Recenzja książki: Przewodnik dla rodzin

Recenzuje: Damian Kopeć

W prawdziwym środowisku życia i miłości

Dostajemy do rąk ładnie wydany zbiór myśli i refleksji papieża Jana Pawła II dotyczących głównie małżeństwa i rodziny. Skierowany jest on przede wszystkim do współczesnej rodziny chrześcijańskiej. Wszyscy potrzebujemy drogowskazów na drogach życia, wskazówek i napomnień, słów wsparcia i otuchy. Ta książka je zawiera. Choć o wielu rzeczach wiemy, to w codziennym rozgardiaszu po prostu o nich zapominamy. Zapominamy, będąc stale w biegu, o refleksji nad tym, kim jesteśmy, co tworzymy, jaki jest sens i cel naszych działań.

„(...) Ani na chwilę nie zapominajcie o tym, jak wielką wartością jest rodzina.” - tak mówi do nas Jan Paweł II. W cytatach i fragmentach jego wypowiedzi unosi się duch filozoficznych i życiowych doświadczeń Karola Wojtyły, echo jego etycznych rozważań dotyczących miłości. Unosi się nad tą książką duch wieloletniej obserwacji i doświadczenia dziecka, młodzieńca, księdza i w końcu - papieża.

Książka jest podzielona na części o łatwych do zrozumienia tytułach:

• Rodzina
• Dzieci
• Sakrament małżeństwa
• Miłość
• Kobieta i mężczyzna.

Każda cześć zawiera kilka rozdziałów poświęconych konkretnemu zagadnieniu - na przykład modlitwie rodzinnej, trudowi wychowania, społecznej wartości małżeństwa, darowi miłości w rodzinie czy rodzicielskiemu „my”. Autorka samego opracowania, Hanna Moryń, zadała sobie niemały trud dokonania wyboru i posegregowania konkretnych tekstów z ogromnego dorobku papieża - Polaka. Sięgnęła zarówno po bardziej oficjalne teksty papieskie - jak adhortacje czy listy apostolskie, ale też po teksty skierowane do konkretnych grup, fragmenty homilii i listów, rozważań czy nauczania w trakcie audiencji.

W nauczaniu Jana Pawła II, także tym tu przedstawionym, dotyczącym miłości małżeńskiej i rodziny, główny nurt jest programem pozytywnym, odwołującym się do przykładów i wzorców takiego postępowania, by życie było lepsze. Bardzo rzadko papież mówi o zakazach, starając się prezentować pozytywną chrześcijańską wizję człowieka i rodziny.

„W sferze osobowej człowiek nie doświadcza swojej godności dzięki temu, że jego prawa zostały potwierdzone na płaszczyźnie prawnej i międzynarodowej, ale dzięki konkretnemu oparciu materialnemu, emocjonalnemu i duchowemu, jakie znalazł w łonie własnej rodziny.”

Według nauczania papieskiego to rodzina kształtuje człowieka, jego patrzenie na świat, jego wizję własnej osoby i miejsca wśród innych. Jest fundamentem, od którego w dużej mierze zależy nasza przyszłość. Może warto zatem stale podejmować refleksję nad tym, co nas kształtuje. Nad tym, jak zmieniać życie własnej rodziny, jak budować więzy małżeńskie, jak sprawić by dzieci wzrastały szczęśliwe w odpowiednim dla nich otoczeniu.

Po ten przewodnik dla rodzin można sięgać wyrywkowo. Układ tekstów niczego nie narzuca, ich ograniczona długość zaś sprawia, że nie trzeba im poświęcać od razu mnóstwa czasu, ale raczej traktować jako swoisty zaczyn głębszej refleksji. Wartość tych tekstów dla ludzi niereligijnych trudno jednoznacznie ocenić, używany jest tu bowiem często dość specyficzny, metaforyczny język, pełen religijnych odniesień. Część tekstów, zwłaszcza tych kierowanych do przedstawicieli organizacji międzynarodowych, ma charakter bardziej uniwersalny, książka jest jednak w sumie skierowana głównie do chrześcijan, którzy ten sposób wyrażania się dobrze znają i rozumieją.