisarka porusza w swojej powieści wiele tematów. Zastanawia się, co wpłynęło na brak więzi między siostrami i w jaki sposób wynikało to z ich sytuacji rodzinnej. Co sprawiło, że obie odkładały szczerą rozmowę o tym, co się wydarzyło w ich życiu kiedyś i co działo się teraz. Rozważa, jak samotność wpływa na nadmierną ufność wobec innych. Do czego są w stanie posunąć się ludzie w celu zdobycia tego na czym im zależy, ochrony swojej rodziny czy chronienia swojego wizerunku. Jak łatwo wyciągnąć fałszywe wnioski bazując na swoich przypuszczeniach i błędnych przesłankach. W opisywanych wątkach przewija się także zazdrość, żal, potrzeba bliskości, ale też chciwość i łatwowierność.

Psychologiczne portrety postaci wykreowane zostały w sposób bardzo realistyczny i wiarygodny. Narracja pierwszoosobowa powoduje, że pisarka nie tylko lepiej pokazuje przeżycia, myśli i emocje głównej bohaterki, ale przez nią łatwiej manipuluje emocjami czytelnika. Emocje Karoliny udzielają się czytelnikowi coraz bardziej wiążąc go z bohaterką i nie pozwalając na odłożenie książki. Karolina jest pełna żalu do siebie, że tak długo zwlekała z nawiązaniem relacji z siostrą, a teraz jest za późno. Próbuje to jakoś nadrobić wchodząc w relacje z jej sąsiadami. Jest ciekawa życia Moniki i tego, jak ją spostrzegali sąsiedzi. Poznając coraz bliżej Tamarę i jej córkę, Filipa, panią Helenę i jej syna, przyjdzie jej przeżyć wiele emocjonujących chwil i nie raz zostanie zaskoczona. Wszyscy są bowiem początkowo mili i sympatyczni, zewnętrznie atrakcyjni, a ich powierzchowność budzi sympatię. Niestety przy bliższym poznaniu tracą swój początkowy urok ukazując negatywne cechy swojego charakteru. Także przedstawiany przez nich na początku znajomości pozytywny obraz Moniki, bo jakimś czasie okazuje się inny. Ujawniają się wzajemne animozje, a nawet wrogość między siostrą Karoliny a poszczególnymi sąsiadami. Początkowa ciekawość i radość z nowych znajomości z czasem zastępują u dziewczyny niepokój, a potem nawet strach. Ale też rodzi się w niej bunt, opór, chęć walki i pragnienie odkrycia prawdy o śmierci siostry, która staje się coraz bardziej podejrzana. Z czasem Karolina czuje się coraz bardziej osaczona i samotna, nie wie komu zaufać, z kim podzielić się wątpliwościami.

Ciekawym zabiegiem autorki jest struktura fabuły. Mamy dwie płaszczyzny czasowe.  W pierwszej główną postacią i narratorką jest Karolina, a wydarzenia toczą się chronologicznie w czasie rzeczywistym. Wydarzenia płaszczyzny retrospektywnej dotyczą Moniki i tutaj otrzymujemy krótkie relacje rozpoczynające się 2 lata przed jej śmiercią, a kończą opisem wieczoru jej śmierci. Te rozdziały umieszczone są w książce naprzemiennie, pierwsze są rozbudowane, dłuższe, drugie to krótkie wstawki, jak migawki z życia. Te retrospekcje z jednej strony wybijają nas z czytanego rytmu, a z drugiej wprowadzają dodatkowe informacje o Monice.

Dobrze dobrane do fabuły jest miejsce akcji, którym jest stara, nieremontowana kamienica na warszawskiej Pradze, częściowo tylko zamieszkała. Następny element tworzący atmosferę to mieszkańcy kamienicy - samotna matka po przejściach z kilkuletnią córką, pisarz horrorów i starsza pani z początkami demencji. Następnie czas akcji - jesień i zima, czyli deszcz, zimno, ponuro i nieprzyjemnie. Całość tworzy duszny klimat pełen niepokoju i napięcia. To napięcie pisarka bardzo umiejętnie stopniuje.  Akcja powoli posuwa się do przodu, poznajemy sąsiadów, widzimy budujące się relacje, ale niepokój i niedopowiedzenia stopniowo gęstnieją. Ujawniają się kolejne kłamstwa i dziwne zachowania poszczególnych postaci. Pojawiające się osoby z zewnątrz odkrywają przed Karoliną tajemnice skrywane przez siostrę. Tu nie ma nagłych zwrotów akcji, ale jakby odnajdywanie zawartości kolejnego schowka w szafie, czy otwarcie kolejnej szuflady w porządkowanym mieszkaniu. Okazuje się, że Monika była zupełnie inna niż myślała o niej Karolina, miała tajemnice i wrogów. Dodatkowe zamieszanie w umyśle czytelnika wprowadzają rozdziały bezpośrednio pokazujące życie Moniki. Zakończenie mnie zupełnie zaskoczyło.

Fabuła jest moim zdaniem bardzo ciekawa, a sposób poprowadzenia akcji intrygujący. Bohaterowie wiarygodni, zaskakujący i pełni tajemnic. Postawa Karoliny i jej dążenie do odkrycia prawdy o siostrze pokazało, że mimo wszystkiego co się wydarzyło w ich życiu siostrzane więzi były silne. Po lekturze mam dwie refleksje. Pierwsza związana jest z tym, że odkładanie spraw na później jest błędem, bo tego ,,później" może nam zwyczajnie zabraknąć. A druga odnosi się do dwulicowości ludzi w relacjach, szczerość i dyskrecja są niestety rzadkie i dlatego trzeba uważać komu powierza się swoje sekrety.

Agata Zamarska wciągnęła mnie w poplątany świat emocji i tajemnic, gdzie nikt nie jest taki jakim się wydaje na pierwszy rzut oka. Pokazała jak płynne są granice ludzkiej moralności. Zaczynająca się dość niewinnie historia stopniowo przeradza się w nieodkładany i niesamowicie wciągający thriller, którego zakończenie było, przynajmniej dla mnie, totalnie zaskakujące. 

Informacje dodatkowe o Mieszkanie na ostatnim piętrze:

Wydawnictwo: Filia
Data wydania: 2025-07-09
Kategoria: Kryminał, sensacja, thriller
ISBN: 9788384024263
Liczba stron: 352
Dodał/a opinię: EMOL

Tagi: Thrillery i suspens