Rok 1984
George Orwell

"Rok 1984" - rządy Wielkiego Brata

"Rok 1984" jest antyutopią, przedstawiającą wizję społeczeństwa wynaturzonego, ograniczającego swobody obywateli.

Istnieją takie książki, które zapadają w pamięć. Do niektórych z nich lubi się wracać i za każdym razem odkrywa się w nich coś nowego. Dla mnie jedną z takich książek jest "Rok 1984" George'a Orwella, który czytałam po raz pierwszy w liceum.

Akcja powieści rozgrywa się w Oceanii, państwie totalitarnym, rządzonym przez Partię, która cały czas inwigiluje swoich obywateli. W każdym domu zainstalowany jest teleekran, który jest jednocześnie nadajnikiem i odbiornikiem. I nigdy nie ma pewności, czy nie jest się podsłuchiwanym. W świecie tym obywatel nie ma prawa do miłości, przyjaźni, lojalności, a wszelkie oznaki ludzkich zachowań są tępione w zarodku. Co więcej, za każdą myślozbrodnię czeka na obywatela surowa kara.

Głównym bohaterem jest Winston Smith, 39-letni pracownik Departamentu Archiwum w Ministerstwie Prawdy. Do jego obowiązków należy "aktualizowanie" prasy, czyli m.in. poprawianie błędnych prognoz Wielkiego Brata, usuwanie niespełnionych obietnic rządu, a nawet pisanie od nowa artykułów, by było dostosowane do "rzeczywistości". Winston nie może pogodzić się z tym stanem rzeczy. Postanawia zbuntować się przeciwko systemowi - Wielkiemu Bratu i Partii i zaczyna zapisywać swoje myśli. Jednak największą jego zbrodnią jest potajemny romans z Julią...

"Rok 1984" jest antyutopią, przedstawiającą wizję społeczeństwa wynaturzonego, ograniczającego swobody obywateli. W Oceanii panuje dyktatura, której celem jest zniszczenie indywidualności w jednostce. Co więcej, Partia sieje propagandę i używa nowomowy. Rzeczywistość w Oceanii jest zmienna, zależnie od układów politycznych: Na przykład obecnie, w roku 1984 (jeśli faktycznie był rok 1984), Oceania w sojuszu ze Wschódazją prowadziła wojnę z Eurazją. W żadnej oficjalnej czy też prywatnej wypowiedzi nigdy nie przyznawano, że między trzema mocarstwami panowały kiedykolwiek odmienne stosunki. W rzeczywistości, jak Winston doskonale wiedział, zaledwie przed czterema laty Oceania, wspólnie z Eurazją, walczyła ze Wschódazją. Ale zachował tę tajną wiedzę tylko dlatego, że jego pamięć niedostatecznie poddawała się regulacji. Oficjalnie zmiana sojuszy nigdy nie miała miejsca.

Warto wspomnieć, że Orwell opublikował swoją książkę w 1949 roku, lecz przedstawił w nim wizję przyszłości. Odwołał się przy tym do wydarzeń politycznych lat 30. i 40. Co ciekawe, idea Wielkiego Brata natchnęły twórców telewizyjnego show "Big Brother". Świadczy to tylko o dużej sile, jaką ma ta książka. Pomimo upadku komunizmu w większości państw, powieść ta jest przestrogą - opisuje świat, który zawsze może powrócić (czasy pustych sklepów, ciągłej wojny oraz jednej wiary).

Książkę czyta się w miarę szybko mimo trudnej tematyki. Opis tortur obywateli, wygłodniałych szczurów, dla których człowiek jest łakomym kąskiem, mrozi krew w żyłach. Maska zamknie się wokół twojej głowy. Kiedy nacisnę drugą dźwignię, drzwiczki w klatce uniosą się do góry. Wygłodniałe bestie skoczą do przodu jak wystrzelone z procy. Czy widziałeś kiedy, jak szczur rzuca się do ataku? Skoczą ci prosto na twarz i zaczną się w nią wgryzać. Czasami od razu wyżerają oczy. Czasami najpierw przegryzają policzki i wyjadają język.

Powieść skłania do refleksji na temat władzy, która jest wszechogarniająca, która tłamsi człowieka, jego potrzeby, przenika do jego myśli. Nie chciałabym żyć w takim świecie, w którym pojęcie wolności i sprawiedliwości nie istnieją, a każdy mój krok śledziłby Wielki Brat. Dlatego dziwą mnie osoby, które zgodziły się dobrowolnie na udział w tym show.

Polecam tę powieść każdemu, szczególnie miłośnikom oraz George'a Orwella. Warto także odświeżyć sobie tę lekturę po latach, gdyż zupełnie inaczej czyta się ją w liceum.

Informacje dodatkowe o Rok 1984:

Wydawnictwo: Muza
Data wydania: 2013-01-03
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 978-83-7758-366-1
Liczba stron: 286
Dodał/a opinię: Noelka