Stara baśń
Józef Ignacy Kraszewski;

,,Starą baśń" Józefa Ignacego Kraszewskiego po raz pierwszy czytałam w czasach szkolnych, gdy była w kanonie lektur obowiązkowych. Po latach wróciłam do tej baśniowej powieści, aby sprawdzić jak odbiorę ją w dorosłym życiu.

Słowiańszczyzna, ziemie plemienia Polan w IX wieku. Nad jeziorem Gopło mieszka kneź, Chwostek z żoną Niemką Brunhildą. Chcą rządzić absolutnie, podobnie jak to ma miejsce w Niemczech. Nie szanują miejscowych praw i coraz bezwzględniej postępują w stosunku do miejscowych kmieci, którzy nawykli są do szanowania swobód. Smerdowie knezia polują po wszystkich kniejach i robią co chcą-grabią zbiory, mordują, porywają ludzi w niewolę i łapią panny do uciechy. Sytuacja zaognia się coraz bardziej, aż wybucha bunt i kneź wzywa na pomoc wojska niemieckie. Zaczynają się walki...

Magiczny świat dawnych Słowian przedstawiony na kartach powieści niezmiennie mnie zachwyca. Wspaniali bohaterowie, których pokochałam. Dziwa-najmłodsza córka w domu starego Wisza, najpiękniejsza i najukochańsza. Śpiewała pieśni przy każdej okazji. Matka Jaga uczyła ją baśni, a ojciec przekazywał najstarsze legendy. W snach nawiedzały ją duchy i potrafiła przepowiedzieć przyszłość. Szanowali ją wszyscy, a młokosi nie spoglądali na nią zuchwale, bo wiedzieli, że duchy wybrały ją na oblubienicę i strażniczkę świętego ognia. Dziwa jest rozsądna, waleczna i odważna. Doman, który się w niej kocha porywa ją w noc Kupały, ale dziewczyna broni się, rani go sztyletem i ucieka. Doman stara się zapomnieć o Dziwie, ale los chce inaczej. Ten bohater zaimponował mi stałością w uczuciach, wytrwałością, odwagą, ale też wrażliwością i dobrocią. Kolejna postać, którą szczególnie polubiłam to Piastun. Ze wszystkich kmieciów najmniej zamożny, ale najbardziej poważany. Szanowano go i radzono się go we wszystkich sprawach, bo najlepiej wiedział jakie prawo zastosować. Wysłuchał zawsze każdego w milczeniu i dał radę jak postąpić. Nie tylko główni bohaterowie powieści są doskonale przedstawieni, ale też poboczni jak np. wiedźma Jaruha czy Znosek, karzeł na usługach Chwostka.

 
Urzekły mnie w powieści Kraszewskiego przepiękne opisy przyrody. Ranek był najśliczniejszej wiosny, której już nic z jej królewskich ozdób nie brakło. Najleniwsze dęby głuche stały poubierane w liście, pachniały brzozy, potrząsając długimi warkoczami, u stóp drzew, gdzie zajrzało tylko słońce, kwiatek się ku niemu uśmiechał. Na każdej gałęzi szczebiotał ptaszek, w każdym promieniu złota muszka igrała... Cały ten świat, wody, lasy, ptaki, zwierzęta i muszki złote, i rybki srebrne żyły naówczas życiem jednym w dziwnej zgodzie i braterstwie. Strumień mruczał zrozumiałą mową, ptaki śpiewały pieśni dla ludzi, dziki zwierz bratał się czasem z człowiekiem, by mu służyć. Harmonia wielka panowała w tym świecie zaczarowanym, w którym wszystko składało się na jedną całość. Przyroda i człowiek stanowią w powieści jedność, a emocje, uczucia, nastroje mają odbicie w przyrodzie. Sroka przysłuchująca się rozmowie dziewcząt kręci głową i jakby je przedrzeźnia. Kruki latające nad wieżą w grodzie knezia przeraźliwie kraczą, bo wiedzą, że za chwilę do jeziora wpadną kolejne ciała otrutych stryjów Chwostka. Nie tylko opisy przyrody są wspaniałe, piękne i nastrojowe. Przejmujący jest opis pogrzebu Wisza, za którym na stos poszła też jego żona Jaga czy też otrucie kneziów podczas uczty, gdy od zatrutego miodu Brunhildy padali na podłogę ojcowie i ich młodzi synowie.

,,Stara baśń" zachwyca malowniczymi opisami i pięknym starosłowiańskim słownictwem. Autor stworzył fantastycznych bohaterów, których się kocha lub nienawidzi. Powieść urzeka znakomicie wplecionymi w fabułę mitami i legendami związanymi z powstaniem państwa polskiego. Dla mnie była to wspaniała lektura i chętnie zaczęłabym ją czytać po raz kolejny:)

https://magiawkazdymdniu.blogspot.com/

Informacje dodatkowe o Stara baśń:

Wydawnictwo: MG
Data wydania: 2018-07-25
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 978-83-777-9486-9
Liczba stron: 400
Dodał/a opinię: jeke5