Stryjeńska. Diabli nadali
Angelika Kuźniak

Zofia Stryjeńska to wspaniała, niesamowicie oryginalna artystka. Szybko została doceniona i - wydawać by się mogło - jej kariera gładko się potoczy. Nic bardziej mylnego. Pochodząca z porządnej, dostatniej rodziny krakowskiej, Zofia miała szczęśliwe dzieciństwo i oparcie w rodzicach. Jej rodzice pomagali jej nawet w tak szalonym pomyśle, żeby studiować malarstwo w Monachium, w męskim przebraniu (bo kobiety nie mogły w tamtych czasach studiować). Po powrocie do Polski poznała Karola Stryjeńskiego, swego późniejszego męża. To nie był łatwy związek, chociaż pod koniec życia Zofia idealizowała swego nieżyjącego już męża. Mieli troje dzieci: najstarszą Magdę oraz bliźniaki: Jacka i Jana. Zofia nie wychowywała swoich dzieci, nie miała na to czasu (chociaż miała z tego powodu ogromne wyrzuty sumienia) - Magdą najpierw zajmowała się rodzina Lubańskich, potem Magda i chłopcy trafili pod opiekę Żańci, siostry Karola Stryjeńskiego. Mimo tego, że Stryjeńska była znaną, cenioną i wielokrotnie nagradzaną artystką, ciągle borykała się z kłopotami finansowymi. Pod koniec życia była świadoma tego, że maluje niezbyt dobre obrazy (że tak to eufemistycznie nazwę) - ale robiła to, by mieć jakiekolwiek dochody. Z drugiej strony - była prawdziwą wizjonerką, miała niesamowity rozmach - jak chociażby w projekcie Witezjonu. Zofia Stryjeńska, jaka wyłania się z kart książki, to osoba pełna sprzeczności. Wiele razy wykazuje się ogromną przytomnością umysłu - jak chociażby wtedy, gdy trzeźwo potrafiła ocenić jej małżeństwo z Karolem i zdecydować się na rozwód. Kiedy indziej jednak, wiele lat po przedwczesnej śmierci byłego męża, idealizuje go i tęskni do niego. Jeszcze w trakcie II wojny światowej Zofia podejmuje próby ucieczki z Polski. To dlatego uzyskała dla siebie i dzieci paszporty szwajcarskie. Dzieci wyekspediowała za granicę wcześniej, sama opuściła Polskę już po zakończeniu wojny (jechała z ogromnymi problemami i wbrew sobie, nawet próbowała zostać, ale ostatecznie dotarła do Szwajcarii). I wyjazd do Szwajcarii niewiele zmienił w życiu Zofii - może oprócz tego, że do trosk materialnych (ciągle brakowało jej pieniędzy) doszła ogromna tęsknota do kraju. Smutna to książka, książka o kobiecie rozdartej pomiędzy swoją pasją a rodziną (nijak nie mogła tego pogodzić), z jednej strony wielką artystką - z drugiej zaś osobą, łatającą swe fatalne finanse pożyczkami czy sprzedażą swego niewielkiego majątku. Myślę, że niewiele osób, podziwiających jej monumentalne prace ma świadomość, z jak przyziemnymi problemami musiała się borykać na co dzień. Ciekawe, jak by zareagowała na to, że mennica wypuściła serię monet z jej wizerunkiem? Pewnie by to ironicznie skomentowała, z właściwym jej humorem.

Informacje dodatkowe o Stryjeńska. Diabli nadali:

Wydawnictwo: Czarne
Data wydania: 2015-12-16
Kategoria: Biografie, wspomnienia, listy
ISBN: 978-83-8049-179-3
Liczba stron: 137
Dodał/a opinię: enigma1