Rodzinny wyjazd

„Rodzinny wyjazd” jest drugą książką w dorobku Bev Thomas, wieloletniej psycholożki klinicznej w angielskiej Narodowej Służbie Zdrowia i konsultantki w zakresie zdrowia psychicznego.  Wydawca zaklasyfikował powieść jako thriller psychologiczny, ale moim zdaniem nie jest to typowy thriller, jest tu sporo wątków obyczajowych i zbyt mało dusznego klimatu thrillera.

Miejscem akcji jest letniskowa angielska wioska na wybrzeżu Dorset. Małżeństwo lekarki rodzinnej Jess i scenarzysty filmowego Roba przyjeżdża tutaj wraz z dwójką małych dzieci na letni wypoczynek. Początkowo na zasadzie retrospekcji poznajemy wcześniejsze życie Jess i jej trudności z pogodzeniem aktywności zawodowej z obowiązkami domowymi. Lekarka nadmiernie koncentruje się na problemach pacjentów i z czasem ponosi skutki takiego funkcjonowania, które negatywnie odbija się na jej zdrowiu psychicznym i pracy. Jednocześnie śledzimy nawiązywanie znajomości z innymi mieszkańcami Langton – z Helen, jej dziećmi i mężem, rodziną autystycznego chłopca oraz innymi sąsiadami. W tej części akcja płynie wolno, niespiesznie, autorka bardziej koncentruje się na przeżyciach i analizach psychologicznych narratorki niż dynamice wydarzeń. Stopniowo akcja się zagęszcza, pojawiają się informacje o Patty, siostrze Helen i jej rodzinie oraz niepokojące wiadomości o nietypowych zachowaniach ojca Jess. Napięcie narasta aż do punktu kulminacyjnego, kiedy zostajemy zaskoczeni przez niespodziewane zdarzenia. Potem sytuacje się wyjaśniają, ale pozostawiają czytelnika z natłokiem informacji, emocji i materiału do refleksji.

Głównym przesłaniem książki i celem Bev Thomas było pokazanie, że kobiety doświadczające przemocy domowej nie otrzymują należytej pomocy i wsparcia, na jakie zasługują. Obok tego pojawiły się w powieści takie tematy jak sekrety rodzinne, choroba psychiczna w rodzinie, molestowanie, radzenie sobie z autyzmem dziecka, nadmierne angażowanie się w obowiązki zawodowe. Zostały one przedstawione w sposób przemyślany i realistyczny oraz dobrze powiązane ze sobą. Jednakże takie nagromadzenie trudnych tematów osłabia, w moim odczuciu, wiodący przekaz związany z problemem przemocy w rodzinie. 

Na uwagę zasługuje ciekawa kreacja postaci, które są złożone i dobrze opisane od strony psychologicznej. Bohaterowie reprezentują określone typy zachowań, a także realistycznie i naturalnie ukazują sposoby radzenia sobie z różnymi życiowymi problemami. Każdy ma swoją „historię” do opowiedzenia. Ja chciałabym zwrócić uwagę na dwie kobiece postacie w powieści. Pierwszą jest narratorka i główna bohaterka Jess. Jako lekarka rodzinna kobieta zwraca uwagę różne aspekty życia swoich pacjentów, koncentruje się nie tylko na fizycznych obawach chorób. Jest empatyczna, dociekliwa, uważna. To jej zaangażowanie zostało przez innych współpracowników przychodni określone przez jej współpracowników jako „nadmierne” a jej działania „nadmiernie podnosiły poprzeczkę”. Kiedy doszły jej obowiązki związane z opieką nad dwójką małych dzieci nastąpiło przeciążenie i trudności z prawidłową, realną oceną niektórych sytuacji, ale także z oceną własnych możliwości przez Jess. Pisarka pokazuje źródła tej postawy życiowej u Jess. A także jak ważne jest dbanie o siebie, stawianie sobie i innym granic, kiedy pracujemy z ludźmi w zawodach nastawionych na pomaganie. Myślę, że jest to bardzo ważny przekaz dla wielu osób, które mając dobre intencje mogą nieświadomie szkodzić sobie i innym. Ale z drugiej strony rodzi się refleksja czy nie taki właśnie powinien być lekarz rodzinny. Znalezienie balansu jest na pewno trudne w tym zawodzie i w jemu podobnych.

Drugą wzbudzającą wiele emocji postacią jest Helen. Perfekcjonistka, która jest doskonale przygotowana do każdej sytuacji, której Jess zazdrości tego „bycia idealną” mamą, żoną, gospodynią domową. Poznanie jej sytuacji życiowej, obnażenie mechanizmu relacji małżeńskiej w jakiej się znalazła i która wymagała od niej perfekcjonizmu pokazuje jak fałszywa może być ocena człowieka dokonana na postawie tego co widzimy. To czego się dowiadujemy o życiu Helen budzi niedowierzanie, zaskoczenie a nawet przerażenie. Duże wrażenie na mnie zrobiły jej bardzo trafne spostrzeżenia dotyczące instytucjonalnej i społecznej pomocy rodzinom uwikłanym w przemoc domową. W obliczu wydarzeń, które stały się udziałem jej i jej najbliższych okazała się bardzo silną psychicznie i mądrą życiowo kobietą. Uważna lektura i analiza zachowania obu kobiet jest dobrą lekcją, z której warto wyciągnąć wnioski.

Fabuła powieści jest złożona, z kilkoma wątkami pobocznymi i zawiera wiele trafnych obserwacji ludzkich zachowań. Pisarka nierównomiernie rozłożyła napięcie i dynamizm, co może być dla niektórych czytelników utrudnieniem podczas lektury.  Mnie podobały się plastyczne opisy otoczenia, które tworzyły tło różnych scen, zarówno tych spokojnych, refleksyjnych jak i bardziej dramatycznych. Styl autorki można określić jako opisową prozę, ze względu na dużą wagę jaką przykłada do szczegółowych i plastycznych opisów postaci, relacji między nimi, otoczenia i zachodzących zjawisk.

„Rodzinny wyjazd” jest skłaniającą do refleksji lekturą wykorzystującą pozornie lekką wakacyjną scenerię do pokazania ważnych społecznie problemów. Lato i nadmorskie wybrzeże stają się miejscem ujawnienia się rodzinnych dramatów i czasem weryfikacji sposobu patrzenia na innych ludzi. Czytelnicy oczekujący zaskakujących zwrotów akcji i mrocznej atmosfery mogą być rozczarowani, ale moim zdaniem jest to przemyślana książka, która porusza wiele istotnych społecznie problemów zachęcając do refleksji nad nimi. 

Informacje dodatkowe o Rodzinny wyjazd:

Wydawnictwo: Filia
Data wydania: 2025-05-28
Kategoria: Kryminał, sensacja, thriller
ISBN: 9788384022450
Liczba stron: 400
Tytuł oryginału: The Family Retreat
Dodał/a opinię: EMOL

Tagi: Thrillery i suspens