Vaterland

Co by było, gdyby wydarzenia z 1942 roku potoczyły się zupełnie inaczej? Co by było, gdyby III Rzesza odniosła sukces na froncie wschodnim i w rezultacie wygrała II Wojnę Światową? Jak wyglądałoby państwo niemieckie? Jak wyglądałaby Europa? Jak zareagowałby świat? O taką wizję świata pokusił się w swojej powieści Robert Harris.

Vaterland to wyśmienite połączenie kryminału z historią alternatywną. Harris wprowadza nas w wyimaginowany świat zwycięskiej III Rzeszy stopniowo. Na pierwszym planie jest inspektor Kriminalpolizei, Xavier March, i dochodzenie w sprawie znalezionych nad jeziorem zwłok. March najpierw prowadzi oficjalne śledztwo, a gdy zostaje odsunięty od sprawy działa na własną rękę. Coś nie dawało mu spokoju i za wszelką cenę postanowił dowiedzieć się prawdy. Zresztą i tak nie miał nic do stracenia. Jego życie było przegrane. Z powojenną traumą. Rozwiedziony. Nie potrafiący odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Odporny na bezustanną propagandę. Pozornie praworządny, ale… Zadający niewygodne pytania. Czy on oszalał wypytując głośno o jakąś żydowską rodzinę?! Do tego jest aspołeczny. O partii wypowiada się lekceważąco. Nie docenia geniuszu Fuhrera. O jego niepoprawnej postawie wie nawet jego dziesięcioletni syn. To jeszcze dziecko, ale już zaprogramowane przez system. March boleśnie się o tym przekona.

Nie byłam zaskoczona, gdy okazało się, że Gestapo na tyle się nim zainteresowało, że March dorobił się nawet własnej teczki. Gdy został pomyłkowo wezwany do kolejnego zdarzenia nie zdawał sobie do końca sprawy, kto tu tak naprawdę jest ofiarą. Gestapo przewidziało niemal wszystko. Z jednym małym wyjątkiem. Globocnik nie docenił odwagi i inteligencji Marcha. Nie docenił także hardej amerykańskiej dziennikarki, Charlie. Dzięki niej świat w końcu dowie się o Holokauście. Hitlerowcy pozbyli się prawie wszystkich świadków. Zniszczyli prawie wszystkie dowody. Prawie…

Harris w wątek kryminalny doskonale wplótł fakty historyczne, ale nie tylko. Na przykładzie swoich bohaterów (i historycznych, i fikcyjnych) ukazał totalne wypaczenie nazistowskiej ideologii w niemalże każdym aspekcie życia. Ale na tym nie koniec. Pojawiają się pytania, czy ludność niemiecka naprawdę nie zdawała sobie sprawy z tego, co działo się w obozach koncentracyjnych? Czy nie zainteresowała się tym, co się stało z milionami Żydów? Czy nie miała oporów, aby wprowadzać się do ich domów i przywłaszczać sobie ich mienie? Pytań wszelakich jest o wiele więcej, bo nic nie jest albo czarne, albo białe. Z jednej strony praktyczność Niemców budzi przerażenie, z drugiej jednak strony… Jak się sprzeciwiać? Jak połączyć siły w walce z chorą ideologią, kiedy nikomu nie można ufać. Nawet sobie… Strach był tak bardzo paraliżujący. I co niektórzy nie bali się o siebie, a o swoje rodziny. Bo czy warto narażać ich wszystkich, kiedy nadziei na zwycięstwo nie ma?

http://monikaolgaczyta.blogspot.com/

Informacje dodatkowe o Vaterland:

Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Data wydania: 1998 (data przybliżona)
Kategoria: Kryminał, sensacja, thriller
ISBN: 83-7150-435-7
Liczba stron: 353
Dodał/a opinię: Monika Kurowska