Recenzja książki: Nauczycielka z getta

Recenzuje: Barbara Garczyńska

Historia Nauczycielki z getta zaczyna się w pełnym pozytywnych emocji sierpniu, kiedy to wraz z narzeczonym tytułowa bohaterka rozmawia o zbliżającym się ślubie, tuż po oficjalnych zaręczynach. Po kilku dniach dotychczasowa sielanka zostaje gwałtownie przerwana przez niejasne wiadomości o zbliżającej się wojnie.

Laura traci pracę w szkole, która zostaje zamknięta na czas niekreślony. Na Łódź spadają niemieckie bomby. Wielu ludzi ucieka, by schronić się u bliskich we wsiach, inni ukrywają się w piwnicach. Początkowo dziewczyna ucieka z narzeczonym żydowskiego pochodzenia, jednak strach o bliskich skłania ich do powrotu.

Życie w okupowanej Łodzi jest trudne, ale mają siebie nawzajem. Mimo trudności, strachu i zakazów ślub się odbywa. Przysięga niewiele ma wspólnego z uroczystością z marzeń, jednak młodzi i tak cieszą się tym ważnym dniem. Tłem dla wydarzeń jest stale pogarszająca się sytuacja Żydów. W mieście zostaje wytyczona przestrzeń, w której na niewielkim obszarze, otoczonym drutem, pilnowanym przez niemieckich katów, stłoczeni zostają wszyscy Żydzi. Piekło na ziemi i ciągła walka o przetrwanie oraz jedzenie stają się ich codziennością.   

Książka jest zapisem fabularnym niezwykle prawdopodobnych wydarzeń z życia w getcie żydowskim w czasie drugiej wojny światowej. Aneta Krasińska ukazuje przede wszystkim beznadziejne położenie Żydów i sposób, w jaki radzą sobie z głodem, chłodem, strachem i pracą ponad siły. Przedstawia także brutalność i nieczułość niemieckich żołnierzy, ale jednocześnie nie epatuje ponad miarę bolesnymi dla czytelnika oznakami nieludzkiego zachowania.

Nauczycielka z getta wzrusza, porusza, a jednocześnie nie przytłacza. Dobrze oddaje to fragment, w którym kłócą się dwaj chłopcy z getta:

 Nie chciałem, żeby się zmarnowała. Tatuś mówi, że jedzenia nie wolno wyrzucać – wyjaśnił z dumą.

- Ale to moja mucha i moje jedzenie! – chłopiec poczerwieniał ze złości i mocno zacisnął pieści.

Inne fragmenty autentycznie wyciskają łzy z oczu:

Śnieg wokół niej poczerwieniał. Leżące na nim dziecko traciło oddech. Wdziała uchodzące życie. Życie, któremu nie dane było rozkwitnąć.

Sceny śmierci przeplatają się z wydarzeniami niosącymi nadzieję na lepszą przyszłość. Upokorzenia mieszają się ze wspomnieniami o dawnym życiu:

pamiętała(…) Dzieci śpiewały piosenki, śmiały się i żartowały. Jak bardzo brakowało jej tego śmiechu. Gromadka dzieci w obszarpanych paltach w za dużych lub zbyt małych butach, z zaczerwienionymi od zimna policzkami maszerowały niemal w całkowitej ciszy.

Podczas lektury nie mogłam nadziwić się, jak prosto można pokazać piękno miłości w sercu wojny. Przykre doświadczenia bohaterów niemal ranią, ale ich małe radości – ogromnie cieszą. Autorka zachowuje równowagę między tragedią wojny a małymi radościami, które również pojawiają się w życiu bohaterów. Aneta Krasińska maluje słowem kolejne sceny, a czytelnik może odnieść wrażenie, jakby był ich uczestnikiem.

Grudniowe chłody dawały się wszystkim we znaki. Nikogo nie dziwiło, że kolejne drzewa znikały z parku czy podwórek, choć groziły za to surowe kary.

Choć nie ma wątpliwości, kto w getcie był oprawcą, a kto ofiarą, nawet niemieccy żołnierze przedstawieni są jako różnorodna grupa, w której znajdują się także ludzie nękani wątpliwościami. Niektórych z nich rozkazy Hitlera brzydzą tak, jak innych Żydzi.

Gdy musiał wykonywać rozkazy, które uwłaczały jego godności(…) Zagryzał zęby, nie chcąc o tym myśleć. Przed wojną nigdy by siebie nie podejrzewał, że może posunąć się do takich czynów. (…) Cierpiał na bezsenność…

Powieść ukazuje wojnę z kilku perspektyw, a przeczytanie jej daje głębokie poczucie wdzięczności za czas i miejsce, w którym żyjemy. Autorka przypomina też czytelnikom ważną prawdę:

Nie mamy wpływu na przeszłość, zróbmy więc wszystko, by zadbać o swoją przyszłość.

Warto z rady tej skorzystać. 

Tagi: Proza literacka

Kup książkę Nauczycielka z getta

Sprawdzam ceny dla ciebie ...

Zobacz także

Zobacz opinie o książce Nauczycielka z getta
Książka
Nauczycielka z getta
Aneta Krasińska
Inne książki autora
Gorzki smak marzeń
Aneta Krasińska0
Okładka ksiązki - Gorzki smak marzeń

Świat Laury rozpada się na milion odłamków. Kobieta nie może otrząsnąć się po stracie i gdy nie ma już nadziei na odnalezienie sensu życia, nieoczekiwanie...

Nadzieje Olgi. Małe tęsknoty
Aneta Krasińska0
Okładka ksiązki - Nadzieje Olgi. Małe tęsknoty

Olga usiłuje wrócić do normalnego życia. Chodzi do pracy, zajmuje się domem i dziećmi i marzy o chwili, kiedy zostanie ogłoszony wyrok w sprawie śmierci...

Zobacz wszystkie książki tego autora
Recenzje miesiąca
Virion. Legenda miecza. Krew
Andrzej Ziemiański ;
Virion. Legenda miecza. Krew
Kołatanie
Artur Żak
Kołatanie
W rytmie serca
Aleksandra Struska-Musiał ;
W rytmie serca
Mapa poziomów świadomości
David R. Hawkins ;
Mapa poziomów świadomości
Dom w Krokusowej Dolinie
Halina Kowalczuk ;
Dom w Krokusowej Dolinie
Ostatnia tajemnica
Anna Ziobro
Ostatnia tajemnica
Hania Baletnica na scenie
Jolanta Symonowicz, Lila Symonowicz
Hania Baletnica na scenie
Lew
Conn Iggulden
Lew
Jesteś jak kwiat
Beata Bartczak
Jesteś jak kwiat
Niegasnący żar
Hannah Fielding
Niegasnący żar
Pokaż wszystkie recenzje
Reklamy